Postanowienie SN z dnia 25 marca 2019 r., sygn. I CSK 115/18

Na gruncie art. 626⁸ § 2 k.p.c. sąd nie może prowadzić postępowania dowodowego wykraczającego poza granice, które zostały zakreślone tym przepisie ani uwzględniać dalszych okoliczności niewynikających z wskazanych w tym przepisie dowodów. Ograniczenie to jest podyktowane celem i funkcją postępowania i związaną z tym szczególną rolą ksiąg wieczystych oraz wynikającym z nich zakresem kognicji sądu wieczystoksięgowego. Niedopuszczalność postępowania dowodowego w zakresie wykraczającym poza treść art. 626⁸ § 1 i 2 k.p.c. nie wyklucza oparcia odmowy wpisu na podstawie okoliczności notoryjnie znanych sądowi.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Tomasz Szanciło (przewodniczący)

SSN Joanna Misztal-Konecka

SSN Kamil Zaradkiewicz (sprawozdawca)

w sprawie z wniosku A. S. i M. S. przy uczestnictwie K. J. o wpis, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 marca 2019 r., skargi kasacyjnej uczestniczki od postanowienia Sądu Okręgowego w W. z dnia 11 września 2017 r., sygn. akt V Ca (...),

I. oddala skargę kasacyjną,

II. zasądza od K. J. na rzecz A. S. i M. S. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

W dniu 7 lipca referendarz sądowy Sądu Rejonowego w W. uwzględnił wniosek zawarty w sporządzonej w formie aktu notarialnego umowie darowizny z 26 czerwca 2015 r. o wpis wnioskodawczymi A. S. jako właścicielki nieruchomości położonej przy ul. K. w W. Na orzeczenie referendarza skargę złożyła K. J.

ujawniona dotychczas w księdze wieczystej jako właścicielka, załączając oświadczenie w formie aktu notarialnego z 15 czerwca 2015 r. odwołujące pełnomocnictwo udzielone matce A. D. Postanowieniem z 13 sierpnia 2015 r. po rozpoznaniu skargi Sąd Rejonowy w W. utrzymał w mocy zaskarżony wpis. Sąd ustalił, że 26 czerwca 2015 r. A. D. na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez córkę K. D. (obecnie J.) zawała z synem M. S. umowę darowizny w formie aktu notarialnego, której przedmiotem było przeniesienie własności nieruchomości stanowiącej własność K. D. (obecnie J.). Następnie K. D. (obecnie J.) odwołała pełnomocnictwo w formie aktu notarialnego z 15 czerwca 2015 r., jednocześnie oświadczając, że odwołała wszelkie pełnomocnictwa udzielone A. D. w formie ustnej, wręczając pisemne odwołanie 20 grudnia 2012 r. Następnie po nabyciu własności nieruchomości na podstawie umowy z 26 czerwca 2015 r. M. S. przeniósł własność na rzecz swojej żony A. S. na podstawie umowy darowizny. Sąd Rejonowy uznał, że stwierdzenie wygaśnięcia umocowania nie prowadzi do nieważności czynności prawnej będącej podstawą wpisu w księdze wieczystej, a także że nie może być podstawą odmowy wpisu nabywcy prawa. Odmowa mogłaby nastąpić dopiero wskutek ustalenia, że druga strona wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć o wygaśnięciu umocowania. W przypadku, gdy treść i forma odpowiednich dokumentów nie budzą wątpliwości, sąd prowadzący księgę wieczystą ma obowiązek dokonać wpisu zgodnie z treścią wniosku. Badanie ważności pełnomocnictwa do dokonania czynności prawnej o skutku rzeczowym jest ograniczone ze względu na ograniczony zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego. Sąd wieczystoksięgowy nie może bowiem prowadzić dowodów osobowych ani ustalać okoliczności świadczących o wiedzy strony o fakcie odwołania pełnomocnictwa.