Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z dnia 11 kwietnia 2024 r., sygn. II SA/Go 38/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Pauter (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Jarosław Piątek Asesor WSA Kamila Karwatowicz Protokolant st. sekr. sąd. Justyna Dyka-Tarnowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2024 r. sprawy ze skargi S. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] roku nr[...], II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz skarżącego S. J. kwotę 480 zł (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej w niniejszej sprawie przez S. J. jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] r. w przedmiocie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Powyższa decyzja została wydana w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne:

Wnioskiem z dnia [...] r. S. J. zwrócił się o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką G. J., urodzoną [...] r.

Decyzją z dnia [...] r. Naczelnik Wydziału Świadczeń Rodzinnych Urzędu Miasta w [...], działając z upoważnienia Prezydenta Miasta[...], powołując się na art. 3 pkt 11, art. 17 ust. 1-5, art. 24 ust. 1-4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2023r., poz. 390 ze zm.), odmówił przyznania S. J. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu konieczności sprawowania stałej opieki nad G. J. od [...] r. na czas nieokreślony.

Na wstępie uzasadnienia organ I instancji przytoczył treść art. 17 ust. 1b pkt 1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych określającego komu świadczenie pielęgnacyjne przysługuje. Dalej organ I instancji podał, iż dokumenty zgromadzone w sprawie wskazują, że G. J. urodzona [...] r. (matka skarżącego) jest osobą legitymującą się orzeczeniem Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności o znacznym stopniu niepełnosprawności, która powstała z dniem [...] r. Jest wdową, jej rodzice nie żyją. Nadto ustalono, że wnioskodawca S. J. jest synem G. J., nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a od [...] r. nieprzerwanie pobiera specjalny zasiłek opiekuńczy na G. J. W trakcie wywiadu przeprowadzonego przez organ na podstawie art. 23 ust. 4e ustawy o świadczeniach rodzinnych nadto ustalono, że wnioskodawca nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz zrezygnował z zatrudnienia w dniu [...] r. z powodu sprawowania opieki nad matką (oświadczenie z dnia [...] r.). Powyższe ustalenie znalazło potwierdzenie w złożonym przez w/w oświadczeniu oraz oświadczeniu złożonym przez G. J. (matkę wnioskodawcy) oraz E. D. i J. J. (rodzeństwo wnioskodawcy). Sprawowanie opieki polega na: przygotowywaniu, podawaniu posiłków, podawaniu leków, robieniu prania, sprzątaniu mieszkania, załatwianiu spraw urzędowych, regulowaniu opłat mieszkaniowych, wspólnych wizytach u lekarzy. Ustalono także, że E. D. - córka G. J. jest osobą zaliczoną do drugiej grupy inwalidzkiej na stałe, która ze względu na stan zdrowia i własne obowiązki pomaga sporadycznie w opiece nad matką, głównie przy czynnościach higienicznych (raz w tygodniu). Natomiast J. J. - syn G. J. nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Zamieszkuje wspólnie z G. J. i S. J. Ze względu na własne obowiązki oraz częstą nieobecność w miejscu zamieszkania, rzadko uczestniczy w opiece nad matką, głównie jeżeli chodzi o zapewnienie transportu.

Jako podstawę odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego organ I instancji wskazał brak spełnienia przesłanki określonej w art. 17 ust. 1 b ustawy o świadczeniach rodzinnych tj. powstanie niepełnosprawności osoby wymagającej opieki nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej Jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Stwierdził, że niepełnosprawność G. J. powstała, gdy miała ukończone 70 lat. Ponadto organ I instancji wskazał na art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Stwierdził, że w/w przepis wyklucza uzyskanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, w sytuacji gdy osoba już posiada uprawnienia do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Co prawda art. 27 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych stanowi, że w przypadku zbiegu uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego - przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną - także w przypadku gdy świadczenia te przysługują w związku z opieką nad różnymi osobami, jednak S. J. poinformowany w dniu [...] r. (przed wydaniem decyzji odmawiającej mu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego) o możliwości uchylenia decyzji przyznającej specjalny zasiłek opiekuńczy, nie wyraził zgody na uchylenie decyzji przyznającej specjalny zasiłek opiekuńczy.