Uchwała SN z dnia 7 lipca 2016 r., sygn. III CZP 34/16

Komornik sądowy, określając wysokość kosztów postępowania egzekucyjnego, nie może podwyższyć opłaty egzekucyjnej, ustalonej na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (jedn. tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 790 ze zm.), o stawkę podatku od towarów i usług.

Teza urzędowa

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)

SSN Krzysztof Pietrzykowski

SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)

w sprawie z wniosku wierzyciela [...] Banku S.A. przeciwko dłużnikom M. L. i M. L. na skutek skargi dłużników na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w B., dokonaną w postępowaniu egzekucyjnym TŻ Km .../14, z dnia 17 listopada 2015 roku w postaci postanowienia obciążającego dłużników kosztami egzekucji, połączonej z wnioskiem o obniżenie opłaty egzekucyjnej oraz połączonej z wnioskiem o zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia skargi po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 7 lipca 2016 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w B. postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2016 r., sygn. akt II Cz .../16,

"Czy komornik sądowy określając wysokość kosztów postępowania egzekucyjnego uprawniony jest do powiększenia opłaty egzekucyjnej, ustalanej na podstawie Ustawy z dnia 29.08.1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376 ze zm.), o kwotę podatku VAT?"

podjął uchwałę:

Komornik sądowy, określając wysokość kosztów postępowania egzekucyjnego, nie może podwyższyć opłaty egzekucyjnej, ustalonej na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (jedn. tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 790 ze zm.), o stawkę podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie

Przedstawione zagadnienie prawne ujawniło się w sprawie egzekucyjnej, w której komornik sądowy postanowieniem z dnia 17 listopada 2015 r., na wniosek wierzyciela umorzył postępowanie egzekucyjne oraz orzekł o kosztach tego postępowania, którymi obciążył dłużników. Ustalając na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 1138 ze zm. - dalej „u.k.s.e.") wysokość wchodzącej w skład kosztów opłaty stosunkowej, powiększył ją o 23% - podatku od towarów i usług. Dłużnicy zaskarżyli postanowienie skargą na czynności komornika. W wyniku jej rozpatrzenia Sąd Rejonowy w B. postanowieniem z dnia 19 stycznia 2016 r. zmienił w części orzeczenie wydane przez komornika - uchylił rozstrzygnięcie w zakresie ustalonego podatku od towarów i usług w kwocie 8.426,68 zł i obniżył kwotę kosztów należnych od dłużników do 36.661,73 zł. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z interpretacją Ministra Finansów z dnia 9 czerwca 2015 r. w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez komorników sądowych (PT1.050.1.2015.LJU.19, publ. Dz. Urz. Min. Fin. z 2015 r., poz. 41) od dnia 1 października 2015 r. do czynności wykonywanych przez komorników stosuje się ogólne zasady rozliczania tego podatku, co oznacza stosowanie stawki 23%. Przychylił się do wyjaśnień Ministerstwa Finansów, zawartych w broszurze poświęconej nowym obowiązkom podatkowym komorników, że kwota przysługującego komornikowi wynagrodzenia za świadczone usługi, przewidziana w art. 49 u.k.s.e. zawiera już w sobie należny podatek. Obliczenie rozmiaru tego podatku oraz wskazanie podstawy, od jakiej został naliczony następuje przez zastosowanie tzw. metody „w stu", polegającej na uwzględnieniu, że wyliczona opłata zawiera 100% wynagrodzenia oraz 23% podatku, a więc w sumie odpowiada kwotowo 123% wynagrodzenia stanowiącego podstawę opodatkowania. Korzystając z tej formuły, Sąd Rejonowy wyliczył, że każde 100 zł wynagrodzenia zawiera 18,70 zł podatku od towarów i usług obliczonego od podstawy opodatkowania w wysokości 81,30 zł.

Na postanowienie Sądu Rejonowego zażalił się komornik, który domagał się jego zmiany przez oddalenie skargi dłużników, argumentując, że podatek od towarów i usług powinien być doliczony do opłaty egzekucyjnej, która stanowi wynagrodzenie komornika.