Uchwała SN z dnia 25 lutego 1999 r., sygn. I KZP 38/98

Warunkiem stosowania obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary, przewidzianego w art. 60 § 3 kk, jest przekazanie organowi powołanemu do ścigania przestępstw, przez sprawcę przestępstwa popełnionego we współdziałaniu (w rozumieniu przepisów zawartych w rozdziale II kodeksu karnego) z co najmniej dwiema osobami, wszystkich istotnych w sprawie, posiadanych przez niego informacji o osobach współdziałających z nim w popełnieniu tego przestępstwa oraz okolicznościach jego popełnienia, niezależnie od tego, czy informacje te były już organowi ścigania znane, a także od tego, na jakim etapie postępowania przygotowawczego – prowadzonego w tej sprawie – nastąpiło przekazanie takich informacji.

Sąd Najwyższy w sprawie Artura B., Tomasza K. i Sławomira S., po rozpoznaniu przekazanego na podstawie art. 441 § 1 kpk przez Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 7 grudnia 1998 r., zagadnienia prawnego, wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

„Jakie warunki winno spełniać przewidziane w przepisie art. 60 § 3 kk ujawnienie przez sprawcę współdziałającego z innymi osobami informacji dotyczących osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotnych okoliczności jego popełnienia – stanowiące przesłankę obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary?” – uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

Analiza uzasadnienia postanowienia Sądu Apelacyjnego wskazuje, że pomimo podjętej przez ten Sąd próby określenia warunków obligatoryjnego stosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary przewidzianej w art. 60 § 3 kk, nadal wywołuje wątpliwości znaczenie użytego w tym przepisie pojęcia „ujawnia”, na jakim etapie postępowania przygotowawczego i w jakiej formie „ujawnienie” powinno nastąpić, a także czy wystarczające jest ujawnienie jedynie osób współdziałających w popełnieniu tylko tego przestępstwa, które jest przedmiotem postępowania przygotowawczego, a którego istotne okoliczności sprawca ma nadto obowiązek przekazać organowi powołanemu do ścigania przestępstw.

Nie sposób zgodzić się z Sądem Apelacyjnym, że dla zdefiniowania pojęcia „ujawnia” wystarczy odwołanie się do wykładni językowej. Z faktu, że w języku polskim wyraz „ujawniać” znaczy to samo, co m.in. „wyjawić, uczynić wiadomym, wykryć, zdemaskować, podać do wiadomości, wydobyć na jaw, odkryć, ujawnić czyjąś tajemnicę”, nie można wyprowadzać wniosku, że chodzi wyłącznie o przekazanie informacji nie znanych organowi ścigania. Nic nie wskazuje na to, że zawarty w przepisie zwrot „ujawnia” należy interpretować z punktu widzenia wiedzy tego organu. Natomiast z subiektywnego punktu widzenia sprawcy, przekazanie jego własnej wiedzy o osobach z nim współdziałających w popełnieniu konkretnego przestępstwa i okolicznościach popełnienia tego przestępstwa odpowiada wszystkim znaczeniom omawianego zwrotu, przydawanym mu w języku polskim.