Wyrok SN z dnia 14 października 2016 r., sygn. I CSK 685/15

1. Wyrównanie korzyści z uszczerbkiem nie stanowi zmniejszenia odszkodowania, ani jego miarkowania, tylko stanowi element ustalania zakresu prawnie relewantnego uszczerbku w mieniu poszkodowanego.

2. Odszkodowanie obliczone według cen z daty jego ustalania, którą z reguły jest data orzekania, staje się wymagalne dopiero z datą wyrokowania i dopiero od tej daty dłużnik pozostaje w opóźnieniu uzasadniającym zapłatę odsetek. Zastosowanie tej zasady powoduje, że wierzyciel nie ponosi negatywnych skutków spadku wartości pieniądza w okresie od wymagalności zobowiązania do orzekania o obowiązku dłużnika, zapewnia, zatem pełną kompensatę.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marian Kocon (przewodniczący)

SSN Monika Koba (sprawozdawca)

SSN Zbigniew Kwaśniewski

w sprawie z powództwa K. S. przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie [...] o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 14 października 2016 r., skarg kasacyjnych obu stron od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 22 grudnia 2014 r., sygn. akt I ACa .../14,

1) uchyla zaskarżony wyrok w części zmieniającej wyrok Sądu I instancji (punkt 1) i oddalającej apelację pozwanego (punkt 2) oraz w części orzekającej o kosztach postępowania (punkt 3 i 4) i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego,

2) oddala skargę kasacyjną powódki.

Uzasadnienie

Po ponownym rozpoznaniu sprawy wyrokiem z dnia 18 listopada 2013 r. Sąd Okręgowy w [...] rozstrzygając powództwo K. S. przeciwko Skarbowi Państwa -Wojewodzie [...] i Miastu W. o zapłatę kwoty 4.472.000 zł z ustawowymi odsetkami zasądził od pozwanego Skarbu Państwa- Wojewody [...] kwotę 1.204.245,57 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 listopada 2013 r., a w pozostałym zakresie oddalił powództwo i orzekł o kosztach postępowania.

Sąd Okręgowy ustalił, iż J. S. 13 lipca 1939 r. nabyła na własność nieruchomość położoną w [...] przy ul. P.[...], oznaczoną dawnym numerem hipotecznym [.]. Po wojnie nieruchomość ta została objęta działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz.U. Nr 50, poz. 279 - dalej: "dekret o gruntach warszawskich"). J. S. złożyła 28 października 1948 r. wniosek o przyznanie jej prawa własności czasowej tej nieruchomości, jednak orzeczeniem Prezydium Rady Narodowej w m.st. Warszawie z dnia 31 sierpnia 1953 r. załatwiono go odmownie. Decyzją z dnia 27 stycznia 1992 r. Wojewoda Warszawski stwierdził nabycie z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. przez Gminę Dzielnicę [...] własności nieruchomości położonej przy ul. P.[...] w [...], stanowiącej działkę nr 11/3, z obrębu 156, o powierzchni 223 m, z wyłączeniem lokali numer 1, 2, 2a, 5, 6 i 9, które zostały sprzedane na rzecz ich dotychczasowych najemców. Decyzją z dnia 10 maja 2001 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] stwierdziło nieważność orzeczenia z dnia 31 sierpnia 1953 r., jako wydanego z rażącym naruszeniem prawa. J. S., zmarła 26 maja 2002 r., a spadek po niej nabyła w całości wnuczka K. S. Decyzją z dnia 5 lutego 2007 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji stwierdził nieważność decyzji Wojewody Warszawskiego z dnia 27 stycznia 1992 r. w części dotyczącej nabycia przez Gminę Dzielnicę [.] z mocy prawa nieodpłatnie, prawa własności budynku mieszkalnego usytuowanego w [... ] przy ul. P.[...]. W wyniku rozpoznania wniosku dekretowego Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy decyzją z dnia 2 grudnia 2009 r. ustanowił na rzecz powódki na 99 lat prawo użytkowania wieczystego do udziału wynoszącego 0,4942 do gruntu, stanowiącego działkę ewidencyjną nr 208 objętą księgą wieczystą [...].Natomiast decyzją z dnia 11 maja 2010 r. ustanowił na rzecz powódki na 99 lat prawo wieczystego użytkowania do gruntu o powierzchni 193 m, położonego przy ul. P.[... ] w [...], stanowiącego działkę ewidencyjną nr 206/2 objętą księgą wieczystą nr [.]. W wykonaniu tych decyzji w dniu 22 czerwca 2010 r. Miasto Stołeczne Warszawa ustanowiło na rzecz K. S. prawo użytkowania wieczystego do nieruchomości objętej powyższymi decyzjami w udziałach i w sposób w nich wskazany. Natomiast decyzją z dnia 9 czerwca 2009 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [... ] odmówiło wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy z dnia 31 sierpnia 1953 r. argumentując, iż stwierdziło już nieważność tego orzeczenia, także w części dotyczącej sześciu lokali sprzedanych najemcom.