Wyrok SN z dnia 9 września 2021 r., sygn. II USKP 66/21

W rozumieniu art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej za „uzasadnione” można uznać nie tylko te przypadki, które wiążą się z osobą ubezpieczoną (jej zawinieniem, dotrzymaniem odpowiedniego miernika staranności w działaniu) lub sytuacjami, w której się znalazła, ale również te, które znajdują odzwierciedlenie w sferze „publicznej”, w jakiej ubezpieczenie społeczne zostało osadzone. Z tego punktu widzenia zrozumiałe jest, że przywilej polegający na wyrażeniu zgody na opłacenie składki po terminie nie powinien zostać przyznany osobie, która instrumentalnie stara się wykorzystać przepisy, zmierzając do uzyskania nieproporcjonalnie wysokich świadczeń, czym dział z pokrzywdzeniem pozostałych uczestników systemu. „Uzasadniony przypadek” w rozumieniu art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej znajduje bowiem odwzorowanie w sferze „prywatnej”, koncentrującej uwagę na osobie ubezpieczonego i okolicznościach w jakich się znalazła, a także w sferze „publicznej”, nakazującej prześwietlenie danego „przypadku” w ujęciu „systemowym”.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

Prezes SN Piotr Prusinowski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Zbigniew Korzeniowski

‎SSN Romualda Spyt

w sprawie z wniosku P. P. Z. ‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O. ‎o podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 kwietnia 2016 r. do 28 lutego 2017 r., po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 9 września 2021 r., skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 12 marca 2019 r., sygn. akt III AUa (…),

I. oddala skargę kasacyjną,

II. zasądza od odwołującej się na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w O. 240 zł (dwieście czterdzieści) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w (…), wyrokiem z dnia 12 marca 2019 r., oddalił apelację odwołującej się P. P. Z., wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia 27 września 2018 r., którym oddalono jej odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w O. z dnia 8 stycznia 2018 r., stwierdzającej, że odwołująca się nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 kwietnia 2016 r. do dnia 28 lutego 2017 r.

Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji. Wynika z nich, że odwołująca się prowadziła usługi weterynaryjne. Decyzją z dnia 9 czerwca 2016 r. organ rentowy stwierdził, że skarżąca jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 grudnia 2015 r. do dnia 31 stycznia 2016 r. Decyzja ta podlegała kontroli sądowej. Sąd Okręgowy w O. wyrokiem z dnia 7 października 2016 r. oddalił odwołanie, a Sąd Apelacyjny w (…) wyrokiem z 30 czerwca 2017 r. oddalił apelację odwołującej się.