Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 5 kwietnia 2024 r., sygn. II SA/Rz 43/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SNSA Jerzy Solarski /spr./ Sędziowie WSA Elżbieta Mazur - Selwa NSA Stanisław Śliwa po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 5 kwietnia 2024 r. sprawy ze skargi E. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 18 października 2023 r. nr SKO.4111/819/2023 w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie na rzecz skarżącej E. K. kwotę 480 zł /słownie: czterysta osiemdziesiąt złotych/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie (dalej: "Kolegium") decyzją z 18 października 2023 r. nr SK0.4111/819/2023, po rozpatrzeniu odwołania E.K. (dalej: "Wnioskodawczyni"/"Skarżąca"), od decyzji Burmistrza [...] (dalej: "Burmistrz"/"organ I instancji") z dnia 11 sierpnia 2023 r., znak M-GOPS.5032/14/23 w sprawie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką, zaliczoną do znacznego stopnia niepełnosprawności, utrzymało w mocy decyzję Burmistrza.

W uzasadnieniu stwierdzone zostało, że Wnioskodawczyni reprezentowana przez pełnomocnika adwokata, wystąpiła w dniu 13 czerwca 2023 r. do Burmistrza o przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawną w stopniu znacznym matką. Burmistrz odmówił przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tego względu, że Wnioskodawczyni posiada prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, z którego nie zrezygnowała. Powołał się także na fakt, że nie da się ustalić daty powstania niepełnosprawności u matki.

Kolegium odwołania nie uwzględniło. Wskazało na skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. sygn. K 38/13 w zakresie kierunku interpretacji art. 17 ust. 1b u.ś.r. i przyjęło, że brak możliwości wskazania w orzeczeniu o niepełnosprawności daty powstania niepełnosprawności nie może stanowić podstawy odmowy przyznania świadczenia. Zatem powołana przez Burmistrza okoliczność (data powstania niepełnosprawności u osoby wymagającej opieki), nie jest przeszkodą do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Powołało się także na trwałą linię orzeczniczą sądów administracyjnych, które w odniesieniu do opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych wnoszących o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego po wyroku Trybunału K 38/13, dostrzegają jego wpływ na obecną sytuację tych podmiotów i stwierdzają o konieczności uchylenia decyzji odmownych.

Kolegium stwierdziło natomiast, że w sprawie materialnoprawną podstawę odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego stanowi art. 17 ust. 5 pkt 1 lit.b u.ś.r.. Wskazało, że nie jest możliwe kumulatywne pobieranie zarówno świadczenia pielęgnacyjnego, jak i specjalnego zasiłku opiekuńczego. Warunkiem przyznania nowego świadczenia jest nie tylko rezygnacja z uprzednio przyznanego świadczenia, lecz również fakt ustania dotychczasowego prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, poprzez uchylenie lub zmianę przyznającej go decyzji, co nastąpić winno w odpowiedniej prawem przewidzianej procedurze. Konieczne jest, aby przed rozstrzygnięciem o prawie do świadczenia pielęgnacyjnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego zostało w odpowiedniej procedurze uchylone. W tej sprawie nie wystarczyłoby złożenie wraz z wnioskiem o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego lub w toku postępowania oświadczenia, w którym strona stwierdziła, że z dniem przyznania jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego rezygnuje z prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Złożenie takiego oświadczenia nie stanowiłoby samo w sobie zaprzestania korzystania przez stronę z przyznanego jej zasiłku. Warunkiem koniecznym do ustalenia świadczenia pielęgnacyjnego jest ostateczne uchylenie decyzji przyznającej specjalny zasiłek opiekuńczy. Stanowisko takie potwierdzają liczne wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych, zatem organ nie ma możliwości, na gruncie obowiązujących przepisów prawa, przyznania stronie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.