Wyrok z dnia 23 maja 2012 r., sygn. I PK 200/11

 Osoby pracujące w likwidowanym urzędzie nie mają co liczyć na dalsze zatrudnienie, jeśli ich zadania przejęła inna jednostka. Takiej gwarancji nie mają nawet urzędnicy mianowani.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Roman Kuczyński (przewodniczący)

SSN Małgorzata Gersdorf

SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Beaty K. i in. , przeciwko Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w W. o przywrócenie do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 23 maja 2012 r., skargi kasacyjnej powódek od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 czerwca 2011 r., oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 25 listopada 2010 r. Sąd Rejonowy w sprawie z powództwa /…/ przeciwko Wojskowemu Sądowi Okręgowemu o przywrócenie do pracy, ustalenie i zapłatę umorzył postępowanie w części dotyczącej odprawy pieniężnej (pkt I) i oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt II). Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia.

Powódki były zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, na stanowisku starszego sekretarza sądowego oraz sekretarza sądowego. Jako miejsce wykonywania ich pracy wskazany został Wojskowy Sąd Garnizonowy w K. Rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie zniesienia niektórych wojskowych sądów garnizonowych oraz zmiany rozporządzenia w sprawie utworzenia sądów wojskowych oraz określenia ich siedzib i obszarów właściwości (Dz.U. Nr 32, poz. 175, powoływanego dalej jako rozporządzenie) zniesiono z dniem 1 lipca 2010 r., między innymi, Wojskowy Sąd Garnizonowy w K. i wyznaczono Wojskowy Sąd Garnizonowy w L. jako jednostkę przejmującą zadania znoszonego Sądu. Pismami z dnia 17 maja 2010 r. wypowiedziano powódkom umowy o pracę wskazując jako przyczynę zniesienie z dniem 1 lipca 2010 r. - w oparciu o powołane rozporządzenie - Wojskowego Sądu Garnizonowego w K.

W ocenie Sądu Rejonowego, wypowiedzenie powódkom umowy o pracę zostało dokonane zgodnie z prawem, a przyczyna wypowiedzenia była prawdziwa, konkretna i wypowiedzenie to uzasadniająca. W sprawie było bezsporne, że rozporządzenie weszło w życie w dniu 1 lipca 2010 r., a czynności zmierzające do rzeczywistej likwidacji Sądu miały zostać zakończone do dnia 31 sierpnia 2010 r., a zatem do końca okresu wypowiedzenia pracownikom, w tym powódkom, umów o pracę. W dacie złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu nie nastąpił jeszcze skutek w postaci zniesienia Wojskowego Sądu Garnizonowego w K. i z tego względu wypowiedzenie nie było przedwczesne. Wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę spowodowane zmianami organizacyjnymi, ograniczeniem zatrudnienia, likwidacją stanowiska pracy, itp. nie musi zbiegać się w czasie z chwilą faktycznego ich przeprowadzenia. Dlatego istnienie stanowiska pracy w dniu wypowiedzenia umowy o pracę nie jest równoznaczne z brakiem rzeczywistej przyczyny, o ile w okresie wypowiedzenia lub w późniejszym, nieodległym czasie stanowisko to zostaje faktycznie zlikwidowane w związku z tymi zmianami. Przyjęcie odmiennej koncepcji prowadziłoby do sytuacji polegających na utrzymywaniu zatrudnienia przez okres potrzebny do dokonania wypowiedzenia, mimo nieistnienia stanowisk pracy, braku etatów i środków na wynagrodzenia. Dlatego dopuszczalne jest dokonanie wypowiedzenia z pewnym wyprzedzeniem czasowym, np. w okresie przeprowadzanych zmian, a nie tylko po ich zakończeniu. Z tego punktu widzenia nie może wzbudzać zastrzeżeń wypowiedzenie, którego skutek przypadałby na chwilę formalnej likwidacji etatu (zniesienia jednostki zatrudniającej pracownika) polegającej na jego wykreśleniu ze struktury organizacyjnej zakładu pracy, która to okoliczność byłaby pewna i przesądzona w dacie złożenia wypowiedzenia. W chwili złożenia powódkom oświadczeń w przedmiocie wypowiedzenia umów o pracę zniesienie Wojskowego Sądu Garnizonowego w K. było okolicznością przesądzoną. Za nietrafne uznał Sąd pierwszej instancji stanowisko powódek, że w sprawie może znajdować zastosowanie art. 23 k.p., co oznaczałoby przejęcie z mocy prawa pracowników znoszonej jednostki przez Wojskowy Sąd Garnizonowy w L., który przejął zadania zniesionego Sądu w K. Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury (Dz.U. Nr 162, poz. 1125 ze zm.) w związku z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214 ze zm.) rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym może nastąpić w drodze wypowiedzenia w razie likwidacji urzędu lub jego reorganizacji, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie urzędnika państwowego mianowanego na inne stanowisko w tym samym urzędzie. Wobec likwidacji urzędu pracodawca nie ma obowiązku zaproponowania pracownikowi innego stanowiska pracy. Przepisy te stosuje się wyłącznie do urzędników państwowych mianowanych, a więc nie do powódek, które zatrudnione były na podstawie umów o pracę i w zakresie dopuszczalności wypowiedzenia im umów o pracę zastosowanie znajdują ogólne przepisy o wypowiadaniu umów o pracę zawarte w Kodeksie pracy (art. 18 ustawy o pracownikach sądów i prokuratury). Skoro ustawa w opisanej sytuacji zezwala pracodawcy na wypowiedzenie stosunku pracy pracownikowi mianowanemu (którego stosunek pracy podlega większej ochronie niż pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę) i wyłącza zastosowanie art. 23 k.p., to tym bardziej przepis ten nie może znaleźć zastosowania do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. W niniejszej sprawie doszło do zniesienia Wojskowego Sądu Garnizonowego w K., a więc likwidacji urzędu, w którym powódki były zatrudnione, zatem strona pozwana nie miała obowiązku zaproponowania powódkom zatrudnienia na innych stanowiskach pracy. Zaproponowanie powódkom zatrudnienia w innej jednostce leżało wyłącznie w kompetencji pozwanego Sądu. Zdaniem Sądu Rejonowego, postępowanie strony pozwanej nie stanowi nadużycia prawa w rozumieniu art. 8 k.p., gdyż żaden przepis nie nakazuje pracodawcy zaproponowania pracownikom likwidowanej jednostki zatrudnienia w innej jednostce.