Wyrok SN z dnia 7 grudnia 2023 r., sygn. II CSKP 2030/22

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Jacek Grela (przewodniczący, sprawozdawca)
‎SSN Jacek Widło
‎SSN Dariusz Pawłyszcze

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 7 grudnia 2023 r. w Warszawie
‎skargi kasacyjnej Bank spółki akcyjnej w W.
‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku
‎z 16 czerwca 2021 r., I ACa 685/20,
‎w sprawie z powództwa A. K. i M. K.
‎przeciwko Bank spółce akcyjnej w W.
‎o ustalenie nieważności umowy, ewentualnie o zapłatę,

1. oddala skargę kasacyjną;

2. zasądza od Bank spółki akcyjnej w W. na rzecz A. K. i M. K. po 2700 (dwa tysiące siedemset) zł kosztów postępowania kasacyjnego z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia niniejszego orzeczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.

zd.odrębne

SSN Dariusz Pawłyszcze SSN Jacek Grela SSN Jacek Widło

[S.J.]

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z 9 października 2020 r. oddalił powództwo A. K. i M. K. przeciwko Bankowi S.A. w W.

Wyrokiem z 16 czerwca 2021 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku zmienił wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że ustalił, iż umowa kredytu mieszkalnego
‎z 28 marca 2007 r. zawarta pomiędzy powodami i E. K. a pozwanym jest nieważna.

Sąd drugiej instancji ustalił, że 28 marca 2007 r. powodowie oraz nieżyjąca już E. K., działając jako osoby fizyczne, związali się z pozwanym umową kredytu mieszkaniowego, treścią której pozwany zobowiązał się - na warunkach określonych jej postanowieniami - postawić do dyspozycji kredytobiorców środki pieniężne w wysokości 71 206,14 CHF z przeznaczeniem na nabycie lokalu mieszkalnego.

W toku negocjacji i rozmów przedstawiciel pozwanego wyjaśnił powodom istotę i mechanizm kredytu denominowanego w walucie obcej, różnice pomiędzy kredytem złotówkowym a denominowanym w walucie obcej. Zasady i zakres przedsiębranych w tym celu czynności uregulowane zostały w wewnętrznej procedurze produktowej.

Pozwany oferował wówczas zarówno kredyty w złotych polskich, jak i w innych walutach wymienialnych, również w CHF. Wzorce umów dostępne były do wglądu potencjalnym kontrahentom wcześniej w postaci stosownych szablonów. W trakcie wstępnych rozmów, w pierwszej kolejności powodom przedstawiono kredyt ‎w złotówkach (spełniali oni bowiem odpowiednie wymogi), z której to propozycji nie skorzystali, decydując się na kredyt denominowany w CHF. Fakt przekazania im niezbędnych informacji, także dokonania opisywanego wyżej wyboru, powodowie potwierdzili we wniosku kredytowym oraz złożonym oświadczeniu, dokonali wyboru oferty kredytu w walucie wymienialnej mając pełną świadomość ryzyka z tym związanego (ryzyko zmiany kursu waluty polegającym na wzroście wysokości zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokości rat kredytu, wyrażonych w walucie polskiej, przy wzroście kursów waluty kredytu, także stopy procentowej polegającym na wzroście raty spłaty przy wzroście stawki referencyjnej). Zaakceptowali zasady funkcjonowania kredytu denominowanego (waloryzowanego) w walucie wymienialnej, w szczególności dotyczące określenia kwoty kredytu w walucie, wskazane w umowie, sposobu jego uruchomienia i wykorzystania, także warunków spłaty. Zgodnie z § 13 ust. 1-3 umowy, powodowie zobowiązali się do spłaty kredytu i odsetek przez potrącenie przez pozwanego wierzytelności z tytułu udzielonego kredytu z rachunku walutowego - każdemu kredytobiorcy umożliwiano wybór pomiędzy trzema rodzajami rachunków, z których dokonywana mogła być spłata: rachunek oszczędnościowo - rozliczeniowy, rachunek walutowy oraz rachunek prowadzony w walucie kredytu, na który kredytobiorca sam będzie dokonywał wpłat z tytułu udzielanego kredytu w walucie kredytu lub innej walucie. W ramach indywidualnych uzgodnień w zakresie wyboru, powodowie zgodzili się na wersję „walutową”, decydując się tym samym na spłatę w CHF - do przeliczenia wysokości rat kredytu (wyrażonych w walucie obcej) nie znajdował wówczas zastosowania kurs sprzedaży dewiz z Tabeli kursów Banku. Powodowie mieli też możliwość samodzielnego, niezależnie od pozwanego, nabywania waluty CHF od dowolnego podmiotu zewnętrznego, następnie wpłacania jej na rachunek walutowy, z którego pozwany dokonywał potrąceń na poczet wymagalnych rat.