Warunki określające, kiedy w ogóle stosuje się mechanizm odwrotnego obciążenia w stosunku do towarów wymienionych w załączniku nr 11, przewidziane są w art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT.

Z przepisów tych wynika, że następujące trzy warunki muszą być spełnione łącznie, aby to nabywca towarów był zobowiązany rozliczyć VAT należny:

● dokonującym ich dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

● nabywcą jest podatnik VAT czynny,

● dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2.

Oznacza to, że zasada odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, gdy zarówno sprzedawca, jak i nabywca będą zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Przykład

Spółka A (zarejestrowany czynny podatnik VAT) trudni się hurtową i detaliczną sprzedażą materiałów budowlanych, w tym różnego rodzaju blach, prętów i innych wyrobów stalowych. W swoim asortymencie spółka A posiada m.in. pręty ciągnione na zimno oraz kątowniki, kształtowniki i profile, ze stali niestopowej. Wyroby te są sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 24.31.10.0. Załóżmy, że spółka A dokonuje sprzedaży tych towarów na rzecz:

● osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, czyli w ogóle niebędącej podatkiem VAT - zatem spółka A rozliczy VAT na zasadach ogólnych, czyli wystawi fakturę/paragon z wykazaną kwotą podatku, ujmie transakcję w swojej miesięcznej/kwartalnej deklaracji VAT itd. Nie ma tu mowy o odwrotnym obciążeniu;