Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 20 października 2015 r., sygn. II SA/Ol 784/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marzenna Glabas Sędziowie sędzia WSA Beata Jezielska sędzia WSA Piotr Chybicki (spr.) Protokolant referent Marta Kudła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 października 2015 r. sprawy ze skargi Z. C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia "[...]", nr ‘[...]", Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w "[...]", działając z upoważnienia Burmistrza "[...]’, na podstawie art. 2 pkt 7 lit. d ustawy z dnia 7 września 2007 r.

o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 ze zm., dalej w skrócie jako: "u.p.o.u.a."), orzekł, że świadczenia wypłacone Z. C. z funduszu alimentacyjnego w okresie świadczeniowym 2008/2009, w łącznej kwocie 2048,48 zł, na rzecz osób uprawnionych Ż. i N. C., w podanych miesiącach i kwotach, są świadczeniami nienależnie pobranymi.

W uzasadnieniu organ podał, że Z. C. pobierał świadczenia

z funduszu alimentacyjnego od dnia 1 kwietnia 2009 r. do dnia 28 lutego 2014 r.

W okresie tym nie udało się ustalić miejsca pobytu zobowiązanej do alimentacji J. C. Dlatego organ I instancji wystąpił do Sądu Rejonowego

o ustanowienie kuratora do reprezentowania osoby nieobecnej w sprawach dotyczących zwrotu należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobom uprawnionym. W lutym 2014 r. organ I instancji uzyskał adres zamieszkania dłużnika alimentacyjnego w Niemczech i zawiadomił J. C.

o fakcie pobierania przez osoby uprawnione świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

W marcu 2014 r. J. C. wystosowała do Ośrodka prośbę o rozłożenie na raty zadłużenia alimentacyjnego. Argumentowała, że w okresie pobierania świadczeń z funduszu alimentacyjnego łożyła na utrzymanie córek, kupując im podręczniki i odzież, płacąc alimenty, ale nie w pełnej wysokości zasądzonych alimentów. Oświadczyła, że wierzyciel znając jej adres zamieszkania i telefon pozostaje z nią w kontakcie. Do prośby dołączyła dowody przekazywanych alimentów. Pozostałe dowody wpłat przekazała osobiście w dniu 9 lipca 2014 r. Jednocześnie oświadczyła na piśmie, że są to dowody wpłat alimentów płaconych Z. C. na rzecz N. i Ż. C. Wówczas organ I instancji wszczął postępowanie zmierzające do ustalenia kwoty nienależnie pobranych świadczeń przez Z. C. Z przedstawionych dowodów dokonywanych wpłat wynikało, że alimenty płacone były dość regularnie, ale nie w pełnej wysokości. W podaniu J. C. podniosła, że adresatem części wpłat była jej siostra K. B., która przekazywała przesłane kwoty osobom uprawnionym. Organ podał, że te dowody nie zostały uwzględnione przy naliczaniu nienależnie pobranych świadczeń. Nie zostały również uwzględnione dowody wpłat z miesięcy poprzedzających okres pobierania świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Wyjaśniono, że w dniu 10 grudnia 2014 r. Z. C. przesłuchany został w charakterze strony. W trakcie przesłuchania oświadczył, że pieniądze przesyłane były na prośbę jego i córek jako pomoc finansowa przeznaczona na nieopłacone rachunki, sezonową odzież dla córek i podręczniki. Zdaniem strony, nie były to alimenty. Przyznał, że tego rodzaju pomoc okazywana jest mu przez byłą żonę do tej pory. Zaprzeczył, jakoby J. C. nie wiedziała o prowadzonym wobec niej postępowaniu egzekucyjnym. Oświadczył, że poinformował ją o tym za pośrednictwem szwagierki. Organ I instancji wskazał, że z odpowiedzi nadesłanej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w dniu 10 grudnia 2014 r. wynika, że nie jest on w stanie jednoznaczne określić czy rzeczone wpłaty dotyczyły zaległych czy bieżących alimentów. Zauważono, że w decyzji kasacyjnej z dnia "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało, że kwestia ta wymaga wyjaśnienia z uwagi na odmienny stan prawny istniejący przed nowelizacją (przed 1 stycznia 2012 r.) ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. W oparciu o art. 451 § 3 kodeksu cywilnego można uznać, że część wpłat była dokonana na poczet alimentów zaległych. Organ I instancji stanął jednak na stanowisku, że nawet w obowiązującym wówczas (przed 1 stycznia 2012 r.) stanie prawnym kwestia ta jest bez znaczenia i zgodnie z art. 2 pkt 7 lit. 4 u.p.o.u.a. przed i po nowelizacji (choć brzmi on nieco inaczej), świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacone, w przypadku gdy osoba uprawniona w okresie ich pobierania otrzymała alimenty, są nienależnie pobranymi świadczeniami. Podkreślono, że kontakt z J. C. jest utrudniony z uwagi na to, że zamieszkuje ona na terenie Niemiec. Wystosowane do niej pismo z kwestionariuszem pytań nie zostało podjęte w terminie i tak jak inne ostanie trzy pisma wróciło do MOPS w "[...]". W związku z tym przyjęto, że ustalenie w sposób niebudzący wątpliwości, że wpłaty dokonywane były tytułem alimentów jest niemożliwe. W oparciu jednak o istniejące dowody tych wpłat oraz pisemne oświadczenie J. C. z dnia 9 lipca 2014 r., organ I instancji przyjął, że świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacone Z. C. w podanych okresach i kwotach są nienależnie pobranymi świadczeniami.