Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w 2002 roku

Rozpoczęcie naliczania odpisów amortyzacyjnych powinno nastąpić w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym środek trwały został przyjęty do używania. Zakończenie amortyzacji następuje z końcem miesiąca, w którym dochodzi do zrównania sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową środka trwałego. Amortyzację należy skończyć również w sytuacji, gdy środek trwały zostanie zbyty, postawiony w stan likwidacji lub podatnik stwierdzi jego niedobór (w miesiącu, w którym miały miejsce te zdarzenia). Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się co miesiąc (obecnie nie można ich naliczać kwartalnie czy raz w roku).

Nieco inne reguły obowiązują w przypadku tych środków trwałych, które są używane sezonowo. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się jedynie w okresie wykorzystywania tych środków trwałych. Wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku.

Przed rozpoczęciem amortyzacji każdego środka trwałego należy dokonać wyboru jednej z dopuszczalnych metod amortyzacji (liniowa, degresywna, jednorazowa) i stosować ją aż do pełnego zamortyzowania tego środka trwałego.

Obowiązujące stawki amortyzacyjne dla poszczególnych środków trwałych zostały określone w Wykazie stawek amortyzacyjnych stanowiącym załącznik do obu ustaw o podatkach dochodowych. Stawki te w niektórych przypadkach mogą być podwyższane lub obniżane na zasadach określonych w przepisach ustawy.

Przedsiębiorcy powstali w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia przedsiębiorców mają obowiązek kontynuacji amortyzacji na zasadach przyjętych przez swoich poprzedników - powinni dokonywać odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuować przyjętą przez nich metodę amortyzacji.

Podstawową metodą amortyzacji jest metoda liniowa, która polega na rozłożeniu wartości początkowej składnika majątku trwałego na równe miesięczne raty, które mogą ulec zwiększeniu (lub zmniejszeniu) w trakcie okresu amortyzacji, jedynie w ściśle określonych przypadkach, np. w razie podwyższenia wartości początkowej na skutek ulepszenia. Stawka amortyzacyjna jest w tym przypadku stosowana co roku do tej samej podstawy naliczania odpisów amortyzacyjnych. Metoda ta jest właściwa dla wszystkich składników majątkowych zaliczanych do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, przy czym dla niektórych środków trwałych jest to jedyna dopuszczalna metoda amortyzacji. Wyłącznie zgodnie z zasadami amortyzacji liniowej możliwa jest np. amortyzacja budynków, budowli oraz samochodów osobowych.