Postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2006 r. sygn. II KK 138/06

Z uzasadnienia

Oczywiście chybione jest wyrażone (w kasacji) przekonanie, że „w przypadku wniesienia kasacji z powodu uchybień określonych w art. 439 k.p.k., jak to ma miejsce w sprawie niniejszej, skoro w takim przypadku nie stosuje się ograniczenia z art. 523 § 2 k.p.k., kasacja w niniejszej sprawie może być oparta na pozostałych przesłankach zawartych w art. 523 § 1 k.p.k., czyli także innego, rażącego naruszenia prawa (...).” Treść powołanych przepisów nie tylko nie potwierdza takiego poglądu, ale wręcz pozbawia go jakichkolwiek racjonalnych podstaw. Wyłączenie ograniczenia przewidzianego w art. 523 § 2 k.p.k. ma miejsce w odniesieniu do kasacji wniesionej z powodu uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k.. Nie oznacza to jednak, że do kasacji spełniającej wymaganie określone w art. 523 § 4 pkt 1 k.p.k. można dołączyć także inne zarzuty. W tej bowiem części nigdy nie będzie to kasacja wniesiona z powodu uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k., lecz odwołująca się do innych zarzutów, które w takiej sytuacji procesowej z mocy ustawy w ogóle nie mogą być podstawą kasacji. Ponadto, skoro dyspozycja art. 439 § 1 k.p.k. nakazuje bezwarunkowe uchylenie orzeczenia dotkniętego wskazanymi tam wadami, to przecież - w przypadku ich rzeczywistego wystąpienia - zupełnie bezprzedmiotowe staje się wykazywanie innych usterek oraz dowodzenie ich wpływu na treść rozstrzygnięcia. Z punktu widzenia orzeczenia kasacyjnego, ujawnienie okoliczności należącej do katalogu wymienionego w art. 439 § 1 k.p.k. sprawia, że wszystkie inne zarzuty nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia, a ich rozpatrywanie staje się przedwczesne (art. 436 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.). Szczególne znaczenie mają te spośród bezwzględnych przyczyn odwoławczych, które - tak jak w tej sprawie - nawiązują do ujemnych przesłanek procesowych, a więc stoją na przeszkodzie prowadzeniu postępowania karnego. Bez popadnięcia w wewnętrzną sprzeczność nie można przecież jednocześnie powoływać się na istnienie przeszkody prawnej uniemożliwiającej proces w postaci braku wymaganego zezwolenia na ściganie, a zarazem domagać się badania zasadności faktycznych podstaw oskarżenia, prawidłowości opisu czynu, jego zgodności ze znamionami przestępstwa. Taką samą niekonsekwencją jest też oczekiwanie, aby w niedopuszczalnym - zdaniem skarżącego procesie - oczekiwać przeprowadzenia kontroli prawidłowości dotychczasowych czynności procesowych oraz oceny ich wyników. Skoro bowiem proces nie powinien się w ogóle rozpocząć ani toczyć, to tym bardziej obecnie nie ma podstaw do weryfikowania jego merytorycznych wyników. W tych warunkach, w kategoriach pewnego nieporozumienia należy chyba potraktować wniosek skarżącego, aby, pomimo otworzenia drogi do kasacji wyłącznie zarzutem braku zezwolenia na ściganie osk. D. J., i po podniesieniu ponadto całego szeregu zarzutów dotyczących uchybień popełnionych przez sąd odwoławczy, które - jak należy domniemywać - w przekonaniu autora miały również i w tym zakresie wykazać niedostatki dotychczasowego postępowania, rozstrzygnięcie co do istoty tej sprawy nastąpiło w instancji kasacyjnej. Jeżeli bowiem w toku dotychczasowego procesu dopuszczono się uchybień mających istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, to orzeczenie podlega uchyleniu, a jeżeli postępowanie było niedopuszczalne, to podlega ono umorzeniu (arg. ex art. 17 § 1 k.p.k.).