Korekta deklaracji podatkowej a odpowiedzialność członków zarządu - Wyrok NSA z dnia 18 stycznia 2024 r., sygn. III FSK 3419/21

W przypadku złożenia przez spółkę korekty deklaracji podatkowej, która ma wpływ na wysokość zobowiązań podatkowych, organy podatkowe oraz sądy są zobowiązane do dokładnego rozpatrzenia skutków tej korekty w kontekście odpowiedzialności członków zarządu spółki za zaległości podatkowe spółki.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Dalkowska, Sędzia NSA Jacek Pruszyński (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogusław Woźniak, Protokolant Natalia Zawadka, po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2024 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej S. F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 16 września 2020 r. sygn. akt I SA/Ol 237/20 w sprawie ze skargi S. F. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Olsztynie z dnia 27 stycznia 2020 r. nr 2801-IEW.4123.27.2019 w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej osób trzecich 1) uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie, 2) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Olsztynie na rzecz S. F. kwotę 710 (słownie: siedemset dziesięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Wyrok sądu pierwszej instancji.

Wyrokiem z 16 września 2020 r., sygn. akt I SA/Ol 237/20 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił skargę S. F. (dalej: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Olsztynie z 27 stycznia 2020 r., nr 2801-IEW.4123.27.2019 w przedmiocie orzeczenia solidarnej odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe spółki, odsetki za zwłokę oraz koszty postępowania egzekucyjnego. Wyrok (podobnie, jak pozostałe powołane w uzasadnieniu orzeczenia) jest dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym.

Decyzją z 27 stycznia 2020 r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Olsztynie utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Olsztynie z 16 października 2019 r. o solidarnej odpowiedzialność podatkowej skarżącego z I. Sp. z o.o. z siedzibą w O. (dalej: spółka). W uzasadnieniu decyzji podał, że zaległości podatkowe spółki wynikają z deklaracji podatkowych oraz ich korekt. Organ wskazał, że terminy płatności zobowiązań podatkowych upływały w czasie, kiedy jedynym członkiem zarządu spółki pozostawał skarżący. W ocenie organu ustalone okoliczności, odnoszące się do przebiegu postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec spółki pozwalają na stwierdzenie, że spełniona została przesłanka pozytywna dotycząca bezskuteczności egzekucji. W zakresie istnienia przesłanek wyłączających odpowiedzialność członka zarządu DIAS stwierdził, że skarżący nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości podatkowych w znacznej części. Omawiając kwestię wykazania, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) organ podał, że z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, że zarząd spółki nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości oraz nie wszczął postępowania zapobiegającego upadłości. Nie zostało również otwarte postępowanie restrukturyzacyjne oraz nie zatwierdzono układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu. DIAS uznał, że spółka utraciła zdolność regulowania wymagalnych zobowiązań z dniem 16 września 2017 r., tj. od trzymiesięcznego opóźnienia w regulowaniu zaległości wobec ZUS z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne za maj 2017 r., z terminem płatności 15 czerwca 2017 r. Z tym dniem spółka stała się niewypłacalna zgodnie z art. 11 ust. 1 i 1a ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 498 ze zm.). Ponadto na podstawie bilansów spółki za lata 2014-2017 organ ocenił, że na dzień 1 stycznia 2018 r. wystąpiła druga przesłanka niewypłacalności, tj. wartość zobowiązań przewyższa wartość majątku i stan ten utrzymywał się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. W ocenie organu odwoławczego nie wystąpiły żadne obiektywne okoliczności, które uniemożliwiałyby stronie terminowe zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości.