Wyrok SN z dnia 21 lutego 2019 r., sygn. I PK 252/17

Wszelkie regulacje zakładowych aktów prawa pracy albo postanowienia umów o pracę wykluczające obowiązek pracodawcy pokrywania kosztów noclegu kierowców w podróży służbowej w związku z zapewnieniem im noclegów w kabinie pojazdu są bezskuteczne i nie mają mocy prawnej.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Beata Gudowska (przewodniczący)

SSN Zbigniew Korzeniowski

SSN Piotr Prusinowski (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa T. C. przeciwko P. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. o ryczałt za noclegi związane z podróżą służbową, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 21 lutego 2019 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. Ośrodek Zamiejscowy w R. z dnia 25 maja 2017 r., sygn. akt IX Pa [...],

uchyla zaskarżony wyrok w pkt I i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Okręgowemu w G. Ośrodek Zamiejscowy w R. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w G. Ośrodek Zamiejscowy w R. wyrokiem z dnia 25 maja 2017 r., po rozpoznaniu apelacji pozwanego P. Spółki z o.o. w W., zmienił wyrok Sądu Rejonowego w J. z dnia 7 czerwca 2016 r. w punkcie I oraz III i powództwo T. C. oddalił.

Powód dochodził od pozwanego 16.345 zł (pismem z dnia 6 sierpnia 2015 r. sprecyzował, że wnosi o 16.076,70 zł) tytułem ryczałtów za noclegi za okres od 1 grudnia 2010 r. do 23 kwietnia 2012 r. Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2016 r. Sąd Rejonowy zasądził od pracodawcy na rzecz powoda 15.982,65 zł z ustawowymi odsetkami (pkt I), w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt II), a w pkt III i IV wyroku rozliczył koszy procesu i koszty sądowe.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że T. C. był pracownikiem J. Spółka z o.o. od 1 grudnia 2010 r. Stosunek pracy powoda ustał w wyniku zgodnego oświadczenia stron w dniu 23 kwietnia 2012 r. Powód pracował na stanowisku kierowcy - mechanika na pełny etat. W trakcie pracy u pozwanej powód wykonywał zadania służbowe poza siedzibą zakładu pracy, wykonując przewozy międzynarodowe do Niemiec, Francji, Belgii, Włoch, Hiszpanii, Austrii. Wszystkie noclegi za granicą odbywał w kabinie ciągnika siodłowego, nigdy nie nocował w innym miejscu. Pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku kierowcy u pozwanej w trakcie podróży służbowych nie przysługiwał zwrot kosztów noclegu, jeżeli środek transportu wyposażony był w miejsce do spania. Pozwana nie zapewniała powodowi ani odpowiedniego miejsca w hotelu, ani nie wypłacała ryczałtu z uwagi na brak takowego miejsca. Wszystkie pojazdy kierowane przez powoda wyposażone były w przystosowane do spania pomieszczenia. Nie zawsze jednak warunki panujące w kabinie samochodu ciężarowego pozwalały na niezbędny odpoczynek. W szczególności z uwagi na brak klimatyzacji postojowej, utrudniony dostęp do urządzeń sanitarnych i higienicznych oraz hałas w miejscach postoju. Powód łącznie od października 2011 r. do kwietnia 2012 r. odbył 45 noclegów w Niemczech, 55 we Francji, 29 w Hiszpanii, 1 w Austrii, 1 we Włoszech, 2 w Belgii. Powód z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju otrzymywał dietę wypłacaną za każdą dobę podróży. Dieta ta nie była jednak przeznaczona na pokrycie kosztów związanych z noclegiem. Wysokość diety uzależniona była od kraju docelowego. Szczegółowe wykazy wysokości diet w poszczególnych latach pracy powoda zostały przez pozwaną uwzględnione w aneksach nr od 1 do 8 do regulaminu wynagradzania z 1 września 2005 r. Dieta wypłacana powodowi obejmowała pokrycie kosztów żywienia oraz koszty socjalne, w tym opłaty za prysznic, czy toaletę. Prócz diety kierowcom rozliczano ewentualne dodatkowo poniesione koszty związane z podróżą, mógł to być między innymi nadprogramowy płatny parking na którym kierowca musiał się zatrzymać. Tego typu dodatkowe wydatki wypłacane były już po powrocie do kraju na podstawie przedstawionych przez kierowców rachunków.