Emerytura a świadczenia pielęgnacyjne - Wyrok NSA z dnia 31 stycznia 2024 r., sygn. I OSK 71/23

Skarżący może dokonać wyboru pomiędzy pobieranym świadczeniem emerytalnym a prawem do wyższego świadczenia pielęgnacyjnego poprzez rezygnację z jednego z tych świadczeń w wyniku zawieszenia jego wypłaty, co nie stanowi naruszenia zasady niezbywalności praw emerytalnych.

Dnia 31 stycznia 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Piotr Niczyporuk Sędziowie: sędzia NSA Zygmunt Zgierski sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2024 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 8 września 2022 r., sygn. akt II SA/Ol 402/22 w sprawie ze skargi K. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E. z dnia [...] marca 2022 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z dnia 8 września 2022 r., II SA/Ol 402/22 oddalił skargę K. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E. z dnia [...] marca 2022 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.

Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2020 r. Prezydent E. odmówił przyznania K.J. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w związku z opieką nad niepełnosprawną matką gdyż stwierdził, że wnioskodawczyni co prawda sprawuje całodobową opiekę nad matką, która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, ale przeszkodą do przyznania wnioskowanego świadczenia jest to, że wnioskodawczyni ma ustalone prawo do emerytury. Ponadto organ wskazał, że niepełnosprawność osoby wymagającej opieki nie powstała w terminach określonych w art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2020.111 ze zm.), dalej jako "u.ś.r.", co również uniemożliwia przyznanie przedmiotowego świadczenia. Po rozpoznaniu odwołania K. J. od ww. decyzji, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w E. decyzją z dnia [...] września 2020 r. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Organ podtrzymał ocenę organu I instancji tyczącą wyłącznie tego, że wnioskodawczyni ma ustalone prawo do emerytury, co na gruncie art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r. nie pozwala przyznać świadczenia pielęgnacyjnego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, po rozpoznaniu skargi wniesionej przez K. J. na ww. decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E., wyrokiem z dnia 21 stycznia 2021 r., II SA/Ol 833/20 uchylił zaskarżoną decyzję. Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E., wyrokiem z dnia 18 listopada 2021 r., I OSK 773/21, oddalił powyższą skargę kasacyjną, przyznając rację stanowisku Sądu I instancji, że brak jest przekonujących argumentów uzasadniających zróżnicowanie sytuacji opiekunów osób niepełnosprawnych, polegające na wyłączeniu w całości prawa do świadczenia pielęgnacyjnego tych opiekunów, którzy mają ustalone prawo do jednego ze świadczeń wymienionych w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r., w sytuacji gdy to świadczenie jest niższe niż świadczenie pielęgnacyjne. Nadto Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż w zaskarżonym wyroku trafnie wskazano, że wykładnia literalna powoduje dyskryminację osób, które zrezygnowały z pracy zawodowej w celu podjęcia opieki i z tego tytułu mają ustalone prawo do emerytury w stosunku do osób, które nigdy pracy zawodowej nie podjęły i nie nabyły prawa do emerytury. Trafnie okazało się także stanowisko wyrażone w zaskarżonym wyroku wskazujące, iż należy umożliwić osobie uprawnionej dokonanie wyboru jednego ze świadczeń: pielęgnacyjnego lub emerytalno-rentowego.