Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 8 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.660.2023.2.AMA

Nie można uznać, że w opisanej sytuacji mamy do czynienia z rabatem pośrednim udzielanym przez Państwa na rzecz polskich kontrahentów (wypłacanym za pośrednictwem A.) stanowiącym opust lub obniżkę ceny w odniesieniu do świadczonych na terytorium kraju usług leasingu bądź najmu, zgodnie z art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy i uprawniającym Państwa do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w części dotyczącej otrzymywanych przez Państwa krajowych rabatów pośrednich, ich dokumentowania oraz terminie obniżenia podatku naliczonego w związku z otrzymaniem ww. rabatów (część pytań nr 1, nr 3 i nr 4 wniosku) i nieprawidłowe w części dotyczącej otrzymywanych i udzielanych przez Państwa rabatów zagranicznych (część pytania nr 1 i pytanie nr 2 wniosku).

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymywanych i udzielanych rabatów. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 2 lutego 2024 r. (data wpływu 2 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Przedmiotem działalności gospodarczej (…) Sp. z o.o. jest przede wszystkim oddawanie w odpłatne używanie (na podstawie umowy leasingu operacyjnego oraz umowy najmu - zarówno krótko, jak i długoterminowego) pojazdów samochodowych oraz kompleksowe zarządzanie flotą leasingowanych pojazdów. Prowadzą Państwo także sprzedaż używanych pojazdów oraz świadczą Państwo usługi dodatkowe do usług odpłatnego oddawania pojazdów i usług zarządzania flotą.

Są Państwo stroną umów, na podstawie których udzielane są rabaty/bonusy przy czym nie przez podmiot świadczący na rzecz Państwa bezpośrednio usługi, a przez pomioty trzecie (rabat przyznawany jest jednak np. z uwagi na uzyskanie przez Państwa określonego wolumenu zakupów). Przedmiotowe rabaty i bonusy to tzw. rabaty pośrednie.

Krajowe rabaty pośrednie udzielane są przez:

podmioty wynajmujące pojazdy zastępcze (wypożyczalnie pojazdów) - świadczą Państwo usługi (...) za pośrednictwem podmiotu trzeciego (operatora (...)), polegające m.in. na zapewnieniu (zorganizowaniu) swoim klientom pojazdów zastępczych. Operator (...) najmuje pojazdy zastępcze od podmiotu zajmującego się takim wynajem - wypożyczalni (tym samym, to nie Spółka dokonuje wynajmu pojazdów bezpośrednio od wypożyczalni, a operator (...), który udostępnia następnie pojazdy Państwa klientom). Trójstronne umowy określają, że z tytułu najmu oraz usług dodatkowych realizowanych przez wynajmującego (wypożyczalnię pojazdów) na zamówienie najemcy (operatora (...)) dla Państwa klientów, przysługuje Państwu rabat/bonus pieniężny (tj. rabat pośredni),
producenta opon - z tytułu osiągnięcia określonego wolumenu zakupów nabytych od partnerów handlowych oraz lokalnych dystrybutorów marki producenta opon, przysługuje Państwu rabat pieniężny (tj. rabat pośredni).

Dodatkowo, tzw. rabat pośredni udzielany jest również globalnie - kontrahenci (np. producenci opon) udzielają rabatu z tytułu uzyskania określonego wolumenu sprzedaży na poziomie globalnym na rzecz (…) GmbH (dalej: „A.”), który następnie „przekazuje” otrzymany rabat na Państwa rzecz (którzy jednocześnie dokonują zakupu towarów od krajowych spółek takich producentów opon i to w odniesieniu do tych zakupów przyznawany jest bonus/rabat). Innymi słowy:

dokonują Państwo zakupu towarów od krajowych spółek producentów opon lub innych podmiotów pośredniczących w sprzedaży opon danego producenta (dostawa towarów podlega opodatkowaniu VAT w Polsce),
producent opon, będący globalnym dostawcą towarów dla Grupy (…), po spełnieniu odpowiednich warunków, udziela bonusu/rabatu dla całej Grupy,
A. „przekazuje” następnie otrzymany bonus/rabat na rzecz poszczególnych spółek (…) na danych rynkach, w zależności od wolumenu dokonanych zakupów,
otrzymany przez Państwa bonus/rabat (wypłacony przez A.) faktycznie związany jest jednak z zakupem towarów od krajowych spółek producentów opon lub zakupem towarów wybranych producentów opon od podmiotów pośredniczących w sprzedaży.

W odniesieniu do rozliczeń z A., możliwe jest również, że to Państwo przyznają (wypłacą) rabat pośredni. Rabaty są wypłacane w związku z uzyskaniem określonego wolumenu zawartych umów leasingu/najmu przez danego Państwa klienta. Rabaty wypłacane są na poziomie centralnym tj. A. wypłaca rabat podmiotowi zagranicznemu (zazwyczaj spółce „centralnej” danego kontrahenta), obciążając następnie Państwa odpowiednią częścią rabatu. Podmiot zagraniczny („centralny”) „przerzuca” następnie rabat na polski podmiot, który zawarł z Państwem umowy leasingu/najmu. W ten sposób, wypłacony rabat pośredni faktycznie obniża wartość świadczonych przez Państwa na terytorium kraju usług leasingu/najmu. Innymi słowy:

świadczą Państwo usługi leasingu/najmu na rzecz polskich kontrahentów (będących członkami zagranicznych grup kapitałowych) - świadczone przez Państwa usługi podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce,
z tytułu osiągnięcia określonego wolumenu umów leasingu/najmu przez taką grupę kapitałową, A. udziela globalnego rabatu,
A. obciąża Państwa częścią udzielonego rabatu, w odpowiedniej części, przypadającej na Państwa i odpowiadającej wolumenowi świadczonych przez Państwa usług leasingu/najmu na rzecz polskich kontrahentów (będących członkami zagranicznych grup kapitałowych, którym Grupa (…) udzieliła globalnego rabatu),
polski kontrahent otrzymuje następnie rabat od podmiotu „centralnego” w takiej grupie kapitałowej, co powoduje, że otrzymany rabat jest związany ze świadczonymi przez Państwa usługami leasingu/najmu (podlegającymi opodatkowaniu VAT na terytorium kraju).

Są Państwo podatnikiem VAT czynnym.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Rabaty otrzymywane przez Państwa

Otrzymują Państwo rabat/bonus pośredni od wybranych podmiotów świadczących usługi wynajmu krótkoterminowego pojazdów (wypożyczalnie samochodów). Jak wskazano we wniosku o interpretację, świadczą Państwo usługi (...) na rzecz swoich klientów za pomocą wyznaczonego operatora (...), który dokonuje wynajmu samochodów zastępczych od wypożyczali samochodów (jako najemca). Wynajem pojazdu odbywa się na podstawie umów zawartych między wynajmującym i najemcą. Przysługuje Państwu rabat/bonus z tytułu świadczenia przez wynajmującego usług wynajmu oraz usług dodatkowych na rzecz najemcy (operatora (...)).

Przysługujący Państwu bonus jest liczony od obrotu, tj. wartości netto najmów i usług dodatkowych nabywanych od wynajmującego przez najemcę (operatora (...)) na rzecz Państwa w danym okresie (np. roku kalendarzowym). Wartość netto usług najmu i usług dodatkowych obliczana jest na podstawie faktur lub innych dokumentów księgowych potwierdzających ich nabycie przez najemcę od wynajmującego w danym okresie. Wysokość bonusu należnego Państwu obliczana jest jako procent od wartości netto usług najmu i usług dodatkowych nabytych od wynajmującego przez najemcę w danym okresie. Kalkulacja dokonywana jest w oparciu o raport przygotowany przez wynajmującego, który jest weryfikowany i akceptowany przez Państwa.

Nie są Państwo zobowiązani do wykonywania dodatkowych czynności, np. o charakterze promocyjnym, marketingowym lub reklamowym na rzecz operatora (...) bądź wypożyczali samochodów w celu uzyskania ww. rabatu.

Poza osiągnięciem określonego poziomu zakupów opon konkretnej marki, nie są Państwo zobowiązani do wykonywania dodatkowych czynności (np. o charakterze promocyjnym) na rzecz partnerów handlowych/lokalnych dystrybutorów w celu uzyskania rabatu za kupno opon.

A. otrzymuje rabat z tytułu uzyskania określonego wolumenu sprzedaży na poziomie globalnym od kontrahentów (np. producentów opon działających pod daną marką, prowadzących sprzedaż w wielu krajach, w tym w Polsce). Następnie A. przekazuje otrzymany rabat na rzecz poszczególnych spółek działających pod marką (…) na danych rynkach. Rabat przekazany Państwu jest ściśle związany z dokonywaniem przez Państwa zakupów towarów od krajowych spółek (realizujących sprzedaż opon danych producentów). A. przekazuje Państwu część rabatu w odniesieniu do Państwa lokalnych zakupów, które składają się na globalny wolumen zakupów, z tytułu którego A. uzyskał rabat od kontrahentów.

Należą Państwo do spółek działających na rynku pod marką (…). A. posiada umowy ramowe z dostawcami (w tym międzynarodowymi producentami opon) na poziomie globalnym/międzynarodowym. A. określa ogólne warunki i zasady współpracy z dostawcami, w tym kwestie związane z ustalaniem bonusów.

Z kolei Państwo posiadają umowę zawartą z A., regulującą kwestię partycypowania Państwa w rabatach/bonusach uzyskanych przez A. od dostawców.

Wolumen zakupów, który wygenerowali Państwo na rynku polskim, jest uwzględniany w kalkulacji obrotu na poziomie grupy przez A. Jeśli zrealizują Państwo określony próg zakupowy, to partycypują Państwo w bonusie uzyskanym przez A. od dostawców.

Rabaty udzielane przez Państwa

Kontrahenci nie są zobowiązani do wykonywania dodatkowych czynności (np. o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym) na rzecz Państwa bądź innego podmiotu, który wypłaca rabat.

Świadczą Państwo m.in. usługi najmu oraz leasingu pojazdów na rzecz klientów flotowych (którzy działają pod zagraniczną marką). Klienci uczestniczą w programie bonusowym zarządzanym na poziomie centralnym na podstawie umów zawartych między A. a zagranicznymi kontrahentami tej samej marki, pod którą działają lokalni nabywcy usług od Państwa. Wolumen zakupów dokonanych przez lokalnych klientów od Państwa jest następnie uwzględniany w kalkulacji bonusu na poziomie globalnym przez A.

A. posiada umowy ramowe z klientami (w szczególnością są to klienci flotowi operujący na rynku międzynarodowym), gdzie określone zostały ogólne warunki i zasady współpracy, w tym zasady dotyczące kalkulacji bonusu.

Z kolei Państwo posiadają umowę zawartą z A., regulującą kwestię partycypowania Państwa w rabatach/bonusach przyznawanych przez A. ww. klientom. Rabat/bonus, który Państwo wypłacają, zależy od wolumenu (wysokości obrotów) sprzedaży usług na rzecz klientów w Polsce (którzy uczestniczą w programie bonusowym zarządzanym na poziomie centralnym).

A. posiada umowy z zagranicznymi („centralnymi”) kontrahentami, z których wynikają warunki wypłaty rabatu/bonusu. Zagraniczni kontrahenci mają wiedzę na temat metodologii kalkulacji rabatu/bonusu, która opiera się na obrocie wygenerowanym przez grupę na poszczególnych rynkach, w tym w Polsce.

Kwestie dotyczące przekazywania bonusów pomiędzy Państwa a A. określa umowa zawarta pomiędzy Stronami. Otrzymują lub wypłacają Państwo rabat/bonus proporcjonalnie do Państwa wyników, które są brane pod uwagę w kalkulacji rabatu/bonusu na poziomie grupy. Za zatwierdzenie łącznej wysokości bonusu, a także części przypadającej na Państwa odpowiada A. (który działa w porozumieniu z międzynarodowymi dostawcami lub międzynarodowymi kontrahentami).

Pytania

1)Czy krajowe i zagraniczne rabaty pośrednie otrzymywane przez Państwa stanowią rabaty będące obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy VAT, i w przypadku ich otrzymania są Państwo zobowiązani do obniżenia podatku VAT naliczonego?

2)Czy rabaty pośrednie udzielane przez Państwa poprzez A. stanowią rabaty będące obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy VAT, i w przypadku ich udzielenia są Państwo uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania (podatku VAT należnego)?

3)Czy otrzymywane/udzielane rabaty pośrednie powinny być dokumentowane notami uznaniowymi/obciążeniowymi (tzw. notami z podatkiem VAT)?

4)Czy z tytułu otrzymania/udzielenia rabatu pośredniego powinni Państwo dokonać obniżenia podatku VAT naliczonego/należnego z chwilą otrzymania/udzielenia rabatu pośredniego (tj. na zasadzie kasowej)?

Państwa stanowisko w sprawie

1)Państwa zdaniem, krajowe i zagraniczne rabaty pośrednie otrzymywane przez Państwa stanowią rabaty będące obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, i w przypadku ich otrzymania są Państwo zobowiązani do obniżenia podatku VAT naliczonego.

2)Państwa zdaniem, rabaty pośrednie udzielane przez Państwa poprzez A. stanowią rabaty będące obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, i w przypadku ich udzielenia są Państwo uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania (podatku VAT należnego).

3)Państwa zdaniem, otrzymywane/udzielane rabaty pośrednie powinny być dokumentowane notami uznaniowymi/obciążeniowymi (tzw. notami z podatkiem VAT).

4)Państwa zdaniem, z tytułu otrzymania/udzielenia rabatu pośredniego powinni Państwo dokonać obniżenia podatku VAT naliczonego/należnego z chwilą otrzymania/udzielenia rabatu pośredniego (tj. na zasadzie kasowej).

Uzasadnienie Państwa stanowiska

Ad 1

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, „podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a - 30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.”

Jak wynika z art. 29a ust. 7 ustawy o VAT: „podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.”

Z kolei, w myśl art. 29a ust. 10 ustawy o VAT: „podstawę opodatkowania, obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.”

Powyższe przepisy określają ogólne zasady ustalania podstawy opodatkowania, a także jej obniżenia, w szczególności m.in. w przypadku udzielenia opustów i obniżek cen po dokonaniu sprzedaży. Zgodnie z definicją przedstawioną w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN) „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”. Mając na uwadze również potoczne rozumienie pojęcia „rabat” należy według Państwa uznać, że udzielone Państwu rabaty pośrednie stanowią udzielony po sprzedaży opust/obniżkę ceny.

Szczegółowe zasady określające moment obniżenia podstawy opodatkowania zostały ujęte w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT: „w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.”

Odpowiednikiem powyższych przepisów po stronie podatku VAT naliczonego jest art. 86 ust. 19a ustawy o VAT, zgodnie z którym: „w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13, lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, o którym mowa w art. 29a ust. 14, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego warunki te zostały spełnione. W przypadku gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym warunki te zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki te zostały spełnione. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.”

Pomimo, że - jak wskazano powyżej - rabat pośredni stanowi udzielony po sprzedaży opust/obniżkę ceny nie jest to rabat w „klasycznym” rozumieniu. Co do zasady bowiem, rabat przyznawany jest bezpośrednio przez sprzedawcę na rzecz nabywcy - tj. pomiędzy stronami danej umowy/czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT (i w tej relacji powoduje odpowiednie zmniejszenie podstawy opodatkowania a także podatku VAT naliczonego). Rabat pośredni nie jest natomiast przyznawany przez sprzedawcę bezpośrednio na rzecz kupującego, a kolejnemu podmiotowi (innemu niż bezpośredni nabywca).

W Państwa ocenie, pomimo, że rabat pośredni nie stanowi typowego rabatu bezpośredniego udzielonego przez sprzedawcę na rzecz nabywcy, stanowi jednak w istocie opust/obniżkę ceny, o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT (przyznawany jest bowiem w związku z wcześniejszymi zakupami dokonanymi przez Państwa).

W konsekwencji, w takim przypadku podmiot udzielający rabatu będzie uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania VAT, zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów powołanych powyżej.

Jednocześnie, Państwo, jako podmiotu otrzymujący taki rabat, będą zobowiązani do obniżenia podatku VAT naliczonego.

Obowiązek obniżenia podatku VAT naliczonego przez podmiot otrzymujący rabat pośredni znajduje potwierdzenie w szeregu interpretacji indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Tytułem przykładu można wskazać m.in. interpretację indywidualną z 10 maja 2023 r. (nr 0114-KDIP1-3.4012.41.2023.3.AMA): „podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty podatku należnego jest w tym przypadku Producent, który dokonuje sprzedaży towarów ostatecznie po obniżonej cenie, tj. udziela Rabatu Dodatkowego wypłacając go bezpośrednio Państwu. Tym samym stwierdzić należy, że Rabat Dodatkowy należy uznać za rabat będący obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy a Państwo będziecie posiadali obowiązek obniżenia kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów handlowych od Dostawców będących dystrybutorami Producenta (towarów handlowych, z których obrót będzie uwzględniany przy ustalaniu podstawy ustalania wysokości Rabatu Dodatkowego).”

Powyższe zasady będą miały analogiczne zastosowanie do rabatu pośredniego otrzymywanego za pośrednictwem A. - w tym zakresie, w Państwa ocenie w dalszym ciągu dojdzie do udzielenia opustu/obniżenia ceny i tym samym obniżenia podatku VAT naliczonego w odniesieniu do zrealizowanych wcześniej zakupów krajowych (od polskich spółek producentów opon). W szczególności w tym przypadku nie dojdzie do importu usług/WNT (nie nabywają Państwo bowiem żadnych usług/towarów od kontrahenta zagranicznego) czy obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu dokonanego importu usług/WNT (nie dokonali Państwo bowiem wcześniej importu usług/WNT).

W konsekwencji - w Państwa ocenie - okoliczność czy rabat pośredni zostanie wypłacony przez kontrahenta krajowego czy zagranicznego nie będzie miał w tym stanie faktycznym znaczenia - w obu przypadkach, z Państwa perspektywy, dojdzie do obniżenia podatku VAT naliczonego z tytułu zakupów dokonanych od polskich podmiotów.

Tym samym, Państwa zdaniem, krajowe i zagraniczne rabaty pośrednie otrzymywane przez Państwa stanowią rabaty będące obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy VAT, i w przypadku ich otrzymania są Państwo zobowiązani do obniżenia podatku VAT naliczonego.

Ad 2

Analogicznie jak w przypadku otrzymanych rabatów pośrednich (opisanych w pkt 1 powyżej), w Państwa ocenie, udzielone rabaty pośrednie stanowią opust/obniżkę ceny o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy VAT.

Rabaty wypłacane są w związku uzyskaniem przez danego kontrahenta określonego wolumenu zawartych umów leasingu/najmu - udzielony rabat pośredni stanowi zatem w istocie obniżenie podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia usług leasingu/najmu na rzecz takich podmiotów.

W Państwa ocenie, bez znaczenia pozostaje, że w tym stanie faktycznym, rabat pośredni udzielany jest globalnie, tj. za pośrednictwem A. - w dalszym bowiem ciągu, przyznany rabat stanowi w praktyce obniżenie podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia usług leasingu/najmu.

W szczególności również, kwota wypłacana na rzecz A. nie jest związana z jakimkolwiek świadczeniem usług na rzecz A. (które to świadczenie potencjalnie mogłoby stanowić eksport usług).

Prawo do obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu udzielonych rabatów pośrednich (udzielanych nabywcom krajowym) znajduje również potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej z 30 czerwca 2023 r. (nr 0114-KDIP1-1.4012.217.2023.3.KOM): „należy zatem zauważyć, że udzielany rabat nie będzie związany ze świadczeniem wzajemnym (z opisu sprawy nie wynika, że Uczestnicy świadczą na Państwa rzecz jakiekolwiek usługi i czynności dodatkowe), tak więc jest w istocie rabatem obniżającym wartość sprzedaży dokonanej przez Państwa na podstawie art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy. Reasumując, rabaty pośrednie udzielane przez Państwa Uczestnikom Programu stanowią u Państwa podstawę do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz kwoty podatku VAT należnego z tytułu dostawy urządzeń grzewczych.”

Mając na uwadze powyższe - w Państwa ocenie - rabaty pośrednie udzielane przez Państwa na rzecz polskich kontrahentów (wypłacane jednak za pośrednictwem A.) stanowią opust/obniżkę ceny w odniesieniu do świadczonych na terytorium kraju usług leasingu/najmu, zgodnie z art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, uprawniające Państwa do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Ad 3

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT: „podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy (...)”.

Jednocześnie, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT: „w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1)podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2)(uchylony)

3)dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4)dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5)stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.”

Dodatkowo, zgodnie z art. 106j ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT: „faktura korygująca powinna zawierać:

3)dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:

a)określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5,

b)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą.”

Jednocześnie, zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT „faktura powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy.”

Powyższe przepisy określają szczegółowe zasady wystawienia faktury a także faktury korygującej - w szczególności wskazują, że faktura powinna dokumentować dostawę towarów/ świadczenie usług na rzecz innego podatnika, a faktura korygująca powinna zawierać szereg danych zawartych w fakturze pierwotnej (m.in. nazwę nabywcy towarów lub usług).

Przepisy te nie odnoszą się zatem do rabatu pośredniego - Państwa zdaniem, udzielenie/otrzymanie takiego rabatu pośredniego nie będzie mogło zostać udokumentowane fakturą czy fakturą korygującą bowiem:

faktura dokumentuje m.in. dostawę towarów/świadczenie usług, do którego w związku z udzieleniem/otrzymaniem rabatu pośredniego w ogóle nie dochodzi,
faktura korygująca wystawiana jest do wystawionej uprzednio faktury, rabat pośredni natomiast udzielany jest na rzecz podmiotu trzeciego, niebędącego stroną czynności pierwotnie udokumentowanej fakturą.

Mając na uwadze, że udzielenie/otrzymanie rabatu pośredniego nie powinno zostać udokumentowane fakturą lub fakturą korygującą, czynność taka może zostać udokumentowana na podstawie noty księgowej (uznaniowej lub obciążeniowej). W konsekwencji, jako że na podstawie takiej noty dojdzie do zmniejszenia podatku VAT należnego/naliczonego będzie to tzw. „nota z VAT”.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej z 27 października 2022 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.330.2022.3.JK): „zatem w przedmiotowej sprawie z uwagi na fakt, iż nie mamy do czynienia z sytuacją, w której między Wnioskodawcą a dostawcą wystąpi dostawa towarów lub świadczenie usług to przyznany rabat stanowi rabat pośredni. Jednocześnie przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu pośredniego może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, jednak żadne przepisy nie wskazują, że nie może nim być, np. nota księgowa, rabatowa, uznaniowa, obciążeniowa (czy to wystawiona samodzielnie przez udzielającego rabatu, czy też sporządzona przez otrzymującego rabat). Z wniosku wynika, że dostawca nie wystawia faktury dokumentującej dostawę ostatecznemu odbiorcy (Spółce), lecz pośrednikowi (Grupie P). Tym samym nie jest możliwe wystawienie faktury korygującej obrazującej wynegocjowany dodatkowy rabat. A zatem rabat otrzymany od dostawcy, który nie jest uczestnikiem bezpośredniej transakcji pomiędzy Spółką a Grupą P, może zostać udokumentowany notą uznaniową wystawioną przez dostawcę, która będzie stanowiła dokument potwierdzający rzeczywistą wartość i zawierała odpowiednie elementy dokumentu księgowego w myśl ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217 ze zm.).”

Ad 4

Jak wskazano powyżej, przepisem określającym moment dokonania obniżenia podstawy opodatkowania jest art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, zgodnie z którym „obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.”

Podobnie jednak jak w odniesieniu do przepisów dotyczących wystawienia faktury/faktury korygującej, powyższy przepis nie znajduje jednak zastosowania w stosunku do rabatów pośrednich - przepis ten bezpośrednio odnosi się bowiem do „podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem”.

Żadne inne przepisy ustawy o VAT nie regulują jednocześnie kwestii momentu obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu udzielenia rabatu pośredniego.

Mając na uwadze powyższe, w braku szczegółowych regulacji - w Państwa ocenie - podstawa opodatkowania powinna zostać obniżona w momencie wypłaty takiego bonusu pośredniego (tj. na zasadzie kasowej) - w tym bowiem momencie, faktycznie dochodzi do potwierdzenia dokonanych ustaleń co do jego wypłaty i z tą chwilą jego udzielenie się realizuje.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w wydawanych interpretacjach indywidualnych - przykładowo z 30 czerwca 2023 r., nr (0114-KDIP1-1.4012.217.2023.3.KOM): „Z tego też względu, wbrew Państwa wskazaniu, do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego przez Spółkę nie będą miały zastosowania ograniczenia wynikające z brzmienia art. 29a ust. 13 ustawy. Przepis ten dotyczy bowiem rabatów bezpośrednich, czyli takich, które dokumentowane są za pomocą faktury korygującej. Wobec braku możliwości zastosowania art. 29a ust. 13 i ust. 14 ustawy, dla obniżenia podstawy opodatkowania, zasadnicze znaczenie powinien mieć moment, w którym wykreowana została podstawa do dokonania przedmiotowej korekty, tj. moment faktycznej wypłaty rabatu pośredniego.”

W odniesieniu do podatku VAT naliczonego, moment dokonania obniżenia podatku VAT naliczonego określa art. 86 ust. 19a ustawy o VAT, zgodnie z którym: „w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13, lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, o którym mowa w art. 29a ust. 14, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego te warunki zostały spełnione. W przypadku gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym te warunki zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym te warunki zostały spełnione. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.”

Powyższy przepis określający zasady obniżenia podatku VAT naliczonego referuje obniżenia podstawy opodatkowania o którym mowa w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT.

Mając na uwadze, że art. 29a ust. 13 nie ma zastosowania do obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu rabatów pośrednich, w Państwa ocenie art. 86 ust. 19a ustawy o VAT również nie powinien stanowić przepisu, na podstawie którego zostałby określony moment obniżenia podatku VAT naliczonego z tytułu otrzymanego rabatu pośredniego.

W konsekwencji - Państwa zdaniem - analogicznie jak w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu udzielenia rabatu pośredniego, podatek VAT naliczony powinien zostać obniżony z momentem otrzymania rabatu pośredniego.

Jednocześnie jednak, w praktyce, otrzymanie przez Państwa rabatu pośredniego będzie równoznaczne ze spełnieniem uzgodnionych wcześniej (w drodze zawartych umów) warunków obniżenia. Tym samym, otrzymują Państwo rabat pośredni w tym samym okresie w którym spełnione są uzgodnione wcześniej warunki dla udzielenia takiego rabatu pośredniego.

Tym samym - w Państwa ocenie - powinni Państwo dokonać obniżenia podatku VAT naliczonego na zasadzie kasowej tj. jego otrzymaniu.

Podsumowując natomiast powyższe rozważania, Państwa zdaniem, z tytułu otrzymania/udzielenia rabatu pośredniego powinni Państwo dokonać obniżenia podatku VAT naliczonego/należnego z chwilą otrzymania/udzielenia rabatu pośredniego (tj. na zasadzie kasowej).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z cytowanych powyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Jednocześnie pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wynika z art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

W myśl art. 29a ust. 10 ustawy:

Podstawę opodatkowania, obniża się o:

1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2) wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;

3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Na podstawie art. 29a ust. 13 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Zgodnie z art. 29a ust. 14 ustawy:

Przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

W tym miejscu wskazać należy, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, w myśl którego:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego podatnik realizuje w terminach określonych przepisami art. 86 ust. 10-19a ustawy.

Na podstawie art. 86 ust. 19a ustawy:

W przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13, lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, o którym mowa w art. 29a ust. 14, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego warunki te zostały spełnione. W przypadku gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym warunki te zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki te zostały spełnione. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1)podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2)(uchylony)

3)dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4)dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5)stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

W myśl art. 106j ust. 2 pkt 3 ustawy:

Faktura korygująca powinna zawierać dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:

a)określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5,

b)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą.

Na podstawie art. 106j ust. 3 ustawy:

W przypadku gdy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny, może wystawić fakturę korygującą dotyczącą dostaw towarów lub świadczenia usług na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie, która:

1)zawiera dodatkowo wskazanie okresu, do którego odnoszą się udzielany opust lub udzielana obniżka;

2)może nie zawierać nazwy (rodzaju) towaru lub usługi objętych korektą - w przypadku gdy korekta dotyczy wszystkich dostaw towarów i świadczonych usług.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika przede wszystkim, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Wskazać należy, że podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy ich przyznanie uwarunkowane jest wykonaniem dodatkowych czynności, czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie, itp.

Celem dokonania prawidłowej kwalifikacji bonusów pieniężnych (rabatów) w świetle przepisów o podatku od towarów i usług, należy przeprowadzić obiektywną analizę całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej transakcji, która pozwoli na ocenę skutków takiej transakcji w świetle regulacji dotyczących podatku od towarów i usług.

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia „rabat”, w związku z powyższym pojęcie to należy interpretować stosując przede wszystkim wykładnię językową.

Zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 825), „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”, natomiast Słownik Języka Polskiego PWN (wydanie internetowe https://sjp.pwn.pl), wskazuje, że „rabat” to „obniżenie ceny jakiegoś towaru o pewną kwotę; też: ta kwota”. Zatem, rabat polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi. Rozróżnia się przy tym rabaty na te przyznane przed ustaleniem ceny oraz udzielane po jej ustaleniu.

Zauważyć należy, że obniżka ceny, upust - rabat udzielony w momencie sprzedaży (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota zapłaty należna od nabywcy już go uwzględnia - dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawionej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży.

Natomiast, jeżeli obniżenie ceny/udzielenie rabatu ma miejsce po dokonaniu sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wówczas czynność ta wymaga wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartość towarów i usług, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy.

Jeżeli natomiast rabat został przyznany przez podatnika stojącego na początku łańcucha dostaw ostatecznemu odbiorcy, nie zaś przez podmioty transakcji pośrednich lub też tym podmiotom, to podmioty te nie będą mogły wystawiać lub przyjmować faktur korygujących, bowiem w transakcjach przez nie wykonywanych nie dojdzie do zmiany ceny. Nie będzie również możliwe wystawienie faktury korygującej ostatecznemu odbiorcy, ponieważ między pierwszym sprzedawcą a tym odbiorcą nie doszło do żadnej dostawy, zatem pierwszy sprzedawca nie wystawił temu odbiorcy żadnej faktury.

W sytuacji, gdy wypłacony rabat jest związany z konkretną dostawą (dostawami), to nawet, jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy. Przy czym co istotne rabat rozumieć należy, jako zniżkę od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażoną procentowo lub kwotowo.

Konstrukcja podstawy opodatkowania w ustawie o podatku od towarów i usług, oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda bowiem transakcja podlega podatkowi od towarów i usług obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług.

Należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W ślad zatem za obniżeniem ceny transakcyjnej w formie rabatu powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku.

Zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-317/94 Elida Gibbs, stwierdzając, że podstawą opodatkowania dla producenta jako podatnika musi być kwota odpowiadająca cenie, po jakiej sprzedał on towary hurtownikom lub detalistom, pomniejszona o wartość rabatów, na podstawie których wypłacone zostało wynagrodzenie ostatecznym nabywcom towarów.

Również w sprawie C-427/98 Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec, Trybunał dopuścił możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania w wyniku udzielenia przez podatnika rabatu potransakcyjnego nie bezpośredniemu nabywcy towaru, bez konieczności wystawienia faktury korygującej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo podatnikiem VAT czynnym, prowadzącym działalności gospodarczą w formie spółki z o.o., której przedmiotem jest przede wszystkim oddawanie w odpłatne używanie (na podstawie umowy leasingu operacyjnego oraz umowy najmu - zarówno krótko, jak i długoterminowego) pojazdów samochodowych oraz kompleksowe zarządzanie flotą leasingowanych pojazdów. Prowadzą Państwo także sprzedaż używanych pojazdów oraz świadczą Państwo usługi dodatkowe do usług odpłatnego oddawania pojazdów i usług zarządzania flotą.

Są Państwo stroną umów, na podstawie których udzielane są rabaty/bonusy przy czym nie przez podmiot świadczący na rzecz Państwa bezpośrednio usługi, a przez pomioty trzecie (rabat przyznawany jest jednak np. z uwagi na uzyskanie przez Państwa określonego wolumenu zakupów). Możliwe jest również, że to Państwo przyznają (wypłacą) rabat pośredni.

Ad 1, 3 i 4

(część dotycząca otrzymywanych rabatów krajowych)

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii, czy otrzymywane przez Państwa krajowe rabaty pośrednie stanowią rabaty będące obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, i w przypadku ich otrzymania są Państwo zobowiązani do obniżenia podatku VAT naliczonego (część pytania nr 1 wniosku).

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że rabat bezpośredni jest przyznawany bezpośrednio pomiędzy sprzedawcą a nabywcą – stronami umowy sprzedaży. Natomiast rabat pośredni jest przyznawany ostatecznemu odbiorcy przez podatnika znajdującego się na początku łańcucha dostaw.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że otrzymują Państwo m.in. rabaty krajowe.

Pierwszym z krajowych rabatów jest udzielany Państwu przez wybrane podmioty świadczące usługi krótkoterminowego wynajmu pojazdów zastępczych (wypożyczalnie samochodów) rabat (bonus) pieniężny, przysługujący Państwu z tytułu najmu oraz usług dodatkowych realizowanych przez wynajmującego na zamówienie najemcy (operatora (...)), a określony w trójstronnej umowie. Świadczą Państwo bowiem usługi (...) na rzecz swoich klientów za pośrednictwem wyznaczonego podmiotu trzeciego (operatora (...)), polegające m.in. na zapewnieniu (zorganizowaniu) swoim klientom pojazdów zastępczych. Operator (...), jako najemca, najmuje pojazdy zastępcze od podmiotu zajmującego się takim wynajem - wypożyczalni (tym samym, to nie Państwo dokonują wynajmu pojazdów bezpośrednio od wypożyczalni, a operator (...), który udostępnia następnie pojazdy Państwa klientom). Wynajem pojazdu odbywa się na podstawie umów zawartych między wynajmującym i najemcą.

Przysługujący Państwu bonus jest liczony od obrotu, tj. wartości netto najmów i usług dodatkowych nabywanych od wynajmującego przez najemcę (operatora (...)) na rzecz Państwa w danym okresie (np. roku kalendarzowym). Wartość netto usług najmu i usług dodatkowych obliczana jest na podstawie faktur lub innych dokumentów księgowych potwierdzających ich nabycie przez najemcę od wynajmującego w danym okresie. Wysokość należnego Państwu bonusu obliczana jest jako procent od wartości netto usług najmu i usług dodatkowych nabytych od wynajmującego przez najemcę w danym okresie. Kalkulacja dokonywana jest w oparciu o raport przygotowany przez wynajmującego, który jest weryfikowany i akceptowany przez Państwa.

W omawianym przypadku nie są Państwo bezpośrednim klientem wypożyczalni pojazdów. Otrzymanie przez Państwa rabatu nie jest ponadto powiązane z obowiązkiem realizacji innych dodatkowych działań lub czynności, jedynym warunkiem wypłaty bonusu jest dokonanie określonego wolumenu zakupu usług. Tym samym, brak jest ekwiwalentności oraz wzajemności świadczeń niezbędnych do uznania czynności za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego, przyznany Państwu rabat pieniężny nie stanowi wynagrodzenia i powinien być rozpoznany dla potrzeb podatku od towarów i usług jako tzw. rabat pośredni.

W świetle powołanej wyżej definicji „rabatu” należy więc uznać, że w opisanym przypadku mamy do czynienia z pomniejszeniem, czyli odstępstwem od ustalonej ceny usług przez wypożyczalnię samochodów (wynajmującego), który co prawda nie będzie świadczył usług bezpośrednio na Państwa rzecz, ale na podstawie odpowiednich indywidualnych ustaleń będzie przyznawał Państwu rabaty potransakcyjne. Spowoduje to w istocie zwrot części ceny usług świadczonych przez operatora (...), polegających m.in. na zapewnieniu (zorganizowaniu) Państwa klientom pojazdów zastępczych.

W przypadku, kiedy otrzymują Państwo zwrot części ceny nabywanych od operatora (...) usług, wówczas u wynajmującego pojazd zastępczy (wypożyczalni) następuje rzeczywiste obniżenie ceny usługi wynajmu oraz usług dodatkowych. Takie obniżenie ceny nie dotyczy operatora (...) jako bezpośredniego najemcy pojazdów, który na Państwa zlecenie dokonuje niezbędnych czynności w ramach usługi (...).

Podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty podatku należnego jest w tym przypadku wynajmujący (wypożyczalnia), który dokonuje sprzedaży usług najmu oraz usług dodatkowych ostatecznie po obniżonej cenie, tj. udziela rabatu pośredniego wypłacając go bezpośrednio Państwu.

Tym samym stwierdzać należy, że ww. rabat pośredni, otrzymywany przez Państwa od krajowych wypożyczalni samochodów, należy uznać za rabat będący obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, a Państwo posiadają obowiązek obniżenia kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia usług od operatora (...), będącego nabywcą usług od wypożyczalni (tj. usług, z których obrót jest uwzględniany przy ustalaniu podstawy ustalania wysokości ww. rabatu pośredniego).

Drugi rabat krajowy, który Państwo otrzymują, to rabat (bonus) pieniężny udzielany Państwu od producenta opon, przysługujący Państwu z tytułu osiągnięcia określonego wolumenu zakupów nabytych od partnerów handlowych oraz lokalnych dystrybutorów marki producenta opon, przysługuje Państwu rabat pieniężny (tj. rabat pośredni).

W analizowanym przypadku nie są Państwo bezpośrednim klientem producenta opon. Otrzymanie przez Państwa rabatu nie jest ponadto powiązane z obowiązkiem realizacji innych dodatkowych działań lub czynności, jedynym warunkiem wypłaty bonusu jest dokonanie określonego wolumenu zakupu towarów. Tym samym, brak jest również w tej sytuacji ekwiwalentności oraz wzajemności świadczeń niezbędnych do uznania czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego, przyznany Państwu rabat pieniężny nie stanowi wynagrodzenia i powinien być rozpoznany dla potrzeb podatku od towarów i usług jako tzw. rabat pośredni.

W świetle powyższego należy zauważyć, że w tej sytuacji mamy również do czynienia z pomniejszeniem, czyli odstępstwem od ustalonej ceny towarów (opon) przez producenta opon, który co prawda nie sprzedaje bezpośrednio towarów na rzecz Państwa, ale na podstawie odpowiednich indywidualnych ustaleń udziela Państwu opustu w związku z ustalonym programem rabatów pośrednich. Powoduje to w istocie zwrot części ceny towarów na rzecz Państwa.

W przypadku, kiedy otrzymują Państwo zwrot części ceny zakupionego towaru, wówczas u producenta opon następuje rzeczywiste obniżenie ceny towaru. Takie obniżenie ceny nie dotyczy partnerów handlowych ani lokalnych dystrybutorów marki producenta opon jako bezpośrednich kontrahentów, od których nabywają Państwo towary producenta. Jak bowiem wynika z opisu sprawy nabywają Państwo towary bezpośrednio od partnerów handlowych lub lokalnych dystrybutorów producenta.

Podmiotem uprawnionym do obniżenia podstawy opodatkowania jest w tym przypadku producent opon, który dokonuje sprzedaży towarów ostatecznie po obniżonej cenie, tj. udziela rabatu pośredniego wypłacając go bezpośrednio Państwu.

Tym samym stwierdzić należy, że ww. rabat pośredni, otrzymywany przez Państwa od krajowych producentów opon, należy uznać za rabat będący obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, a Państwo posiadają obowiązek obniżenia kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów od partnerów handlowych lub lokalnych dystrybutorów producenta opon (tj. towarów, z których obrót jest uwzględniany przy ustalaniu podstawy ustalania wysokości ww. rabatu pośredniego).

W związku z tą częścią wniosku (tj. cześć pytania nr 1 wniosku) należy odnieść się do Państwa wątpliwości wskazanych w pytaniu nr 3 wniosku, a dotyczących kwestii, czy udzielane rabaty pośrednie powinny być dokumentowane notami uznaniowymi bądź obciążeniowymi (tzw. notami z podatkiem VAT).

Rzeczywisty obrót gospodarczy powinien mieć odzwierciedlenie w prowadzonej dokumentacji. Do obowiązków uczestników obrotu gospodarczego należy uwiarygodnienie dokonanych transakcji. Podmiot udzielający rabatu powinien posiadać dla celów dowodowych dokumenty świadczące o udzielonym rabacie na rzecz odbiorcy i posiadanie takich dokumentów jest warunkiem potwierdzającym prawo do obniżenia podatku należnego po stronie sprzedawcy, czyli krajowych wypożyczalni samochodów i producentów opon.

W przypadku udzielenia rabatu kolejnemu nabywcy w łańcuchu dostaw i usług oraz przy braku bezpośredniej transakcji pomiędzy nimi, czyli w sytuacji, kiedy między kontrahentami nie miała miejsca dostawa lub świadczenie usług i w konsekwencji nie było wystawionej faktury, z uwagi, iż nie jest możliwe odwołanie się do faktury pierwotnej, przyznanie rabatu pośredniego nie może być udokumentowane fakturą korygującą, o której mowa w art. 106j ustawy. Faktura korygująca jest bowiem dokumentem potwierdzającym zmiany w bezpośredniej transakcji pomiędzy podatnikiem a nabywcą, któremu uprzednio podatnik wystawił fakturę z tego tytułu.

Każda forma dokumentacyjna inna niż faktura korygująca będzie więc w tej sytuacji dopuszczalna.

Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliwości w zakresie dokumentowania notą księgową rabatów pośrednich wypłacanych Państwu przez wynajmującego lub producenta należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze wydane na podstawie jej upoważnienia w żadnym zakresie nie regulują kwestii wystawiania not księgowych (uznaniowych/obciążeniowych). Noty księgowe stanowią dokumenty księgowe na podstawie ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.), a nie przepisów dotyczących podatku VAT.

Jednocześnie, przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, jednak nic nie wskazuje, że nie może nim być np. nota księgowa (uznaniowa).

W konsekwencji, wystawiona na rzecz Państwa nota księgowa będzie pisemnym dokumentem, który w świetle regulacji prawnych umożliwi udokumentowanie udzielonego przez wypożyczalnię bądź producenta opon rabatu. Ponieważ, na podstawie takiej noty dojdzie u Państwa do zmniejszenia podatku VAT naliczonego, w tym konkretnym przypadku dopuszczalnym jest również, aby była to tzw. „nota z VAT”.

W dalszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, w którym momencie (w jakim okresie) są Państwo obowiązani do obniżenia kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. towarów i usług w związku z udzielonymi Państwu rabatami pośrednimi), w szczególności czy powinni Państwo dokonać tego obniżenia z chwilą otrzymania rabatu pośredniego, tj. na zasadzie kasowej (część pytania nr 4 wniosku).

Jak już wyżej wskazano, udzielenie rabatu pośredniego będzie udokumentowane notą księgową. Nota będzie stanowiła pisemny dokument potwierdzający wysokość kwoty przyznanego opustu (rabatu pośredniego). Wskazać przy tym należy, że w omawianej sprawie powinni Państwo także posiadać stosowne dokumenty, które umożliwią precyzyjne określenie, w jakim okresie rozliczeniowym zostały spełnione warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów uzgodnione z dostawcą towarów.

Zatem, w okolicznościach tej sprawy Strona ma obowiązek obniżenia kwoty podatku naliczonego wykazanego na otrzymanej nocie dokumentującej rabat pośredni w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymano zapłatę - w sytuacji, gdy za ten okres rozliczeniowy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów będą uzgodnione z dostawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego warunki te zostały/zostaną spełnione i potwierdzone stosowną dokumentacją.

Podsumowując tą część uzasadnienia, wskazuję, że:

czynność polegająca na przekazaniu Państwu rabatu (bonusu) pieniężnego od krajowych wypożyczalni samochodów i producentów opon, należy uznać za rabat będący obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, a Państwo posiadają obowiązek obniżenia kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia usług od operatora (...) lub nabycia towarów od dostawców opon w zaprezentowanym modelu,
właściwym dokumentem obrazującym ww. otrzymane przez Państwa rabaty krajowe może być nota uznaniowa bądź obciążeniowa, również tzw. „notą z VAT”,
powinni Państwo dokonać ww. obniżenia kwoty podatku naliczonego z chwilą wypłaty przez wynajmującego pojazdy lub producenta opon kwotę przyznanego Państwu rabatu pośredniego.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie otrzymywanych przez Państwa krajowych rabatów pośrednich, ich dokumentowania oraz terminie obniżenia podatku naliczonego w związku z ich otrzymaniem, uznajęza prawidłowe.

Ad 1, 3 i 4

(część dotycząca otrzymywanych rabatów zagranicznych)

Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii, czy otrzymywane przez Państwa zagraniczne rabaty pośrednie stanowią rabaty będące obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, i w przypadku ich otrzymania są Państwo zobowiązani do obniżenia podatku VAT naliczonego (część pytania nr 1 wniosku).

Wskazali Państwo, że kontrahenci (np. producenci opon działający pod daną marką, prowadzący sprzedaż w wielu krajach, w tym w Polsce) udzielają rabatu z tytułu uzyskania określonego wolumenu sprzedaży na poziomie globalnym na rzecz A., który następnie „przekazuje” otrzymany rabat na Państwa rzecz. Należą Państwo bowiem do spółek działających na rynku pod marką (…).

Rabat (bonus) przyznawany jest w odniesieniu do dokonanych przez Państwa zakupów towarów od krajowych spółek takich producentów opon lub innych podmiotów pośredniczących w sprzedaży opon danego producenta (dostawa towarów podlega opodatkowaniu VAT w Polsce).

Producent opon, będący globalnym dostawcą towarów dla Grupy (…), po spełnieniu odpowiednich warunków, udziela bonusu/rabatu dla całej Grupy.

A. przekazuje Państwu część rabatu w odniesieniu do Państwa lokalnych zakupów, które składają się na globalny wolumen zakupów, z tytułu którego A. uzyskał rabat od kontrahentów. W zależności od wolumenu dokonanych zakupów A. „przekazuje” otrzymany bonus/rabat na rzecz poszczególnych spółek (…) na danych rynkach.

Według Państwa, otrzymany przez Państwa bonus/rabat (wypłacony przez A.) faktycznie związany jest jednak z zakupem towarów od krajowych spółek producentów opon lub zakupem towarów wybranych producentów opon od podmiotów pośredniczących w sprzedaży.

A. posiada umowy ramowe z dostawcami (w tym międzynarodowymi producentami opon) na poziomie globalnym/międzynarodowym. A. określa ogólne warunki i zasady współpracy z dostawcami, w tym kwestie związane z ustalaniem bonusów.

Państwo z kolei posiadają umowę zawartą z A., regulującą kwestię partycypowania Państwa w rabatach/bonusach uzyskanych przez A. od dostawców. Wolumen zakupów, który wygenerowali Państwo na rynku polskim, jest uwzględniany w kalkulacji obrotu na poziomie grupy przez A. Jeśli zrealizują Państwo określony próg zakupowy, to partycypują Państwo w bonusie uzyskanym przez A. od dostawców.

Kwestie dotyczące przekazywania bonusów pomiędzy Państwem a A. określa umowa zawarta pomiędzy stronami. Otrzymują Państwo rabat (bonu) proporcjonalnie do Państwa wyników, które są brane pod uwagę w kalkulacji rabatu (bonusu) na poziomie grupy. Za zatwierdzenie łącznej wysokości bonusu, a także części przypadającej na Państwa, odpowiada A. (który działa w porozumieniu z międzynarodowymi dostawcami lub międzynarodowymi kontrahentami).

W tej konkretnej sytuacji konieczne jest wskazanie „łańcucha transakcji”, którego pierwszym ogniwem jest A. pośredniczący w przekazywaniu rabatu od jednego z ogniw - przyznającego rabat (globalny dostawca zagraniczny), zaś ostatnim - podmiot, który ów rabat otrzymuje (Państwo) za zakupy dokonane od krajowych spółek producentów opon lub podmiotów pośredniczących w sprzedaży. Pierwsze ogniwo nie uczestniczy jednakże w łańcuchu dostaw.

W tym konkretnym przypadku, rabat udzielany jest jednak w stosunku do A. - podmiotu innego niż ten, na rzecz którego dokonuje się sprzedaży towarów (np. opon). A., pomimo iż przekazuje Państwu należną cześć rabatu, na żadnym etapie obrotu nie występuje w charakterze dostawcy lub nabywcy towaru. Zagraniczny dostawca towarów (np. opon) udziela rabatu A. - podmiotowi, który nie jest bezpośrednim ani pośrednim nabywcą towarów od krajowych spółek takiego globalnego producenta opon lub innych podmiotów pośredniczących w sprzedaży opon ww. producenta. Zatem, podmiot ten nie pośredniczy w sprzedaży produktów ww. producenta i tym samym otrzymane przez A. wynagrodzenie nie może stanowić rabatu pośredniego. Przekazany na poziomie globalnym rabat nie powoduje zmiany ceny towarów dostarczonych Państwu, a tym samym nie stanowi rabatu uprawniającego Państwa do obniżenia podatku naliczonego.

W konsekwencji, nie można uznać że w opisanej sytuacji mamy do czynienia z rabatem pośrednim udzielonym Państwu za pośrednictwem A., nawet jeśli, co podnoszą Państwo w stanowisku, rabat ten udzielany jest Państwu w oparciu o wielkość dokonanych wcześniej zakupów krajowych (od polskich spółek producentów opon). Podkreślić należy, że dostawy towarów nie są realizowane na rzecz A. lecz na rzecz spółek działających pod marką (…) na danych rynkach (odbiorców), w tym Państwa (w Polsce). Zatem nie występuje zależność pomiędzy A., który dokonuje płatności na rzecz Państwa a zakupionymi oponami, pomimo zawartej między stronami umowy regulującej kwestię partycypowania Państwa w rabatach (bonusach) uzyskanych przez A.

Zgodnie z treścią wyroku Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie z 25 marca 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 1561/20 „Aby jednak można było mówić o rabacie pośrednim, podmiot, który jest bezpośrednim nabywcą towarów od wypłacającego rabat, powinien odsprzedawać je dalej do podmiotów otrzymujących rabat. Brak tego pośrednictwa i wypłata środków na rzecz podmiotu, który w ogóle nie był zaangażowany w sprzedaż towarów (nie był uczestnikiem łańcucha dostaw), wyklucza, zdaniem Sądu, możliwość stosowania rabatu pośredniego, a premiowanie tego podmiotu stanowić może jedynie wynagrodzenie za inne świadczenia, np. za działania marketingowe”.

Tym samym, otrzymanie przez Państwa środków pieniężnych za pośrednictwem A. od dostawców zagranicznych w ramach przedstawionego modelu nie jest rabatem pośrednim, który zobowiązywałby Państwa do obniżenia odliczonego podatku VAT naliczonego.

Podsumowując natomiast tą część uzasadnienia, wskazuję, że czynność polegająca na przekazaniu Państwu rabatu (bonusu) pieniężnego za pośrednictwem A. od globalnych dostawców towarów dla Grupy (…), nie stanowi rabatu będącego opustem lub obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, a Państwo w tym przypadku nie posiadają obowiązku obniżenia kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów (np. opon).

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie ww. części pytania nr 1, uznaję za nieprawidłowe.

W związku z powyższym, bezzasadna stała się analiza kwestii:

czy otrzymywane ww. zagraniczne rabaty pośrednie powinny być dokumentowane notami uznaniowymi bądź obciążeniowymi, tzw. notami z podatkiem VAT (część pytania nr 3 wniosku) oraz
czy z tytułu otrzymania rabatu pośredniego powinni Państwo dokonać obniżenia podatku VAT naliczonego z chwilą otrzymania rabatu pośredniego, tj. na zasadzie kasowej (część pytania nr 3 wniosku).

Ad 2, 3 i 4

(część dotycząca udzielanych rabatów zagranicznych)

Państwa wątpliwości dotyczą także kwestii czy rabaty pośrednie udzielane przez Państwa poprzez A. stanowią rabaty będące obniżką ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy i w przypadku ich udzielenia są Państwo uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania (podatku VAT należnego).

Jak wynika z przedstawianego opisu sprawy, w odniesieniu do rozliczeń z A., możliwe jest również, że to Państwo przyznają (wypłacą) rabat pośredni, w związku z uzyskaniem określonego wolumenu zawartych umów leasingu (najmu) przez danego Państwa klienta. Świadczą Państwo usługi leasingu (najmu) pojazdów na rzecz klientów flotowych (którzy działają pod zagraniczną marką) - polskich kontrahentów (będących członkami zagranicznych grup kapitałowych). Klienci uczestniczą w programie bonusowym zarządzanym na poziomie centralnym na podstawie umów zawartych między A. a zagranicznymi kontrahentami tej samej marki, pod którą działają lokalni nabywcy usług od Państwa. Świadczone przez Państwa usługi podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce. Wolumen zakupów dokonanych przez lokalnych klientów od Państwa jest następnie uwzględniany w kalkulacji bonusu na poziomie globalnym przez A. Z tytułu osiągnięcia określonego wolumenu umów leasingu (najmu) przez taką grupę kapitałową, A. udziela globalnego rabatu, wypłacając rabat podmiotowi zagranicznemu (zazwyczaj spółce „centralnej” danego kontrahenta). A. obciąża następnie Państwa odpowiednią częścią rabatu, przypadającą na Państwa i odpowiadającą wolumenowi świadczonych przez Państwa usług leasingu (najmu) na rzecz polskich kontrahentów (będących członkami zagranicznych grup kapitałowych, którym Grupa (…) udzieliła globalnego rabatu).

Polski kontrahent, który zawarł z Państwem umowy leasingu (najmu), otrzymuje następnie rabat od podmiotu „centralnego” w takiej grupie kapitałowej.

Wskazali Państwo także, że kontrahenci nie są zobowiązani do wykonywania dodatkowych czynności (np. o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym) na rzecz Państwa bądź innego podmiotu, który wypłaca rabat.

Klienci uczestniczą w programie bonusowym zarządzanym na poziomie centralnym na podstawie umów zawartych między A. a zagranicznymi kontrahentami tej samej marki, pod którą działają lokalni nabywcy usług od Państwa.

A. posiada umowy ramowe z klientami (w szczególności są to klienci flotowi operujący na rynku międzynarodowym), gdzie określone zostały ogólne warunki i zasady współpracy, w tym zasady dotyczące kalkulacji bonusu. Z umów zawartych przez A. z zagranicznymi („centralnymi”) kontrahentami wynikają warunki wypłaty rabatu (bonusu). Zagraniczni kontrahenci mają wiedzę na temat metodologii kalkulacji rabatu (bonusu), która opiera się na obrocie wygenerowanym przez grupę na poszczególnych rynkach, w tym w Polsce.

Z kolei Państwo posiadają umowę zawartą z A., regulującą kwestię partycypowania Państwa w rabatach (bonusach) przyznawanych przez A. ww. klientom.

Kwestie dotyczące przekazywania bonusów pomiędzy Państwem a A. określa umowa zawarta pomiędzy stronami. Wypłacają Państwo rabat (bonus) proporcjonalnie do Państwa wyników, które są brane pod uwagę w kalkulacji rabatu (bonusu) na poziomie grupy. Za zatwierdzenie łącznej wysokości bonusu, a także części przypadającej na Państwa odpowiada A. (który działa w porozumieniu z międzynarodowymi dostawcami lub międzynarodowymi kontrahentami).

W tym przypadku A., który wypłaca na szczeblu centralnym, a następnie obciąża Państwa wypłaconą kwotą rabatu, nie uczestniczy w łańcuchu świadczonych przez Państwa usług leasingowych (najmu). A., pomimo iż przekazuje rabat podmiotowi zagranicznemu (zazwyczaj spółce „centralnej” danego kontrahenta), to na żadnym etapie obrotu nie występuje w charakterze dostawcy lub nabywcy usługi. Podmiot ten nie pośredniczy w sprzedaży Państwa usług i tym samym wypłacone przez A. a obciążające Państwa świadczenie pieniężne nie może stanowić rabatu pośredniego. A. nie przekazuje również kwoty rabatu Państwa klientom.

Powyższa okoliczność powoduje, że konstrukcja świadczenia wypłacanego przez Państwa za pośrednictwem A. nie stanowi rabatu zmniejszającego podstawę opodatkowania z tytułu świadczenia usług leasingu (najmu). Przekazane na poziomie globalnym rabaty nie powodują zmiany ceny Państwa usług, a tym samym nie stanowią rabatu uprawniającego Państwa do obniżenia podstawy opodatkowania.

Udzielany rabat nie będzie związany ze świadczeniem wzajemnym pomiędzy Państwem a A., ale również A. nie jest elementem opisanego łańcucha usług.

W konsekwencji, nie można uznać, że w opisanej sytuacji mamy do czynienia z rabatem pośrednim udzielanym przez Państwa na rzecz polskich kontrahentów (wypłacanym za pośrednictwem A.) stanowiącym opust lub obniżkę ceny w odniesieniu do świadczonych na terytorium kraju usług leasingu bądź najmu, zgodnie z art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy i uprawniającym Państwa do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 wniosku, uznaję za nieprawidłowe.

W związku z powyższym, bezzasadna stała się analiza kwestii:

czy udzielane ww. zagraniczne rabaty pośrednie powinny być dokumentowane notami uznaniowymi bądź obciążeniowymi, tzw. notami z podatkiem VAT (część pytania nr 3 wniosku) oraz
czy z tytułu udzielenia ww. rabatu pośredniego powinni Państwo dokonać obniżenia podatku VAT należnego z chwilą otrzymania rabatu pośredniego, tj. na zasadzie kasowej (część pytania nr 3 wniosku).

Dodatkowe informacje

Informujemy, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, tj. dotyczące ustalenia czy w opisanym przypadku dochodzi do importu usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów bądź eksportu usług, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Praktyczny leksykon VAT 2023

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 8 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.660.2023.2.AMA