Opodatkowanie dodatniej wartości firmy.

 Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

14 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 14 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania dodatniej wartości firmy.

Treść wniosku jest następująca.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będąca stroną postępowania:

X Sp. z o.o. ((…) Zainteresowany)

NIP: (…)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Y Sp. z o.o. ((…) Spółka)

NIP: (…)

Opis zdarzenia przyszłego

Zainteresowany będący stroną postępowania ((…), Zainteresowany) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, polskim rezydentem podatkowym podlegającym opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, a także aktywnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce. Zainteresowany jest spółką handlową prawa polskiego, utworzoną 21 czerwca 2002 r., z siedzibą w (…), zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla (…) w (…), (…) Wydział Gospodarczy Krajowego rejestru Sądowego pod numerem KRS: (…), NIP: (…), REGON: (…). Przeważającym przedmiotem działalności (…) jest sprzedaż detaliczna prowadzona przez (…) lub (…). Ponadto, Zainteresowany prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pozostałej działalności (…).

Y Sp. z o. o. – Zainteresowany niebędący stroną postępowania ((…), Spółka) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, polskim rezydentem podatkowym podlegającym opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, a także aktywnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce. Y jest spółką handlową prawa polskiego, utworzoną 13 kwietnia 2021 r., z siedzibą w (…), zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla (…) w (…), (…) Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: (…), NIP: (…), REGON: (…). Przeważającym przedmiotem działalności Spółki jest transport drogowy towarów (…). Spółka Y także prowadzi działalność gospodarczą w zakresie magazynowania i przechowywania pozostałych towarów. Obecnie Y prowadzi inwestycję budowy jednego z największych w Polsce kompleksu magazynowo-logistycznego w (…).

Zainteresowany oraz Y należą do międzynarodowej Grupy (…) (dalej: „Grupa”), która działa głównie w obszarze (…) (…). Funkcję spółki dominującej w Grupie pełni (…) z siedzibą w (…) w (…).

Udziałowcami X są (…) (posiadający 90% udziałów w kapitale Zainteresowanego) oraz (…) (posiadający 10% udziałów w kapitale Zainteresowanego). Wskazani udziałowcy są rezydentami podatkowymi w (…) oraz należą do Grupy. Natomiast jedynym udziałowcem Y jest inny podmiot z Grupy, z siedzibą w (…), będący (…) rezydentem podatkowym.

Jak już powyżej zostało wskazane, głównym przedmiotem działalności Zainteresowanego jest (…) lub (…). Dodatkowo należy wskazać, że obecnie działalność X dzieli się na dwa odrębne działy biznesowe:

1)sprzedaż detaliczna prowadzona przez (…) lub (…) (dalej: „Działalność E-commerce”) – będący głównym działem biznesowym Zainteresowanego, oraz

2)działalność w zakresie obsługi zwrotów towarów, dotycząca magazynowania i obsługi logistycznej X na terenie Europy (dalej: „Działalność Magazynowa”).

W celu między innymi, ujednolicenia i standaryzacji kluczowych procesów biznesowych, w ramach Grupy, planowana jest reorganizacja polegająca na oddzieleniu działalności magazynowej od pozostałej działalności wykonywanej przez Zainteresowanego tj. Działalności E-commerce, a następnie sprzedaż działalności magazynowej do Y (dalej: „Transakcja”).

Działalność magazynowa jest obecnie, i będzie na moment transakcji, wyposażona w niezbędne składniki materialne i niematerialne potrzebne do prowadzenia swojej podstawowej działalności gospodarczej w zakresie w jakim dotychczas była ona wykonywana. Działalność magazynowa obejmuje dwa magazyny i składniki majątkowe wykorzystywane w ramach prowadzonej działalności:

1)Magazyn B – magazyn artykułów gabarytowych (meble, dywany, wyposażenia mieszkań) dla sklepów e-commerce X w Europie Zachodniej, którego powierzchnia obejmuje 21 000 m² oraz, na rzecz którego zatrudnionych jest 42 pracowników.

2)Magazyn RTB – magazyn zwrotów e-commerce dla X w Europie, którego powierzchnia obejmuje 12 600 m² oraz, na rzecz którego zatrudnionych jest 450 pracowników.

X, po dokonanej transakcji, będzie kontynuował dotychczas prowadzoną działalność magazynową w oparciu o wniesiony majątek i pracowników, które stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa (dalej: „ZCP”), zajmującą się działalnością magazynową.

Zaznaczenia wymaga fakt, że Strony transakcji nie wykluczają, iż rynkowa cena sprzedaży działalności magazynowej może zostać określona na poziomie wyższym niż suma wartości rynkowych poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład ZCP. W takiej sytuacji przedmiotowa nadwyżka będzie odzwierciedleniem niematerialnej kategorii, jaką jest wartość firmy (tzw. goodwiil).

W chwili obecnej (jak również na dzień dokonania transakcji) wyodrębnienie działalności magazynowej w strukturach Zainteresowanego przebiega (i będzie przebiegać) na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej. Poniżej Zainteresowany przedstawia zasady funkcjonowania działalności magazynowej z perspektywy organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej:

I.Wydzielenie organizacyjne

Działalność magazynowa jest obecnie, i będzie na moment transakcji, wydzielona organizacyjnie, w ramach X. Działalność magazynowa obejmuje dwa magazyny i składniki majątkowe wykorzystywane w ramach prowadzonej działalności:

1)Magazyn B – magazyn artykułów gabarytowych (meble, dywany, wyposażenia mieszkań) dla sklepów e-commerce X w Europie Zachodniej, którego powierzchnia obejmuje 21 000 m² oraz, na rzecz którego zatrudnionych jest 42 pracowników.

2)Magazyn RTB – magazyn zwrotów – magazyn obsługujący zwroty e-commerce dla X w Europie, którego powierzchnia obejmuje 12 600 m² oraz, na rzecz którego zatrudnionych jest 450 pracowników.

Na chwilę obecną aktywa przypisane do działalności magazynowej zorganizowane są w sposób zapewniający spójność i skuteczność działań w zakresie świadczenia usług magazynowych, i obejmują:

1)środki trwałe służące realizacji zadań związanych ze świadczeniem usług związanych z działalnością magazynową, polegających na jakościowej weryfikacji towarów, w szczególności:

a)sprzęt komputerowy wraz z oprogramowaniem;

b)drukarki;

c)belownice;

d)czytniki kodów;

e)klimatyzacja;

f)podnośniki;

g)wózki widłowe oraz kosze na wózki widłowe;

h)zespół taśmociągów;

i)aparaty cyfrowe;

j)ręczne wózki paletowe;

k)meble, oraz

l)inne elementy wyposażenia Magazynu B oraz Magazynu RTB, w tym automatyczna linia do obsługi zwrotów;

2)pracowników zatrudnionych do pracy w Magazynie B oraz Magazynie RTB oraz zobowiązania wobec tych pracowników (obecnie zatrudnionych jest ok. 492 osoby);

3)kadrę zarządzającą składającą się z dwóch kierowników operacyjnych (osobnych dla Magazynu B oraz Magazynu RTB), Dyrektora Zarządzającego, kontrolera ds. jakości produktu, kontrolera ds. spedycji oraz zespół BHP;

4)przypisane do działalności magazynowej zobowiązania, w szczególności wynikające z kontraktów biznesowych i zobowiązań pracowniczych, a także z obowiązku utrzymania wykorzystywanych powierzchni magazynowych (m.in. koszty czynszu, energii, odpadów komunalnych, ochrony, itp.);

5)przypisane do działalności magazynowej wierzytelności, w szczególności dotyczące kontraktów biznesowych;

6)uzyskiwane przez działalność magazynową Zainteresowanego przychody, z tytułu sprzedaży usług polegających na jakościowej weryfikacji towarów.

Powyższe pozycje możliwe są do wyodrębnienia w systemie księgowym Zainteresowanego. X prowadzi ewidencję środków trwałych, wymienionych powyżej, według miejsca ich wykorzystywania (dla potrzeb kontrolingowych i zarządczych), a co za tym idzie, ewidencja taka pozwala na identyfikację wykorzystywanych środków trwałych, przypisanych do działalności magazynowej (wykorzystywanych w Magazynie B oraz Magazynie RTB).

Dodatkowo, wsparcie księgowe oraz HR, w wymaganym zakresie, są zapewnione (a także będą zapewniane po dokonaniu transakcji) Y przez zewnętrznych usługodawców. Należy podkreślić, że przedmiotowe usługi nie dotyczą podstawowej działalności operacyjnej działalności magazynowej, a jedynie stanowią usługi wspierające tę działalność (funkcje administracyjne).

Zainteresowany pragnie również zaznaczyć, że obecnie X nie posiada nieruchomości. Zainteresowany jest stroną umowy najmu budynków, w których prowadzi działalność (działalność E-commerce oraz działalność magazynową). Po dokonaniu transakcji, Zainteresowany oraz Spółka planują przenieść umowę najmu lub też zawrzeć odrębną umowę najmu, tak aby najemcą budynków związanych z działalnością magazynową (magazynu B oraz magazynu RTB) został Y (wybór scenariusza będzie uzależniony on negocjacji prowadzonych z obecnym właścicielem nieruchomości wynajmowanych przez Zainteresowanego). Natomiast, na moment przeprowadzenia transakcji, jak i po jej zawarciu, Y będzie miał zapewnioną w sposób ciągły przestrzeń dla celów niezakłóconego prowadzenia działalności magazynowej.

II.Wydzielenie finansowe

Ewidencja księgowa i zasady rachunkowości prowadzone przez Zainteresowanego pozwalają na rozpoznanie i przypisanie przychodów i kosztów, oraz należności (w tym wierzytelności) i zobowiązań do działalności magazynowej, z możliwymi wyjątkami dotyczącymi elementów wspólnych związanych także z działalnością E-commerce Zainteresowanego.

Jak wskazano powyżej, możliwe jest także wyodrębnienie określonych składników majątkowych wchodzących w skład działalności magazynowej. Dodatkowo, działalność magazynowa uzyskuje odrębne przychody ze sprzedaży usług polegających na jakościowej weryfikacji towarów i obsługi zwrotu tych towarów, które po dniu transakcji będą świadczone przez Y. Należy wskazać, że usługi związane z działalnością magazynową są świadczone na rzecz podmiotu powiązanego (wynagrodzenie za te usługi kalkulowane jest na poziomie rynkowym przy wykorzystaniu metody koszt-plus). Strony przewidują, że umowa (w tym związane z nią prawa i obowiązki) na świadczenie tych usług zostanie przeniesiona na rzecz Y (choć z uwagi na wstępny etap transakcji nie można wykluczyć sytuacji, kiedy z przyczyn prawnych, będzie konieczne zawarcie takiej samej umowy przez Y).

Zainteresowany podkreśla, że ponosi koszty związane z działalności magazynową, składające się m.in. na:

a)wynagrodzenia na rzecz zatrudnionych pracowników (w tym koszty związane z ubezpieczeniem społecznym oraz funduszem socjalnym);

b)dodatkowe świadczenia na rzecz zatrudnionych pracowników (m.in. abonament medyczny);

c)koszty utrzymania wykorzystywanych w działalności magazynowej powierzchni magazynowych (m.in. czynsz, koszty energii oraz odpadów komunalnych, koszty sprzątania, koszty ochrony wykorzystywanych magazynów, itp.);

d)surowce oraz opakowania wykorzystywane do wykonywania działalności magazynowej.

X prowadzi dla działalności magazynowej oddzielną analizę realizacji planu finansowego (budżetu) dla celów sprawozdawczości wewnętrznej.

III.Wydzielenie funkcjonalne

Działalność magazynowa prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży usług polegających na obsłudze zwrotów towarów oraz jakościowej weryfikacji towarów w Magazynach B oraz RTB. Jak zostało to już wyżej podkreślone, w ramach działalności magazynowej istnieje określony zespół składników materialnych i niematerialnych, który jest przeznaczony do realizacji określonych zadań w ramach prowadzonej działalności.

Wszystkie składniki majątkowe wyodrębnione dla działalności magazynowej są wzajemnie powiązane w sposób umożliwiający świadczenie usług magazynowych przez działalność magazynową odrębnie. Działalność magazynowa efektywnie realizuje zatem swoje funkcje gospodarcze.

Działalność będzie również, na dzień transakcji, formalnie i faktycznie przygotowana do samodzielnego planowania, kontroli i realizacji założonych działań gospodarczych, przy jednoczesnym wykorzystaniu alokowanych składników majątkowych oraz przy zaangażowaniu zatrudnionych pracowników i pod kierownictwem kadry zarządzającej wymienionej powyżej. Jak już zostało to powyżej wskazane, działalność magazynowa posiada własne struktury operacyjne i menedżerskie wraz z Dyrektorem Zarządzającym. Wspomniana kadra zarządzająca podejmuje strategiczne decyzje dotyczące działań i kierunków rozwoju Działalności Magazynowej (w tym zarządza pracownikami zatrudnionymi do pracy w Magazynie B oraz Magazynie RTB).

Powyższe oznacza, że w wyniku transakcji Y nabędzie działalność magazynową, w skład której wchodzić będą wskazane wyżej składniki materialne i niematerialne oraz pracownicy, co pozwalać będzie w praktyce na niezależne i samodzielne kontynuowanie prowadzenia działalności gospodarczej po sfinalizowaniu transakcji. Wydzielona działalność jest bowiem wyspecjalizowana w prowadzeniu efektywnej działalności magazynowo-logistycznej i posiada jednego stałego zleceniodawcę (podmiot powiązany).

Pytania w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy na gruncie opisanego zdarzenia przyszłego, dodatnia wartość firmy będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, na gruncie opisanego zdarzenia przyszłego, gdy na skutek sprzedaży ZCP przez Zainteresowanego na rzecz Spółki dojdzie do powstania dodatniej wartości firmy, to tak powstała wartość firmy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) oraz pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, oraz zamiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowych powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Zaznaczenia wymaga również, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy – przy umowie sprzedaży – ciąży na kupującym.

Zgodnie z art. 535 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Jak wskazują organy podatkowe w wydanych interpretacjach, m.in. w interpretacji z 10 stycznia 2023 r. (nr 0111-KDIB4.4014.140.2018.8.MD): „Dla opodatkowania czynności sprzedaży podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie ma znaczenia czy umowa sprzedaży obejmuje przedsiębiorstwo, jego zorganizowaną część, nieruchomość czy wierzytelność, która stanowi prawo majątkowe”.

Powyższe oznacza, że umowa sprzedaży ZCP podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych przewidzianych dla umowy sprzedaży. Mając na uwadze powyżej przedstawione zdarzenie przyszłe, należy odwołać się do definicji wartości firmy (tzw. goodwill), która wskazana została w regulacji art. 33 ust. 4 zd. pierwsze i drugie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, zgodnie z którą: „Wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy”.

Zaznaczenia jednak wymaga, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie definiuje bezpośrednio pojęcia wartości firmy, to jednak należy wskazać, że wartość firmy to swego rodzaju nadwyżka, która stanowi wynagrodzenie za nabycie goodwill związanego z nabywanym przedsiębiorstwem. Składać się na niego będą uznanie i renoma rynkowa, wartość doświadczenia pracowników czy kontaktów handlowych nabywanego przedsiębiorstwa.

Powyższe definicje wartości firmy należy uznać za zasadniczo zbieżne z wartością początkową firmy, określoną na podstawie art. 16g ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którą wartość początkową firmy stanowi dodatnia różnica między ceną nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, ustaloną zgodnie z ust. 3 i 5, albo nominalną wartością wydanych udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny a wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład kupionego, przyjętego do odpłatnego korzystania albo wniesionego do spółki albo spółki niebędącej osobą prawną przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, odpowiednio z dnia kupna, przyjęcia do odpłatnego korzystania albo wniesienia do spółki albo spółki niebędącej osobą prawną.

Wskazali Państwo uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 lutego 2022 r. (sygn. akt III FPS 2/21), w której sąd uznał, że dodatnia wartość firmy, rozumiana jako nadwyżka ceny nabycia nad wartością rynkową składników majątkowych przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, nie stanowi prawa majątkowego w rozumieniu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.Goodwill nie jest ani rzeczą, ani prawem majątkowym, nie jest bowiem związany z żadnym uprawnieniem mającym swe źródło w przepisach prawa, jak również nie odpowiada mu żaden obowiązek świadczenia lub powstrzymywania się od określonych działań przez inne podmioty. Pomimo wymiaru finansowego wartość firmy nie jest zatem prawem majątkowym, a w rezultacie nie powinna zostać uwzględniona w podstawie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nabyciem translatywnym rzeczy lub prawa, tj. jej przedmiotem, może być tylko to, co istnieje przed jej dokonaniem (zawarciem umowy sprzedaży) i co podlega sprzedaży. Przedmiot sprzedaży nie może być nabywany konstytutywnie, a mianowicie w ten sposób, że powstaje on dopiero z momentem dokonania czynności. Wartość zaś nie istnieje przed sprzedażą przedsiębiorstwa (tak H. Filipczyk, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, Warszawa 2015, s. 85, art. 1; por. K. Furga, M.S. Tofel, Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług i podatkiem od czynności cywilnoprawnych tzw. goodwillu, "Monitor Podatkowy" 2007/3; M. Michna, J. Pustuł, Sprzedaż przedsiębiorstwa spółki a podatek od czynności cywilnoprawnych, "Przegląd Notarialny" 2003/3, s. 74; zob. również wyroki NSA: z 28 czerwca 2018 r., II FSK 1932/16; z 8 października 2019 r., II FSK 3272/17). Sąd w cytowanym wyroku zwrócił również uwagę, że nawet gdyby w księgach podatkowych zbywcy występowała pozycja pod nazwą „wartość firmy”, to nie mogłaby ona zostać nabyta, ponieważ nie reprezentuje składnika mienia o charakterze zbywalnym.

Podsumowując powyższe, należy wskazać, że w świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wartość ZCP rozumiana jako wartość firmy (tzw. goodwill) nie może zostać uznana za samodzielny przedmiot obrotu prawnego, co w konsekwencji prowadzi do tego, że nie może stanowić przedmiotu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji, gdy na skutek sprzedaży ZCP przez Zainteresowanego na rzecz Spółki dojdzie do powstania dodatniej wartości firmy, to tak powstała wartość firmy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie własnego stanowiska przywołali Państwo interpretacje indywidualne.

Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołaliśmy powyżej tylko tę część Państwa stanowiska, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295):

Podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych, oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

W myśl art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy – przy umowie sprzedaży – ciąży na kupującym.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2-4 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania – przy umowie sprzedaży – stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, którą określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy.

Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.

Jeżeli podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Stawki podatku wynoszą – od umowy sprzedaży:

a)nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,

b)innych praw majątkowych – 1%.

Podatek pobiera się według stawki najwyższej jeżeli podatnik dokonując czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpiło przeniesienie własności, nie wyodrębnił wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki – od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 omawianej ustawy:

Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Zgodnie z art. 535 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Art. 555 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.

Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. Zatem przedmiotami sprzedaży w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być również prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

Z treści wniosku wynika, że Spółka nabędzie od Zainteresowanego będącego stroną postępowania wydzieloną działalność magazynową. Nie wykluczają Państwo faktu, że rynkowa cena sprzedaży działalności magazynowej może być wyższa niż suma wartości rynkowych poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji przedmiotowa nadwyżka będzie odzwierciedleniem niematerialnej kategorii, jaką jest „wartość firmy” – goodwill. Stoją Państwo na stanowisku, że tak powstała dodatnia wartość firmy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z takim stanowiskiem należy się zgodzić.

Z treści powołanego powyżej art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jasno wynika, że opodatkowaniu podlegają umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych. Wskazany przepis nie wymienia jakie konkretnie przedmioty umów sprzedaży podlegają opodatkowaniu. Dla opodatkowania czynności sprzedaży podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie ma zatem znaczenia czy umowa sprzedaży obejmuje przedsiębiorstwo, jego zorganizowaną część, nieruchomość czy wierzytelność, która stanowi prawo majątkowe. Istotnym jest, że przeniesienie własności następuje w drodze umowy sprzedaży. W świetle ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych przewidzianych dla umowy sprzedaży.

Tak jak w przypadku każdej innej umowy sprzedaży obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży on na kupującym a podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Należy wskazać, iż pojęcie „wartość firmy”, na którą Państwo wskazują jest określone w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2023 r., poz. 120, ze zm.).

Zgodnie z art. 33 ust. 4 zdanie pierwsze i drugie tej ustawy:

Wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje pojęcia wartości firmy. Nadwyżka ceny nabycia nad wartością aktywów netto czyli dodatnia wartość firmy („goodwill”) funkcjonuje jedynie dla potrzeb określenia wartości księgowej majątku. Należy jednak wskazać, że nadwyżka ta stanowi swego rodzaju wynagrodzenie za nabycie tzw. „goodwill” związanego z nabywanym przedsiębiorstwem. Składać się na niego będą uznanie i renoma rynkowa, wartość doświadczenia pracowników czy kontaktów handlowych nabywanego przedsiębiorstwa.

Naczelny Sąd Administracyjny 21 lutego 2022 r. podjął uchwałę o sygnaturze III FPS 2/21, w której ustalił, że dodatnia wartość firmy (goodwill), rozumiana jako nadwyżka ceny nabycia nad wartością rynkową składników majątkowych przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, nie stanowi prawa majątkowego w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Skoro ostatecznie goodwill nie jest rzeczą ani prawem majątkowym – nie jest bowiem związany z żadnym uprawnieniem mającym źródło w przepisach prawa, jak również nie odpowiada mu żaden obowiązek świadczenia lub powstrzymywania się od określonych działań przez inne podmioty – jego wartość nie może być przedmiotem sprzedaży, jako czynności opodatkowanej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wartość dodatnia firmy nie może zostać uznana za samodzielny przedmiot obrotu prawnego, a w konsekwencji nie może stanowić przedmiotu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Podsumowując, opisana we wniosku „wartości firmy” rozumiana jako nadwyżka ceny zakupu nad wartością rynkową poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa (tzw. goodwill), nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem należy zgodzić się z Państwem, że jeżeli dojdzie do powstania dodatniej wartości firmy to tak powstała wartość nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę stanowiska Państwa wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.