Likwidacja środków trwałych a koszty uzyskania przychodu - Wyrok NSA z dnia 11 stycznia 2024 r., sygn. II FSK 1994/23

W przypadku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, które utraciły przydatność gospodarczą, ale nie z powodu zmiany rodzaju działalności podatnika, powstałe straty, nie mieszczą się w zakresie zastosowania wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów przewidzianego w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.), a związane z tym koszty należy traktować jako koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., o ile likwidacja ta służy minimalizowaniu strat z określonych segmentów działalności lub eliminowaniu niebezpieczeństwa ich poniesienia, a tym samym zabezpieczaniu źródła przychodów.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jan Grzęda, Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz (spr.), Sędzia WSA (del.) Andrzej Melezini, Protokolant Katarzyna Latkowska-Kłoczko, po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2024 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 5 czerwca 2023 r., sygn. akt I SA/Gl 1642/22 w sprawie ze skargi G.sp. z o.o. z siedzibą w K. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 lipca 2019 r., nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz G. sp. z o.o. z siedzibą w K. kwotę 240 (słownie: dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1.1. Wyrokiem z 5 czerwca 2023 r., sygn. akt I SA/Gl 1642/22, w sprawie ze skargi G.Sp. z o.o. w K. (dalej: wnioskodawca, strona, skarżąca, spółka, podatnik) na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS) z dnia 25 lipca 2019 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach na podstawie art. 146 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 259 ze zm., dalej: p.p.s.a.) uchylił zaskarżoną interpretację. Pełna treść uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia dostępna jest na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl/ (dalej zwana: "CBOSA").

1.2. Stan sprawy przedstawia się następująco. Zaskarżoną interpretacją indywidulaną DKIS na podstawie m.in. art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 900 ze zm., dalej: O.p.) stwierdził, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z 22 maja 2019 r., uzupełnionym dalszym pismem, o wydanie interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku nie w pełni zamortyzowanego środka trwałego - jest nieprawidłowe. Spółka wyjaśniła, że w ramach działalności produkcyjnej u wnioskodawczyni do stycznia 2009 r. funkcjonował wydział stalowni zajmujący się produkcją stali. Obiekty i urządzenia tej stalowni zostały wcześniej, w połowie 2005 r., zakupione przez inną sp. z o.o. od syndyka masy upadłości Y. Przez około 2 lata ta inna sp. z o.o. przeprowadzała modernizację przestarzałego wydziału, a w czerwcu 2007 r. stalownia została przyjęta do eksploatacji po modernizacji i rozpoczęto produkcję i sprzedaż wyrobów stalowych (wlewki i pręty). Stalownia od początku stanowiła osobny wydział z osobną ewidencją majątku, kosztów i przychodów. W listopadzie 2007 r. całe przedsiębiorstwo tej innej sp. z o.o. (w tym również stalownia) zostało przekazane aportem do skarżącej. Po przejęciu aportu, w latach 2007-2008, wnioskodawca kontynuował produkcję wyrobów stalowych na tym wydziale i sprzedaż produktów. Pod koniec 2008 r. zarząd skarżącej dokonał analizy wyników ekonomicznych stalowni i dalszych perspektyw jej działania, po czym uchwałą ze stycznia 2009 r. zadecydował o wstrzymaniu do odwołania produkcji wyrobów stalowych w stalowni, zakładając jednocześnie, że urządzenia stalowni powinny być utrzymywane w odpowiednim stanie technicznym pozwalającym w przyszłości wznowić produkcję lub sprzedać obiekt w całości. Skarżąca w odniesieniu do wszystkich środków trwałych znajdujących się w stalowni zmieniła stawki amortyzacji na 1% rocznie. Z chwilą wstrzymania działalności stalowni spółka nie zmieniła zakresu działalności, ani nie dokonała modyfikacji wpisu do rejestru przedsiębiorców w zakresie przedmiotu działalności. Wnioskodawca podkreślił, że jednym z kluczowych działań było zaprzestanie prowadzenia projektów nieopłacalnych. Produkcja w stalowni nie została podjęta, przy czym spółka utrzymała dotychczasowy profil i przedmiot działalności, pozyskując surowiec od dostawców zewnętrznych. Ostatecznie spółka podjęła decyzję o rezygnacji ze wznowienia działalności stalowni i likwidacji stalowni ze względu na jej nieopłacalność, tj. z przyczyn gospodarczych i ekonomicznych. Z uwagi na postęp techniczny wznowienie działalności gospodarczej stalowni wymagałoby poczynienia istotnych nakładów celem jej dostosowania do wymogów technologicznych i aktualnych metod oraz technik produkcji. To zaś sprawia, że reaktywacja stalowni jest ekonomicznie nieopłacalna. Dalej spółka podała, że drugim argumentem za likwidacją stalowni są działania restrukturyzacyjne i konsolidacyjne w grupie kapitałowej. Podstawowym celem przekształceń nie jest zmiana profilu działalności, ale chęć skonsolidowania rozbitej struktury spółek i zapewnienie większej przejrzystości biznesowej grupy kapitałowej. Z całkowitym i ostatecznym zaprzestaniem działalności stalowni nie wiąże się zmiana przedmiotu działalności lub profilu działalności wnioskodawcy. Będzie on kontynuował działalność gospodarczą w dotychczasowym zakresie i obszarze, którego od 2007 r. nie zmienił, tj. nie wykreślał i nie zamierza wykreślać z tego zakresu produkcji surówki, żelazostopów, żeliwa i stali oraz wyrobów hutniczych. Strona dodała, że ze względu na likwidację stalowni obecnie nie będzie zajmować się produkcją stali. Stan ten utrzymuje się już od roku 2009, a produkcja stali nigdy nie stanowiła głównego przedmiotu działalności wnioskodawcy. Spółka nie wyklucza produkcji stali w przyszłości, jednak nie przy użyciu stalowni, ze względu na okoliczności już wyżej wskazane. Ponadto stalowni - po zakończeniu jej działalności - wygasło pozwolenie zintegrowane, niezbędne do eksploatacji zgodnie z przeznaczeniem. Wznowienie działalności stalowni wymagałoby więc ponownego uzyskania zezwolenia. To zaś, uwzględniając zmienione normy oraz wymogi, m.in. w zakresie ochrony środowiska, wymagałoby istotnych nakładów, co czyni przedsięwzięcie całkowicie nieopłacalnym i uzasadnia likwidację stalowni. W ramach likwidacji stalowni strona rozważa sprzedaż materiałów i wyrobów oraz wycofanie (wykreślenie) stalowni z ewidencji środków trwałych w związku z utratą przydatności gospodarczej. W związku z powyższym zadano następujące pytanie: czy prawidłowe jest stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym w dacie likwidacji stalowni spółka będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku nie w pełni zamortyzowanej stalowni, gdyż jej likwidacja następuje z przyczyn innych, niż zmiana rodzaju działalności ? Zdaniem strony odpowiedź powinna być twierdząca i wskazała treść art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 865 ze zm., dalej: u.p.d.o.p.)