Postanowienie SN z dnia 19 lutego 2007 r., sygn. I UZ 46/06

W terminie określonym w art. 398⁵ § 1 k.p.c. dopuszczalne jest ponowne wniesienie skargi kasacyjnej w przypadku, gdy pierwsza skarga została odrzu­cona z powodu braków konstrukcyjnych.

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza,

Sędziowie SN: Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Roman Kuczyński.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 lutego 2007 r. sprawy z odwołania Stanisława F. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpiecze­nia Społecznego-Oddziałowi Regionalnemu w O.W. o prawo do jednorazowego od­szkodowania, na skutek zażalenia ubezpieczonego na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu z dnia 16 stycznia 2006 r. [...]

uchylił zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu postanowie­niem z 16 stycznia 2006 r. [...] odrzucił skargę kasacyjną pełnomocnika ubezpieczo­nego od wyroku tego Sądu z 29 września 2005 r. W uzasadnieniu powyższego po­stanowienia Sąd stwierdził, że pełnomocnik ubezpieczonego wniósł 30 listopada 2005 r. skargę kasacyjną od wyroku Sądu Okręgowego z 29 września 2005 r. Posta­nowieniem z 5 grudnia 2005 r. Sąd Okręgowy odrzucił tę skargę na podstawie art. 398⁶ § 2 k.p.c. W dniu 29 grudnia 2005 r. pełnomocnik odwołującego się złożył ponowną skargę kasacyjną od wyroku Sądu Okręgowego z 29 września 2005 r., która odpowiadała wymaganiom określonym w art. 398⁴ § 1 i 2 k.p.c.

Sąd Okręgowy podniósł, że badanie skargi kasacyjnej przez sąd drugiej in­stancji obejmuje - poza samą jej dopuszczalnością w konkretnej sprawie (w aspekcie przedmiotowym i podmiotowym) - także zachowanie ustawowych wymagań kon­strukcyjnych.Przepis art. 398⁴ § 1 i 2 k.p.c. określa wymagania formalne, jakim po­winna odpowiadać skarga kasacyjna. Kontrola, czy wymagania te zostały spełnione, pozostaje w gestii sądu drugiej instancji i jest obowiązkiem tego sądu wynikającym z art. 398⁶ § 1 i 2 k.p.c. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej określony został w art. 398⁵ § 1 k.p.c. Oznacza to, że we wskazanym przez ustawę przedziale czasowym skarga kasacyjna znajduje się w pełnej dyspozycji strony, wyrażającej się w możliwości jej modyfikacji czy cofnięcia. Sąd podkreślił, że strona jest uprawniona do wniesienia tylko jednego środka zaskarżenia, tj. jednej skargi kasacyjnej. Według Sądu, wniesiona w otwartym terminie (art. 398⁵ § 1 k.p.c.) skarga kasacyjna jest skargą właściwą (chociażby częściową), zaś dalsze czynności strony zmierzają tylko i wyłącznie do jej uzupełnienia. Jeżeli wniesiona z zachowaniem przepisanego termi­nu skarga kasacyjna dotknięta jest brakami formalnymi co do jej treści, czyli tzw. brakami co do elementów konstrukcyjnych przewidzianych w art. 398⁴ § 1 k.p.c., strona skarżąca może z własnej inicjatywy uzupełnić te braki przed upływem terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Do czasu upływu tego terminu strona ma także uprawnienie do zmiany treści wniesionej już skargi kasacyjnej. Nie oznacza to jed­nak, że Sąd drugiej instancji, właściwy do badania skargi, powinien - do czasu upływu terminu do wniesienia tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia - powstrzymywać się od podjęcia decyzji w przedmiocie dopuszczalności skargi kasacyjnej dotkniętej brakami nieusuwalnymi co do elementów określonych w art. 398⁴ § 1 k.p.c. Według Sądu Okręgowego, z chwilą wniesienia skargi kasacyjnej Sąd powinien podjąć czynności właściwe dla ustalenia, czy środek zaskarżenia odpowiada usta­wowym wymaganiom umożliwiającym nadanie mu biegu, a w przypadku stwierdze­nia, że dotknięty jest on brakami nieusuwalnymi (co do wymagań z art. 398⁴ § 1 k.p.c.), powinien wydać postanowienie o jego odrzuceniu na podstawie art. 398⁶ § 2 k.p.c.

Sąd Okręgowy stwierdził, że stan pozostawania skargi kasacyjnej w sferze pełnej dyspozycji strony w otwartym terminie do jej wniesienia ustaje z chwilą po­wstania skutku procesowego wadliwej skargi kasacyjnej, jakim jest jej odrzucenie. Sąd nie ma obowiązku wyczekiwać z podjęciem decyzji o odrzuceniu skargi kasacyj­nej aż do upływu terminu do jej wniesienia, dyspozycyjność strony w zakresie wnie­sionego środka zaskarżenia kończy się z chwilą nastąpienia skutku procesowego wadliwej czynności procesowej (odrzucenia skargi kasacyjnej). Postanowieniem z 5 grudnia 2005 r. Sąd Okręgowy odrzucił wniesioną w rozpoznawanej sprawie skargę kasacyjną na podstawie art. 398 § 2 k.p.c. Decyzja Sądu nie była kwestionowana przez skarżącego i nie była przedmiotem postępowania przewidzianego w art. 394 § 1 k.p.c., a wskutek niezaskarżenia orzeczenie to stało się prawomocne. Zatem od daty uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej istnieje w tym przedmiocie przesłanka prawomocności rzeczy osądzonej (res iudicata) wywołująca niedopuszczalność i bezskuteczność wszelkich czynności procesowych mających za przedmiot stan rzeczy objęty ich zakresem.