Dotyczy ustalenia, kiedy następuje moment powstania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych w opisanym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, kiedy następuje moment powstania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych w opisanym stanie faktycznym.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 kwietnia 2024 r. (data wpływu: 19 kwietnia 2024 r.) i pismem z 17 kwietnia 2024 r. (data wpływu: 22 kwietnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W roku 2023 Wnioskodawca, jako Podwykonawca zawarł z wykonawcą umowę o świadczenie robót budowlanych. Strony określiły w umowie następujące rodzaje odbioru robót: odbiór robót zanikających lub ulegających zakryciu, odbiory częściowe robót, odbiór końcowy robót rozumiany również jako odbiór robót głównych przez Inwestora oraz odbiór pogwarancyjny robót. Jednocześnie strony postanowiły, że realizacja robót rozliczana jest wyłącznie na podstawie Przejściowych Świadectw Płatności (PŚP), wystawianych przez Wykonawcę na wniosek Podwykonawcy, przy czym w treści Szczegółowych Warunków Umowy ustalono miesięczny przedział czasowy ubiegania się przez Podwykonawcę o wystawienie PŚP.

Podwykonawca jest uprawniony do występowania o wystawienie PŚP nie wcześniej niż pierwszego dnia miesiąca, przypadającego po dniu, w którym roboty zostały wykonane z wyłączeniem Końcowego Świadectwa Płatności (KŚP).

Po wykonaniu Przedmiotu umowy Podwykonawca wystąpi o Końcowe Świadectwo Płatności. Wystąpienie o wystawienie PŚP jest sporządzane w formie pisemnej z podpisem Podwykonawcy oraz zawiera zestawienie ilościowe i wartościowe robót wykonanych w miesięcznym okresie rozliczeniowym, kwoty należności, do otrzymania których Podwykonawca jego zdaniem jest uprawniony oraz dokumenty potwierdzające należyte wykonanie robót.

W terminie 30 dni od momentu otrzymania wystąpienia Wykonawca wystawia Podwykonawcy PŚP z oznaczeniem wysokości kwoty należnej Podwykonawcy. Na podstawie wystawionego i zatwierdzonego przez Wykonawcę PŚP, Podwykonawca jest uprawniony do wystawienia faktur za realizację robót a wynagrodzenie umowne płatne jest wyłącznie na podstawie faktur wystawionych przez Podwykonawcę na podstawie PŚP i KŚP wystawionych przez Wykonawcę.

W przedmiotowym stanie faktycznym PŚP i KŚP pełnią rolę dokumentów, z których wynika przyjęcie prac przez Wykonawcę oraz ustalenie wysokości wynagrodzenia należnego Podwykonawcy z tytułu wykonania prac budowlanych w danym miesiącu kalendarzowym.

Powyższe oznacza, że na osi czasu pojawia się kilka terminów związanych z rozliczaniem przez Wnioskodawcę/Podwykonawcę wykonanych robót budowlanych:

1. miesiąc kalendarzowy, w którym wykonano roboty,

2. kolejny miesiąc kalendarzowy, w którym Podwykonawca występuje do Wykonawcy o wystawienie PŚP,

3. kolejne do 30 dni kalendarzowych, w których Wykonawca wystawia PŚP,

4. wystawienie faktury przez Podwykonawcę na podstawie PŚP wystawionego przez Wykonawcę.

Ponadto, w uzupełnieniu wniosku wskazaliście Państwo m.in., że:

Wynagrodzenie, które podatnik otrzymuje na podstawie Przejściowych Świadectw Płatności dotyczą zrealizowanych etapów robót budowlanych. Co do zasady etapy te będą realizowane w danym miesiącu, jednakże może się zdarzyć, że Przejściowe Świadectwo Płatności zostanie wystawione za okres inny niż miesiąc: np. od (…) do (…), to jest w miesiącu, w którym podatnik rozpoczął wykonywanie usług budowlanych na rzecz kontrahenta oraz od (…) do (…) i od (…) do (…), to jest ze względu na, począwszy od dnia (…), procedurę waloryzacji wynagrodzenia umownego należnego Wykonawcy zgodnie z Umową Główną zawartą pomiędzy Wykonawcą oraz Inwestorem. Wykonawca w takim samym zakresie zobowiązany jest zgodnie ze Szczegółowymi Warunkami Umowy (SWU) do waloryzacji wynagrodzenia należnego Podwykonawcy w zakresie prac powierzonych Podwykonawcy. Jednocześnie koryguję wcześniejsze pismo podatnika poprzez wskazanie, iż strony umowy o usługi budowlane nie są w konflikcie co do wynagrodzenia umownego.

Z umowy zawartej przez strony wynika, że rozliczenie inwestycji będzie następować w poszczególnych etapach, których wykonanie będzie potwierdzone Przejściowymi Świadectwami Płatności i za każdy zrealizowany etap będzie wypłacone wynagrodzenie na podstawie takiego Świadectwa. Z punktu 9.2.1 Szczegółowych Warunków Umowy (SWU) na wykonanie robót podwykonawczych wynika miesięczny przedział czasowy ubiegania się przez Podwykonawcę o wystawienie Przejściowego Świadectwa Płatności.

Pytanie

Kiedy następuje moment powstania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych w opisanym powyżej stanie faktycznym?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym stanie faktycznym momentem powstania przychodu dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych jest dzień wystawienia PŚP lub KŚP przez Wykonawcę, na wniosek Podwykonawcy. Jak wskazano powyżej na gruncie wiążącej strony umowy, nie jest możliwe otrzymanie zapłaty w terminie wcześniejszym niż wystawienie PŚP lub KŚP przez Wykonawcę. Nie jest również możliwe wystawienie faktury przed datą wystawienia PŚP lub KŚP.

Uzasadnienie

Zgodnie z postanowieniami umowy łączącej wykonawcę i podwykonawcę roboty budowlane wykonywane przez podwykonawcę są rozliczane za okres miesiąca kalendarzowego, a pierwszy dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały zakończone roboty jest dniem, w którym podwykonawca jest uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o wystawienie PŚP, w którym to wniosku stwierdza m.in. wykonanie prac w poprzednim miesiącu kalendarzowym oraz wskazuje prace jakie zostały wykonane, jako częściowe wykonanie przedmiotu umowy, a także wskazuje na wysokość wynagrodzenia należnego od Wykonawcy. Dokumentem zaś – w myśl umowy – z którego wynika przyjęcie przez Wykonawcę prac wykonanych przez Podwykonawcę jest PŚP, na podstawie którego Podwykonawca wystawia fakturę na rzecz Wykonawcy. Umowa zawarta pomiędzy Wykonawcą i Podwykonawcą wprost stwierdza, iż realizacja robót rozliczana jest wyłącznie na podstawie PŚP, natomiast do wystąpienia o wystawienie PŚP Podwykonawca dołącza zestawienie ilościowe i wartościowe robót wykonanych w danym okresie rozliczeniowym oraz kwoty należności, do otrzymania których Podwykonawca jest jego zdaniem uprawniony. W postanowieniach umownych uregulowany też został status odbiorów częściowych robót budowlanych. Zgodnie z tymi zapisami odbiory te są dokonywane wyłącznie w celu umożliwienia przejściowej płatności na rzecz Podwykonawcy. Odbiór ten, a także sporządzony w jego wyniku protokół nie stanowi podstawy do przyjęcia przez Wykonawcę danego elementu robót budowlanych, ani też nie stanowi potwierdzenia należytego wykonania tych robót.

W przedmiotowym stanie faktycznym PŚP pełni funkcję protokołu odbioru w rozumieniu dokumentu, z którego wynika odbiór wykonanych prac i na podstawie którego zostaje ustalona wysokość wynagrodzenia należnego Podwykonawcy od Wykonawcy. Natomiast protokół odbioru przewidziany w treści umowy stanowi tylko jeden z kilku dokumentów załączanych przez Podwykonawcę do wniosku o wydanie PŚP. Akceptacja wykonanych przez Podwykonawcę prac w danym okresie rozliczeniowym następuje w PŚP wystawionym przez Wykonawcę na rzecz Podwykonawcy, i z tego też świadectwa wynika wysokość wynagrodzenia należnego Podwykonawcy za usługi budowlane wykonane w danym okresie rozliczeniowym.

W interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 kwietnia 2021 r. (Znak: 0112-KDIL2-2. 4011.119.2021.2.MM) zawarto stwierdzenie, z którego wynika, że skoro umowa o świadczenie usługi, (...) zawiera zapis dotyczący sposobu realizacji inwestycji, harmonogram prac oraz warunki odbioru poszczególnych etapów wykonanych robót oraz z umowy tej wynika, że rozliczenie inwestycji następować będzie w określonych etapach, których wykonanie będzie potwierdzone protokołem zdawczo odbiorczym, to w dacie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W przedmiotowym stanie faktycznym umowa o świadczenie usług budowlanych zawarta pomiędzy Wykonawcą i Podwykonawcą zawiera harmonogram prac, warunki odbioru poszczególnych etapów (na podstawie PŚP). Ponadto z zawartej umowy wynika, że rozliczenie inwestycji będzie następować etapami, których wykonanie będzie stwierdzone PŚP wystawionym przez Wykonawcę na rzecz Podwykonawcy, i w którym to świadectwie będzie określona wysokość wynagrodzenia należna Podwykonawcy za prace wykonane w danym etapie.

Odwołując się do treści art. 12 ust. 3a ustawy, zgodnie z którym za dzień powstania przychodu uważa się dzień częściowego wykonania usługi oraz uwzględniając opisany powyżej stan faktyczny, uprawnione jest twierdzenie, iż w przedmiotowym stanie faktycznym dniem powstania przychodu jest dzień wystawienia przez Wykonawcę PŚP na rzecz Podwykonawcy, stwierdzającego wykonanie prac w danym etapie oraz wysokość wynagrodzenia należnego Podwykonawcy od Wykonawcy z tytułu wykonania usług budowlanych w tym etapie.

W przypadku KŚP umowa przewiduje obowiązek podwykonawcy wystąpienia o wystawienie KŚP (wraz z rozliczeniem końcowym) określającego ostateczną wartość wynagrodzenia należnego Podwykonawcy obliczoną na podstawie ostatecznego rozliczenia pomiędzy Wykonawcą i Podwykonawcą. Do wystąpienia tego Podwykonawca załącza pisemne oświadczenie o całkowitym rozliczeniu umowy.

Wobec powyższego data podpisania/wystawienia PŚP i/lub KŚP jest momentem powstania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu. Jednakże, co do zasady, za przychód podatkowy można uznać każde przysporzenie majątkowe podatnika o trwałym charakterze. O zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa tej osoby prawnej. Powyższe oznacza, że co do zasady przysporzenie majątkowe uznaje się za przychód podatkowy w dacie jego faktycznego uzyskania, a więc na zasadzie kasowej. Wyjątek od tej reguły stanowią przychody związane z działalnością gospodarczą, które dla celów podatku dochodowego od osób prawnych rozpoznawane są na zasadzie memoriałowej, tj. są przychodem podatkowym w dacie, w której stały się należne, niezależnie od tego, czy podatnik faktycznie je otrzymał.

Stosownie do art. 12 ust. 3 ustawy o CIT:

Moment zaliczenia uzyskanych z działalności gospodarczej przysporzeń do przychodów określają przepisy art. 12 ust. 3a, 3c, 3d i 3e ustawy o CIT.

W myśl art. 12 ust. 3a ustawy o CIT:

Za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji gdy dojdzie do wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi przed dniem wystawienia faktury albo uregulowania należności, wówczas należy uznać, że przychód powstanie w dniu wykonania usługi lub częściowego wykonania usługi.

W kontekście art. 12 ust. 3a ustawy o CIT, moment powstania przychodu z tytułu usługi, w tym także usług budowlanych, ustalany jest z uwzględnieniem w pierwszej kolejności momentu wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, jednak przychód ten powstaje nie później niż z dniem wystawienia faktury albo uregulowania należności.

Mając na uwadze treść art. 12 ust. 3a ustawy o CIT, należy stwierdzić, że moment, w którym podatnik powinien rozpoznać przychód podatkowy, będzie określony na dzień najwcześniejszego zdarzenia opisanego w tym przepisie. Wymienione w tym przepisie zdarzenia określające datę powstania przychodu, są od siebie niezależne, nie warunkują się wzajemnie, a po spełnieniu jednego z nich, pozostałe nie mają wpływu na datę powstania przychodu (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 grudnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2697/12).

Jak stanowi art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.):

Z zasady tej wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego. Podkreślić jednakże należy, że ustalenie zakresu świadczonej usługi i w konsekwencji momentu jej wykonania powinno następować w sposób obiektywny. Oznacza to, że postanowienia umowne w tej kwestii niewątpliwie są istotne, niemniej jednak należy zwrócić uwagę na charakter i specyfikę danego świadczenia, aby zapobiec możliwości manipulowania przez strony umowy momentem wykonania danej usługi, a w konsekwencji nieuzasadnionego przesuwania momentu powstania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych. Zatem, ewentualne postanowienia umowne o uznaniu usługi za wykonaną pozostają bez znaczenia dla określenia momentu powstania przychodu podatkowego.

W świetle powyższego o wykonaniu prac/usług zarówno w całości, jak również w części będzie decydować faktyczne wykonanie prac/usług.

Forma, sposób i rodzaj dokumentu potwierdzającego wykonanie określonych prac/usług oraz części prac/usług (poszczególnych etapów), co do zasady, powinny być określone w umowie łączącej strony.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia momentu powstania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych w opisanym powyżej stanie faktycznym.

Z informacji zawartych we wniosku i jego uzupełnieniu wynika, że realizacja robót rozliczana jest wyłącznie na podstawie Przejściowych Świadectw Płatności (PŚP), wystawianych przez Wykonawcę na wniosek Podwykonawcy, przy czym w treści Szczegółowych Warunków Umowy ustalono miesięczny przedział czasowy ubiegania się przez Podwykonawcę o wystawienie PŚP. Z umowy zawartej przez strony wynika, że rozliczenie inwestycji będzie następować w poszczególnych etapach, których wykonanie będzie potwierdzone Przejściowymi Świadectwami Płatności i za każdy zrealizowany etap będzie wypłacone wynagrodzenie na podstawie takiego Świadectwa. Z punktu 9.2.1 Szczegółowych Warunków Umowy (SWU) na wykonanie robót podwykonawczych wynika miesięczny przedział czasowy ubiegania się przez Podwykonawcę o wystawienie Przejściowego Świadectwa Płatności.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy należy stwierdzić, że w przedstawionej sprawie moment powstania przychodu dla świadczonych przez Państwa usług budowlanych, powstaje, zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy o CIT, tj. z chwilą wykonania usługi. Natomiast, w przypadku, gdy w ramach usługi wydzielone zostały częściowe wykonanie robót/etapów, moment powstania przychodu powstanie z chwilą wykonania części usługi/etapu, za który Wnioskodawca otrzyma od wykonawcy Przejściowe Świadectwa Płatności lub Końcowe Świadectwo Płatności. W niniejszej sprawie, dniem tym będzie dzień wystawienia PŚP lub KŚP na wykonawcę, stwierdzające wykonanie prac w danym etapie, o ile będzie tożsamy z dniem rzeczywistego wykonania całej usługi lub części usługi, bowiem zdarzenia te mają miejsce przed wystawieniem faktury oraz przed uregulowaniem należności.

Jak wskazali Państwo we wniosku, na podstawie wystawionego i zatwierdzonego przez Wykonawcę PŚP, Podwykonawca jest uprawniony do wystawienia faktur za realizację robót a wynagrodzenie umowne płatne jest wyłącznie na podstawie faktur wystawionych przez Podwykonawcę na podstawie PŚP i KŚP. W przedmiotowym stanie faktycznym PŚP i KŚP pełnią rolę dokumentów, z których wynika przyjęcie prac przez wykonawcę oraz ustalenie wysokości wynagrodzenia należnego Podwykonawcy z tytułu wykonania prac budowlanych w danym miesiącu kalendarzowym. Przez dzień wykonania usługi (częściowego wykonania usługi) należy zatem uznać, dzień zatwierdzenia wykonania prac budowlanych/podpisania protokołów odbioru (PŚP/KŚP). Bez wystawienia/podpisania powyższych dokumentów, po Państwa stronie nie występuje żadne przysporzenie, ani nawet należności, które są niezbędne dla powstania przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W Państwa przypadku PŚP (KŚP) nie stanowi zatem dokumentu potwierdzającego jedynie wysokość płatności, lecz dokument, który potwierdza częściowe (końcowe) wykonanie usługi.

Tym samym, z powyższym zastrzeżeniem, Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej, stwierdzić należy, że została ona wydana w indywidualnej sprawie innego podmiotu i nie wiąże Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), a

albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).