Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, zaś zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Kontradyktoryjny charakter postępowania odwoławczego przed KIO pozostawia inicjatywę dowodową stronom, nie nakładając na KIO obowiązku ustalenia prawdy materialnej.
Przepis art. 87 ust. 1 zdanie pierwsze Pzp, odnosi się zasadniczo do oświadczeń woli wykonawcy, zwłaszcza do oświadczeń w zakresie zamiarów spełnienia oferowanego świadczenia.
Art. 180 ust. 3 p.z.p. wymaga wskazania przez odwołującego czynności lub zaniechania czynności zamawiającego, które doprowadziły do naruszania ustawy oraz zwięzłego przedstawienia zarzutów. W odwołaniu należy także określić żądanie oraz wskazać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające wniesienie środka zaskarżenia.
O tym, czy cena lub koszt oferty są rzeczywiście rażąco niskie, rozstrzyga zamawiający w odniesieniu do konkretnego przypadku, w oparciu o posiadane materiały, w szczególności wyjaśnienia wykonawcy i załączone przez niego dokumenty, oceniane w kontekście właściwości przedmiotu zamówienia będącego przedmiotem postępowania.
Procedura z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych dotyczy uzupełnienia dokumentów, która znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy wykonawca nie złożył dokumentów lub oświadczeń wraz z ofertą, a które należało złożyć na etapie jej składania.
O cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska cena jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od realiów rynkowych.
Aby powstał obowiązek wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień ceny oferty w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, konieczne jest powzięcie przez zamawiającego podejrzeń, iż zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia
Jako brak udzielenia wyjaśnień należy rozumieć nie tylko całkowitą bierność po stronie wykonawcy (tj. brak odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego), ale również złożenie wyjaśnień o charakterze ogólnym, nierzeczowym, niepopartym faktami, zawierające braki i nieodnoszące się do kwestii poruszonych w wezwaniu.
W trybie wyjaśnienia elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, nie jest istotne odnoszenie się do ofert innych podmiotów, które prowadząc własną politykę cenową, kalkulując własne koszty i zakładany zysk, prezentują również indywidualną, subiektywną kalkulację ceny ofertowej.
Przepis art. 8 ust. 3 ustawy Pzp nakłada na zamawiającego obowiązek utajnienia informacji zastrzeżonych przez wykonawcę jako poufne, jeżeli wykonawca wykazał, że informacje te stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
Rozpatrzenie czynności odrzucenia oferty wymaga oceny stanu faktycznego stanowiącego podstawę dokonania skarżonej czynności. Racjonalny wykonawca nie składa odwołania na każdą czynność zamawiającego, która w jego ocenie narusza prawo, lecz taką, która ma znaczenie dla jego interesu w rozumieniu art.
Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia - niezależnie od tego, jak to naruszenie zostanie zakwalifikowane przez odwołującego.
Przepis art. 89 ust. 1 przewiduje dwie odrębne przesłanki odrzucenia oferty wykonawcy - z powodu zaoferowania ceny rażąco niskiej oraz z tego powodu, że złożenie oferty stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zamawiający bada skuteczność dokonanego przez oferenta zastrzeżenia dotyczącego zakazu udostępniania informacji potwierdzających spełnienie wymagań wynikających ze specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Wątpliwości co do prawidłowości kalkulacji ceny ofertowej, zgodnie z hipotezą art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) nie zostały zawężone przez ustawodawcę wyłącznie do ceny niższej o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych w postępowaniu ofert.
Nie ma przeszkód, by zamawiający prowadził wyjaśnienia wieloetapowo, aż do uzyskania odpowiedzi na wszystkie pytania i wątpliwości. Z tym zastrzeżeniem, że prowadzona procedura wyjaśnień nie może usprawiedliwiać uchylania się przez wykonawcę od złożenia rzetelnych wyjaśnień elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Odwołanie powinno wyrażać zastrzeżenia wobec dokonanych przez zamawiającego czynności lub zaniechań, co oznacza obowiązek zaprezentowania przez odwołującego nie tylko podstawy prawnej takich zastrzeżeń, ale przede wszystkim argumentacji odnoszącej się do postulowanej oceny.
Dopuszcza zsię wykluczenie wykonawcy w sytuacji wprowadzenia w błąd zamawiającego, w wyniku zachowań nieumyślnych wykonawcy tj. lekkomyślności lub niedbalstwa.
Analiza ceny pod kątem jej rażącego zaniżenia w przypadku ceny o charakterze ryczałtowym powinna mieć charakter ogólny, tj. odnoszący się do całej ceny, a nie jej poszczególnych składników. Przy wynagrodzeniu ryczałtowym nawet wykazanie zbyt niskiej ceny za wykonanie jakiego elementu przedmiotu zamówienia nie może skutkować co do zasady uznaniu całej ceny za rażąco niską.
O ewentualnej zasadności zastosowania sankcji z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, można by mówić dopiero wówczas, kiedy wyraźnie wskazany wymóg s.i.w.z. nie zostanie wiernie odzwierciedlony w konkretnym elemencie treści oferty.
Uwzględnienie przez zamawiającego zarzutów odwołania, skutkujące umorzeniem postępowania odwoławczego, nie stanowi wystarczającej podstawy obligującej go do wykonania danej czynności, jeżeli miałaby ona być niezgodna z przepisami ustawy Pzp.
Kalkulacja kar umownych w wynagrodzeniu wykonawcy nie jest elementem, którego brak potwierdza, że zaoferowana cena jest rażąco niska.
Złożone wyjaśnienia, jako czynność nowa w postępowaniu, do której doszło już po wniesieniu odwołania, nie jest objęta przedmiotem odwołania i może być przedmiotem merytorycznej oceny przez Izbę w tym postępowaniu odwoławczym.
