Wyrok SN z dnia 22 lutego 2017 r., sygn. IV CSK 179/16

Uwzględniając treść art. 6 k.c. wierzyciela dochodzącego od dłużnika spełnienia świadczenia obciąża ciężar wykazania przysługującej mu wierzytelności tj. wykazania wszystkich faktów, z którymi właściwe przepisy prawa materialnego wiążą powstanie wierzytelności, o określonej treści i rozmiarze. Jednak zawarcie ugody wpływa na rozkład ciężaru dowodu między jej stronami. Pełniąc funkcje koncyliacyjne i stabilizacyjne ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, ale prowadzi do częściowego zmodyfikowania istniejącego stosunku, a jako umowa ustalająca i następcza nadaje już istniejącemu stosunkowi prawnemu cechy pewności i bezsporności. W konsekwencji, jeżeli wierzyciel wykaże zawarcie ugody, w której strony ustaliły wysokość wierzytelności mu przysługującej, wówczas ciężar dowodu, iż kwota wynikająca z ugody jest wierzycielowi nienależna spoczywa na dłużniku. Fakty prawnoniweczące, musi, bowiem udowodnić strona, która wywodzi z nich swoje twierdzenie, o nieistnieniu praw czy obowiązków.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Monika Koba (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Anna Kozłowska

SSN Bogumiła Ustjanicz

w sprawie z powództwa "W." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko A. S. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 22 lutego 2017 r.,

skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 9 listopada 2015 r., sygn. akt I ACa (...),

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w L. zasądził od pozwanego A. S. na rzecz powódki "W." spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w

W. kwotę 235.492,92 zł z ustawowymi odsetkami, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił i orzekł o kosztach postępowania.

Sąd Okręgowy ustalił, iż powódka pozostawała w stałych stosunkach gospodarczych z pozwanym, prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Firma Handlowo - Usługowa A. w P., w ramach, której pozwany kupował od powódki wysłodki buraczane do dalszej odsprzedaży. W dniu 22 sierpnia 2011 r. strony zawarły umowę, w której pozwany zobowiązał się do zakupu 1.500 ton wysłodków buraczanych za cenę netto 975.000 zł (650 zł za tonę), płatną przelewem w terminie siedmiu dni od wystawienia faktury Vat i odbioru towaru w C. lub H. w okresie od października do grudnia 2011 r. W wykonaniu umowy powódka dostarczyła towar do klientów wskazanych przez kupującego i wystawiła faktury Vat: z dnia 10 stycznia 2012 r. na kwotę 17.550 zł, z dnia 2 stycznia 2012 r. na kwotę 19.329,80 zł, z dnia 30 grudnia 2011 r. na kwotę 18.111,60 zł, z dnia 29 grudnia 2011 r. na kwotę 60.648,04 zł oraz z dnia 20 grudnia 2011 r. na kwotę 143.551,80 zł. Pozwany był kilkakrotnie bezskutecznie wzywany do zapłaty, wysłano mu również dwukrotnie dokument uzgodnienia salda, jednak nie odesłał uzgodnionego dokumentu. Z uwagi na problemy z płatnościami, strony negocjowały zawarcie ugody i ostatecznie w dniu 12 października 2012 r. uzgodniły warunki ugody ustalając łączną wartość długu pozwanego na kwotę 236.462,75 zł, na którą składały się należności z wyżej wymienionych faktur Vat oraz odsetki w kwocie 1722, 13 zł. Płatność tej kwoty została rozłożona na 47 miesięcznych rat w kwotach po 5.000 zł i jedna piąta rata w kwocie 6.462,75 zł. Uzgodniono, iż w przypadku braku terminowej zapłaty rat i braku reakcji na monit, powódka będzie miała prawo postawienia całej ugodzonej należności w stan natychmiastowej wymagalności. Prezes zarządu powódki opracowała warunki ugody na piśmie i przesłała egzemplarz do podpisu pozwanemu, który wprawdzie nie odesłał podpisanego dokumentu, jednak przystąpił do realizacji ugody. Do dnia 31 grudnia 2012 r. dokonał płatności czterech pierwszych rat w łącznej wysokości 20.000 zł, pomniejszając dług do kwoty 216.462,75 zł, po 1 stycznia 2013 r. dokonywał kolejnych wpłat, jednak nie były one regularne, a w końcu zaniechał jakichkolwiek płatności i kontaktu z powódką. Pismem z dnia 14 marca 2013 r. powódka wezwała pozwanego do należytego wykonania ugody, a w dniu 15 maja 2013 r. wezwała go do zapłaty kwoty 235.492,92 zł, jednak w odpowiedzi na wezwanie ustanowiony przez pozwanego pełnomocnik zaprzeczył zawarciu ugody.