Wyrok NSA z dnia 20 lutego 2024 r., sygn. III OSK 6552/21

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak Sędziowie: sędzia NSA Jerzy Stelmasiak sędzia del. WSA Maciej Kobak (spr.) Protokolant: starszy asystent sędziego Rafał Kopania po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Stowarzyszenia [...] z/s w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 lutego 2021 r. sygn. akt II SA/Wa 1955/20 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia [...] z/s w W. na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] lipca 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania I. uchyla w całości zaskarżony wyrok oraz postanowienie Ministra Edukacja Narodowej z dnia [...] lipca 2020 r. nr [...]; II. zasądza od Ministra Edukacja Narodowej na rzecz Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. kwotę 1140 (tysiąc sto czterdzieści) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 22 lutego 2021 r., sygn. akt II SA/Wa 1955/20 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (dalej: "WSA"), oddalił skargę Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. (dalej: "skarżący", "Stowarzyszenie") na postanowienie Ministra Edukacja Narodowej (dalej: "MEN") z [...] lipca 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania.

Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.

Wnioskiem z [...] czerwca 2020 r. skarżący wystąpił do MEN z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji MEN z [...] września 2017 r. nr [...] o dopuszczeniu do użytku szkolnego podręcznika "Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 4 szkoły podstawowej", red. T.K. oraz o wstrzymanie wykonania tej decyzji.

W uzasadnieniu wniosku Stowarzyszenie powołało się na prawomocny wyrok WSA z 9 października 2018 r. sygn. akt II SA/Wa 1897/17, w którym Sąd uwzględnił skargę Stowarzyszenia i uchylił postanowienie MEN z [...] sierpnia 2017 r. nr [...] odmawiające dopuszczenia Stowarzyszenia do udziału w postępowaniu administracyjnym wszczętym na wniosek – K.K Wydawnictwo i Hurtownia [...] z [...] czerwca 2017 r. w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego przedmiotowego podręcznika.

W ocenie Stowarzyszenia wobec prawomocnego uchylenia postanowienia MEN z [...] sierpnia 2017 r., decyzja MEN z [...] września 2017 r. została wydana bez uprzedniego załatwienia wniosku o dopuszczenie skarżącego do udziału w sprawie na prawach strony. Oznacza to, że została wydana z rażącym naruszeniem prawa, co powinno skutkować stwierdzeniem jej nieważności na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 775, dalej: "k.p.a.").