Wyrok SN z dnia 8 lipca 2016 r., sygn. I CSK 570/15

Banki pełnią funkcję podmiotów zaufania publicznego dla uzasadnienia m.in. niektórych obowiązków informacyjnych banków powstających przed zawarciem umowy rachunku bankowego i wynikających z takiej umowy (art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 725 k.c.).

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marta Romańska (przewodniczący)

SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)

SSN Józef Frąckowiak

Protokolant Ewa Krentzel

w sprawie z powództwa Syndyka masy upadłości K. Spółki z o.o. z siedzibą w R. przeciwko Bankowi [...] o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 8 lipca 2016 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 22 grudnia 2014 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego Banku [...] na rzecz syndyka masy upadłości K. - Spółki z o.o. w likwidacji kwotę 2.890.197,93 z odsetkami. Uwzględnił w całości zgłoszone (po zmianie powództwa) żądanie powoda o zasądzenie od pozwanego odpowiednio kwot: 2.558.997,93 (w związku z przejęciem przez Bank bezpodstawnie depozytu zabezpieczającego transakcje opcyjne) i 331.200 zł (wypłaconej przez powoda pozwanemu tytułem rozliczenia wynikającego z umowy opcji z dnia 14 lipca 2008 r.). To drugie żądanie uzasadniała, w ocenie powoda, nieważność umowy opcji z dnia 14 lipca 2008 r. (brak zgodnych oświadczeń woli obu stron lub skuteczne uchylenie się powoda od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu).

Sąd Okręgowy zasądził na rzecz powoda obie wskazane należności (w łącznej kwocie 2.890.197,93 zł) po dokonaniu następujących ustaleń faktycznych.

Strony zawarły w dniu 3 kwietnia 2006 r. tzw. umowę ramową, w której uregulowano zasady zawierania i rozliczania przyszłych transakcji walutowych, w tym umów opcyjnych. Zawarto też "umowę zabezpieczającą" oraz suplement, określając zasady zabezpieczenia wierzytelności wynikających z transakcji opcyjnych. W latach 2006-2008 powód zawierał z Bankiem umowy opcyjne typu call i put. W dniu 14 lipca 2008 r. zawarta została umowa struktury opcyjnej, złożona z dwóch typów opcji - opcji kupna i opcji sprzedaży (z odpowiednimi nominałami 400.000 euro i 200.000 euro). Umowę tę zawarto z myślą o uzyskaniu środków w postaci waluty euro pozostających w związku z prowadzoną przez powoda działalnością. Zakładała ona konieczność płatności kontrahentom zagranicznym. Umowę tę zawarto telefonicznie. Z uwagi na osłabienie wartości złotego do euro umowa ta zaczęła przynosić straty po stronie powoda i na dzień 17 grudnia 2008 r. zadłużenie powoda wobec Banku wynosiło 5.390.80687 zł, co spowodowało konieczność uiszczenia przez powoda kwoty 1.802.512,10 tytułem zwiększenia depozytu pieniężnego. W dniu 3 lutego 2008 r. powód uchylił się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli obejmującego zawarcie umowy opcyjnej z dnia 14 lipca 2008 r. z powołaniem się na błąd co do treści czynności prawnej (art. 84 k.c.). Do tego dnia powód uiścił na rzecz pozwanego kwotę 2.558.997,93 tytułem depozytu zabezpieczającego i dokonał fizycznej wymiany walut ze stratą 331.200 zł. W dniu 9 kwietnia 2009 r. pozwany Bank złożył powodowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy ramowej z dnia 3 kwietnia 2006 r.