Interpretacja indywidualna z dnia 29 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.542.2023.1.AM

Obniżenie podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w związku z obniżką należności, o której mowa w § 50b ust. 1 Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w związku z obniżką należności, o której mowa w § 50b ust. 1 Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. jest spółką z siedzibą na terytorium Polski zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny, a jej sprzedaż nie jest zwolniona z podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 Ustawy o VAT. Wnioskodawca jest przedsiębiorstwem (...) w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 ze zm. dalej: „Prawo energetyczne”). Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest (...).

Wnioskodawca zajmuje się sprzedażą (...) w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), (...), których moc umowna przekracza 40 kW (dalej: „Klienci indywidualni”).

Klientami indywidualnymi są zatem osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz osoby, które prowadzą działalność gospodarczą, ale umowę ze Spółką zawarły poza działalnością gospodarczą (nabywają energię elektryczną na cele prywatne).

A. zawiera z Klientami (...) kompleksowe umowy (...) (dalej: „Umowy”).

Umowy określają szczegółowe zasady sprzedaży energii elektrycznej przez Wnioskodawcę i świadczenia przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego (dalej: „OSD”) usług dystrybucji energii elektrycznej za pośrednictwem należącej do OSD sieci dystrybucyjnej (tj. usług, których świadczenie przez OSD Wnioskodawca zapewnia Klientom indywidualnym na podstawie zawieranych z nimi ww. umów kompleksowych). Należności z tytułu sprzedaży oraz dystrybucji energii elektrycznej Spółka rozlicza z Klientami indywidualnymi w ustalonych okresach rozliczeniowych. Rozliczenia te są dokonywane na podstawie wskazań układu pomiarowo‑rozliczeniowego dla miejsc dostarczania tej energii.

Jeżeli okres rozliczeniowy jest dłuższy niż miesiąc, Spółka może pobierać należności z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej w wysokości określonej na podstawie prognozowanego zużycia tej energii. Jeśli Wnioskodawca pobiera należności z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej na podstawie prognozowanego zużycia energii elektrycznej, wystawia na rzecz Klientów indywidualnych dokumenty z adnotacją „Prognoza zużycia” (dalej: „Prognoza”). Dokument ten informuje Klienta indywidualnego o prognozowanej na dany okres należności oraz stanowi podstawę do domagania się od niego zapłaty. Zawiera w szczególności okres, którego dotyczy prognozowana należność, prognozowane zużycie energii elektrycznej, wynikającą z tej prognozy kwotę do zapłaty za dany okres, jak również termin płatności.

Następnie po przekazaniu przez OSD danych z odczytu, Spółka wystawia fakturę (dalej: „Faktura Rozliczeniowa”) dokumentującą sprzedaż i dystrybucję energii elektrycznej na rzecz Klienta indywidualnego w okresie pomiędzy dwoma odczytami. Na Fakturze Rozliczeniowej zaprezentowane jest, w szczególności, rozliczenie sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej w danym okresie, obejmujące wskazanie: kwoty należności wynikających z prognoz, kwoty należności za faktyczne zużycie (tj. faktyczną kwotę należności z tytułu sprzedaży i energii elektrycznej w danym okresie), jak również różnicy między tymi kwotami (wartość prognozowana minus należność za faktyczne zużycie).

W rezultacie, na Fakturze Rozliczeniowej wskazywana jest: niedopłata (kwota do zapłaty) – w przypadku, gdy należność za rzeczywiste zużycie przekracza sumę należności prognozowanych (wynikających z wystawionych Prognoz) lub nadpłata – w przypadku, gdy należność za rzeczywiste zużycie okaże się mniejsza niż należność prognozowana (wynikająca z wystawionych Prognoz). Nadpłata jest uwzględniana w kwocie do zapłaty za następny okres albo zwracana na żądanie Klienta indywidualnego.

W dniu 11 września 2023 r. ogłoszone zostało rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 9 września 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. z 2023 r. poz. 1847, dalej: „Rozporządzenie zmieniające”), które weszło w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia, tj. 19 września 2023 r.

Na podstawie Rozporządzenia zmieniającego do przepisów rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. poz. 2505 oraz z 2023 r. poz. 226 i 632, dalej: „Rozporządzenie”) dodano § 50b.

Zgodnie z § 50b ust. 1 Rozporządzenia przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną w rozliczeniach za 2023 r. z odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym obniża wyliczoną kwotę należności o kwotę równą 12% iloczynu średniej ceny energii elektrycznej opublikowanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na 2022 r., na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1704 i 1785) dla grupy taryfowej G11, oraz wolumenu energii wynoszącego 2523 kWh, w przypadku gdy dany odbiorca energii elektrycznej w gospodarstwie domowym:

1)w okresie co najmniej trzech następujących po sobie miesięcy między dniem 1 stycznia 2023 r. a dniem 30 września 2023 r. zmniejszył zużycie energii elektrycznej w punkcie poboru energii do poziomu poniżej 95% zużycia energii elektrycznej tego odbiorcy w odniesieniu do tych samych trzech następujących po sobie miesięcy między dniem 1 stycznia 2022 r. a dniem 30 września 2022 r. lub

2)zweryfikował i potwierdził poprawność swoich danych znajdujących się w posiadaniu przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną, lub

3)wyraził zgodę na otrzymywanie od przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną korespondencji, w szczególności faktur VAT, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2020 r. poz. 344) lub w dedykowanym do obsługi odbiorców portalu internetowym, lub

4)wyraził zgodę na otrzymywanie od przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną informacji dotyczących produktów i usług świadczonych przez to przedsiębiorstwo, lub

5)jest prosumentem energii odnawialnej w rozumieniu art. 2 pkt 27a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, lub

6)złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.

Powyżej wskazany przepis wprowadzony Rozporządzeniem zmieniającym, nakłada na Spółkę jako przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną nowy obowiązek. Realizacja tego obowiązku polega na obniżeniu wyliczonej kwoty należności o określoną w przepisach kwotę w rozliczeniach za 2023 r. z częścią Klientów indywidualnych, w przypadku gdy dany Klient indywidualny spełni chociaż jeden z warunków wymienionych w ww. przepisie (dalej: „Obniżka Należności”).

Zgodnie z § 50b ust. 2 Rozporządzenia Obniżkę Należności, przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną stosuje w stosunku do każdego punktu poboru energii odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym. Jednocześnie, jak wynika z § 50b ust. 4 Rozporządzenia, Spółka jest zobowiązana dokonać Obniżki Należności bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż w ostatniej fakturze za energię elektryczną za 2023 r.

Ponadto, zgodnie z § 50b ust. 5 Rozporządzenia, na Wnioskodawcy ciąży również obowiązek weryfikacji, czy odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym spełnili co najmniej jeden z warunków zastosowania Obniżki Należności. W przypadku gdy taka weryfikacja wykaże, że odbiorca energii elektrycznej w gospodarstwie domowym nie spełnił żadnego z warunków umożliwiających zastosowanie wobec niego Obniżki Należności, zgodnie z § 50b ust. 6 Rozporządzenia, Spółka jest zobowiązana uwzględnić kwotę, o którą pomniejszono kwotę należności za 2023 r. tego odbiorcy, w fakturach za kolejne okresy rozliczeniowe w 2024 r., nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2024 r.

Spółka ma zamiar uwzględniać Obniżkę Należności w ramach Faktur Rozliczeniowych za 2023 r. w ten sposób, że na Fakturze Rozliczeniowej kwota Obniżki Należności pomniejszy wartość sprzedaży. Ewentualna niedopłata wynikająca z Faktury Rozliczeniowej powstała po uwzględnieniu Obniżki Należności będzie płatna w terminie wskazanym na Fakturze Rozliczeniowej lub doliczana do pierwszej Prognozy wystawianej na najbliższy okres rozliczeniowy i płatna w terminie płatności kwoty wynikającej z tej Prognozy. Ewentualna nadpłata wynikająca z Faktury Rozliczeniowej powstała po uwzględnieniu Obniżki Należności będzie zaliczana na poczet płatności ustalonych na najbliższy okres rozliczeniowy (tj. na poczet należności wynikających z Prognoz na kolejny okres), o ile Klient indywidualny nie zażąda jej zwrotu (wówczas nadpłata będzie zwracana Klientowi indywidualnemu na rachunek bankowy).

Pytania

1.Czy dokonanie Obniżki Należności, o której mowa w § 50b ust. 1 Rozporządzenia, będzie uprawniało Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej?

2.W przypadku uznania stanowiska Spółki w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe, czy wartość podatku należnego podlegającego obniżeniu w związku z dokonaniem Obniżki Należności należy wyliczyć metodą „w stu” (tj. czy kwota Obniżki Należności obliczona zgodnie z § 50b ust. 1 Rozporządzenia stanowi kwotę brutto)?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Dokonanie Obniżki Należności, o której mowa w § 50b ust. 1 Rozporządzenia, będzie uprawniało Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej.

2.W przypadku uznania stanowiska Spółki w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe, wartość podatku należnego podlegającego obniżeniu w związku z dokonaniem Obniżki Należności należy wyliczyć metodą „w stu” (tj. kwota Obniżki Należności obliczona zgodnie z § 50b ust. 1 Rozporządzenia stanowi kwotę brutto).

Uzasadnienie stanowiska

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ustawowych wyjątków, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jednocześnie zgodnie z art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży.

Ponadto, stosownie do art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT podstawę opodatkowania obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen.

Powyżej wskazane przepisy stanowią implementację do polskiego porządku prawnego regulacji Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa VAT”).

W myśl art. 73 Dyrektywy VAT, w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, podstawa opodatkowania obejmuje co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Stosownie do art. 79 lit. b Dyrektywy podstawa opodatkowania nie obejmuje opustów i obniżek cen udzielonych nabywcy lub usługobiorcy i uwzględnionych w momencie transakcji.

Z kolei zgodnie z art. 90 Dyrektywy VAT, w przypadku anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązywania z płatności lub też w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu dostawy, podstawa opodatkowania jest stosownie obniżana na warunkach określonych przez państwa członkowskie.

Z powyższych regulacji wynika, że w przypadku udzielenia opustu lub obniżki ceny, podstawa opodatkowania nie obejmuje tych kwot, a jeśli już je objęła - ulega stosownemu obniżeniu. Podstawa opodatkowania nie może bowiem przewyższać kwoty faktycznej zapłaty (netto, tj. pomniejszonej o należny VAT) otrzymanej przez podatnika z tytułu dokonania czynności opodatkowanej VAT, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług. Obniżka ceny odnosząca się do transakcji opodatkowanej VAT powinna zatem obniżać podstawę opodatkowania, z uwagi na to, że podatek VAT powinien być proporcjonalny do ceny towarów i usług. Powyższe znajduje uzasadnienie w samej konstrukcji podatku VAT.

W art. 1 ust. 2 Dyrektywy VAT zostały określone fundamentalne cechy tego podatku, tj.: proporcjonalność opodatkowania oraz neutralność podatku VAT.

Ze wskazanego powyżej przepisu wynika, że zasada wspólnego systemu VAT polega na zastosowaniu do towarów i usług ogólnego podatku konsumpcyjnego dokładnie proporcjonalnego do ceny towarów i usług, niezależnie od liczby transakcji, które mają miejsce w procesie produkcji i dystrybucji poprzedzającym etap obciążenia tym podatkiem VAT, obliczony od ceny towaru lub usługi według stawki, która ma zastosowanie do takiego towaru lub usługi, jest wymagalny od każdej transakcji, po odjęciu kwoty podatku poniesionego bezpośrednio w różnych składnikach kosztów.

W świetle powyższych zasad obciążenie podatkowe w VAT powinno dotyczyć jedynie ostatecznego konsumenta towaru lub usługi, który ponosi ciężar podatku, natomiast podmiot gospodarczy nie powinien ponosić faktycznego ciężaru VAT zapłaconego w trakcie prowadzenia działalności, pod warunkiem, że prowadzi działalność opodatkowaną i nie dochodzi do „konsumpcji” przez ten podmiot towarów lub usług. Należy zauważyć, że konstrukcja podstawy opodatkowania oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda transakcja podlega VAT obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług.

Tym samym, podatek VAT należny z tytułu sprzedaży towarów oraz usług przez podatnika powinien być proporcjonalny do ceny faktycznie otrzymanej przez ten podmiot. Konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zatem zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W związku z obniżeniem ceny transakcyjnej w formie opustu lub obniżki ceny powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśliby podstawa opodatkowania przewyższała kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniósłby on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku.

Zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) w wyroku z 24 października 1996 r. sprawie C-317/94 Elida Gibbs, w którym stwierdził m.in., że podstawową zasadą systemu VAT jest to, że ma on na celu opodatkowanie wyłącznie konsumenta ostatecznego, w konsekwencji czego, podstawa opodatkowania służąca za podstawę naliczenia podatku pobieranego przez organy skarbowe nie może przekroczyć wynagrodzenia rzeczywiście zapłaconego przez konsumenta ostatecznego, stanowiącego podstawę do obliczenia obciążenia podatkiem VAT, które konsument ten ostatecznie ponosi.

Podobnie w wyroku z 29 maja 2001 r. w sprawie C-86/99 Freemans TSUE przyjął, że brzmienie art. 11 (C) (1) VI dyrektywy (obecnie art. 90 Dyrektywy) wymaga co do zasady, by państwa członkowskie pomniejszały podstawę opodatkowania w każdym przypadku, gdy po dokonaniu transakcji, część lub całość wynagrodzenia nie została otrzymana przez podatnika.

Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, w rozliczeniach za 2023 r. z częścią Klientów Indywidualnych Wnioskodawca jest zobowiązany do dokonania Obniżki Należności, czyli obniżenia wyliczonej kwoty należności w rozliczeniach za 2023 r. o określoną w przepisach kwotę, w przypadku, gdy dany Klient indywidualny spełni chociaż jeden z warunków wymienionych w § 50b ust. 1 Rozporządzenia. Obowiązek ten Spółka powinna zrealizować bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż w ostatniej fakturze za energię elektryczną za 2023 r. Wnioskodawca ma zamiar uwzględnić Obniżkę Należności w ramach Faktur Rozliczeniowych za 2023 r. w sposób opisany powyżej.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy Obniżka Należności udzielona danemu Klientowi indywidualnemu będzie stanowiła obniżkę ceny, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 2 lub ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, uprawniającą Spółkę do odpowiedniego pomniejszenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży energii oraz dystrybucji energii elektrycznej na rzecz tego klienta. W pierwszej kolejności należy podkreślić obligatoryjny charakter Obniżki Należności, która wynika z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie Prawa energetycznego.

Zgodnie z art. 45a ust. 1 Prawa energetycznego przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie cen i stawek opłat zawartych w taryfie lub cen i stawek opłat ustalanych na rynku konkurencyjnym, o którym mowa w art. 49 ust. 1, lub w przypadku sprzedaży energii elektrycznej na podstawie umowy z ceną dynamiczną energii elektrycznej, publikowanych przez podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 4f, wylicza opłaty za dostarczane do odbiorcy paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło. Jednocześnie stosownie do art. 46 ust. 3 Prawa energetycznego Minister właściwy do spraw energii, po zasięgnięciu opinii Prezesa URE, określi, w drodze rozporządzenia, sposób kształtowania i kalkulacji taryf dla energii elektrycznej oraz sposób rozliczeń w obrocie energią elektryczną (...).

Na podstawie art. 46 ust. 3 Prawa energetycznego wydane zostało właśnie Rozporządzenie nakładające na Spółkę obowiązek obniżenia wyliczonej kwoty należności w rozliczeniach za 2023 r. z częścią Klientów indywidualnych o określoną w przepisach kwotę, w przypadku gdy dany Klient indywidualny spełni chociaż jeden z warunków wymienionych w § 50b ust. 1 Rozporządzenia.

Zdaniem Wnioskodawcy, Obniżka Należności uwzględniona na wystawionej na rzecz Klienta indywidualnego Fakturze Rozliczeniowej w sposób oczywisty pomniejsza kwotę zapłaty (wynagrodzenia) należnej Spółce od danego klienta z tytułu dokonywanych na jego rzecz czynności opodatkowanych, tj. sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej. Pomimo dostarczenia energii elektrycznej w określonej ilości, kwota wynagrodzenia faktycznie uzyskanego z tego tytułu przez Spółkę będzie niższa, niż w sytuacji, gdyby nie miała miejsca Obniżka Należności.

Powyższe znajduje potwierdzenie w samym brzmieniu § 50b ust. 1 Rozporządzenia, który wyraźnie stanowi o „obniżeniu wyliczonej kwoty należności”, która ma być uwzględniona „bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ostatniej fakturze za 2023 r.”.

Faktury wystawiane przez Spółkę dokumentują kwotę wynagrodzenia (należności) z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej, które to wynagrodzenie (należność) ma podlegać obniżeniu zgodnie z Rozporządzeniem. Bez wątpienia udzielana przez Spółkę Obniżka Należności jest bezpośrednio związana z dokonywanymi przez nią czynnościami opodatkowanymi VAT na rzecz Klienta indywidualnego.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, dokonanie Obniżki Należności skutkować będzie obniżeniem podstawy opodatkowania VAT oraz kwoty podatku należnego z tytułu realizowanych przez Spółkę transakcji opodatkowanych w postaci sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej. Przyjęcie odmiennego stanowiska (tj. uznanie, że Spółka nie ma prawa do dokonania stosownego obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego z tytułu dokonania Obniżki Należności), zdaniem Wnioskodawcy stanowiłoby naruszenie fundamentalnych zasad funkcjonowania systemu podatku VAT, tj. zasady neutralności oraz proporcjonalności. Podatek należny po stronie Spółki z tytułu zrealizowanej sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej byłby w takiej sytuacji nieproporcjonalnie wysoki w stosunku do kwoty faktycznie otrzymanej od Klienta Indywidualnego.

Oznaczałoby to, że Wnioskodawca ponosiłby koszt VAT wliczonego w cenę energii elektrycznej oraz usług dystrybucji, których dotyczy Obniżka Należności, co naruszałoby wprost zasadę neutralności podatku VAT, z uwagi na to, że Spółka jako podatnik VAT nie powinna, zasadniczo, ponosić ciężaru ekonomicznego VAT.

W tym kontekście warto również zwrócić uwagę na wyrok TSUE z 20 grudnia 2017 r. w sprawie C‑462/16 Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG. W rozpatrywanej przez TSUE sprawie przepisy krajowe (niemieckie) nakazywały producentowi wyrobów leczniczych obligatoryjne udzielanie rabatów na rzecz przedsiębiorstw ubezpieczeniowych w odniesieniu do produktów leczniczych, za które przedsiębiorstwa te w całości lub częściowo zwróciły cenę ubezpieczonym. Ze względu na krajowe regulacje nakładające obowiązek udzielenia rabatu Boehringer Ingelheim Pharma mogła dysponować wyłącznie kwotą odpowiadającą obniżonej o rabat cenie sprzedaży produktów leczniczych aptekom (a więc nie mogła swobodnie dysponować kwotą pierwotnie uzyskaną z tytułu dostawy produktów leczniczych na rzecz aptek lub hurtowników).

TSUE podkreślił, że w tej sytuacji nie byłoby zgodne z dyrektywą VAT, a w szczególności zasadą neutralności, gdyby kwota podstawy opodatkowania VAT przewyższała kwotę ostatecznie otrzymaną przez tę spółkę farmaceutyczną. W konsekwencji uznał, że podstawę opodatkowania powinna stanowić kwota odpowiadająca cenie, po jakiej spółka ta sprzedała produkty lecznicze aptekom, obniżonej o rabat przyznany przedsiębiorstwom prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli zwróciły one swoim ubezpieczonym koszty poniesione przez nich przy nabyciu rzeczonych produktów. Powyższe znajduje potwierdzenie również w orzecznictwie krajowych sądów administracyjnych.

Przykładowo, w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA”) z 21 lutego 2023 r. sygn. akt I FSK 1725/19, w której NSA stwierdził, iż: „W świetle powyższych wywodów stwierdzić należy, że znaczenie dla rozpatrywanej sprawy miało to, czy sporna bonifikata miała charakter zmniejszenia ustalonej ceny - wysokości wynagrodzenia za świadczone przez Stronę usługi w tym sensie, że istniał bezpośredni związek pomiędzy udzieloną bonifikatą a pobranym za to świadczenie wynagrodzeniem.

 (...) Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w niniejszej sprawie taki związek niewątpliwie istnieje. Związek pomiędzy obniżeniem jakości dostarczonej energii elektrycznej a wartością (tj. ceną) jej dostawy oraz wartością usługi dystrybucji jest bowiem niezaprzeczalny.

Bonifikata wynika bowiem z obniżonej jakości wykonywanego świadczenia, którą Spółka - jako przedsiębiorca energetyczny - jest obowiązana zapewnić na podstawie regulacji Prawa energetycznego. (...)

Jak zasadnie podkreślała Skarżąca, istotny jest też fakt, iż Strona świadczy usługę kompleksowo. Odbiorca uiszczając należność płaci w istocie za całokształt świadczenia, na które składa się m.in. energia elektryczna jako taka, dostawa towaru o określonej jakości, właściwościach oraz standard obsługi klienta, poprzez usunięcie awarii w określonym czasie.

Co równie istotne, Skarżąca podstawę opodatkowania oraz jej obniżenie z tytułu udzielonych bonifikat odnosi do całego okresu rozliczeniowego, którego dotyczy dany obowiązek, z uwagi na fakt, iż - jak wynika z opisu zawartego we wniosku o interpretację - rozliczenia z odbiorcami dokonywane są w okresach rozliczeniowych.

(...) Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny uznał za prawidłowe stanowisko wyrażone przez Sąd pierwszej instancji w zaskarżonym wyroku, a tym samym uznał za niezasadne zarzuty skargi kasacyjnej dotyczące naruszenia przez ten Sąd przepisów prawa materialnego, tj. art. 29a ust. 1 w zw. z ust. 7 pkt 2 i ust. 10 pkt 1 u.p.t.u. i art. 1 ust. 2 i art. 73 oraz art. 90 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE”.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy Dokonanie Obniżki Należności, o której mowa w § 50b ust. 1 Rozporządzenia, będzie uprawniało Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej.

W efekcie, stanowisko Spółki w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Ad 2

Biorąc pod uwagę stanowisko przedstawione w zakresie pytania nr 1, dalsze wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą uznania kwoty Obniżki Należności za kwotę brutto i tym samym dokonania wyliczenia wartości podatku należnego podlegającego obniżeniu w związku z dokonaniem Obniżki Należności metodą „w stu”.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy, podstawę opodatkowania stanowi cała należność otrzymana od nabywcy lub osoby trzeciej, z wyjątkiem kwoty podatku. Tym samym podstawą opodatkowania jest kwota należnej zapłaty bez należnego podatku.

W kontekście omawianego problemu warto przytoczyć wyrok TSUE wydany w połączonych sprawach C-249/12 Corina-Hrisi Tulica oraz C-250/12 Calin lon Plavosin, dotyczący tego, jak ustalić podstawę opodatkowania w przypadku opodatkowanej VAT dostawy towarów, z tytułu której osobą zobowiązaną do zapłaty VAT był dostawca, jeśli cena za towar została ustalona przez strony bez żadnej wzmianki dotyczącej podatku VAT. Sąd krajowy miał wątpliwości, czy w świetle art. 73 i 78 Dyrektywy, ustalona cena powinna być uznana za cenę obejmującą już podatek VAT czy też cenę z wyłączeniem podatku VAT.

W uzasadnieniu wyroku TSUE przypomniał podstawową zasadę systemu VAT, tj. obciążenie tym podatkiem jedynie końcowego konsumenta. Jej wyrazem jest m.in. opodatkowanie zgodnie z art. 73 Dyrektywy świadczenia wzajemnego rzeczywiście otrzymanego przez podatnika.

Zdaniem TSUE, „jeżeli umowa sprzedaży została zawarta bez żadnej wzmianki dotyczącej podatku VAT, w sytuacji gdy dostawca zgodnie z prawem krajowym nie może odzyskać od nabywcy podatku VAT, którego zażądał następnie organ podatkowy, uwzględnienie całkowitej ceny, bez odliczenia podatku VAT jako podstawy, do której stosowany jest podatek VAT, powodowałoby, że podatek VAT obciążałby tego dostawcę, i naruszałoby zatem zasadę, zgodnie z którą podatek VAT jest podatkiem konsumpcyjnym, ponoszonym przez końcowego konsumenta”.

Trybunał podkreślił, że uwzględnienie całkowitej ceny jako podstawy opodatkowania (bez pomniejszenia o podatek VAT) naruszałoby ponadto zasadę, zgodnie z którą organ podatkowy nie może pobrać z tytułu podatku VAT kwoty wyższej niż pobrana przez podatnika.

Zastrzegł jednocześnie, że inaczej byłoby gdyby dostawca zgodnie z prawem krajowym miał możliwość podwyższenia ustalonej ceny o podatek znajdujący zastosowanie do transakcji i uzyskania tak podwyższonej ceny od nabywcy towaru.

Innymi słowy, dopiero jeśli pomimo odpowiedniej wzmianki w umowie dotyczącej powiększenia ceny o VAT dostawca miałby zgodnie z prawem krajowym możliwość domagania się od nabywcy również kwoty tego podatku, ponad cenę określoną w umowie, cena wynikająca z umowy stanowiłaby podstawę opodatkowania. Przepisy Rozporządzenia określają sposób wyliczenia Obniżki Należności bez wskazania, czy tak wyliczona kwota obniżki powinna stanowić kwotę brutto (zawierającą VAT) czy kwotę netto (którą należy powiększyć o VAT).

Zdaniem Wnioskodawcy, stosując odpowiednio ww. wskazówki TSUE należy uznać, że kwota Obniżki Należności stanowi kwotę brutto, zawierającą należny podatek VAT.

To kwota Obniżki Należności w wysokości wyliczonej zgodnie z Rozporządzeniem obniża efektywnie całkowitą kwotę należną Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej, a zatem obniżka ta powinna znaleźć odzwierciedlenie zarówno w wysokości podstawy opodatkowania, jak i kwocie podatku należnego.

W ocenie Spółki, skoro obniżeniu ulega należność z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej, która jest kwotą brutto, w takim przypadku także kwota Obniżki Należności powinna być uznana za kwotę brutto, którą należy proporcjonalnie (tzw. metodą „w stu”) podzielić na kwotę podstawy opodatkowania i kwotę VAT należnego.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy kwotę Obniżki Należności należy uznać za kwotę brutto, którą należy proporcjonalnie (tzw. metodą „w stu”) podzielić na kwotę podstawy opodatkowania i kwotę podatku VAT należnego. Powyższe stanowisko, znajduje potwierdzenie m.in. w następujących interpretacjach:

• Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 4 lipca 2023 r. sygn. 0114-KDIP4.4012.81.2018.11.KS, w której organ podatkowy stwierdził, iż: „(...) dokonywane przez Państwa wpłaty na rzecz NFZ obniżają kwotę należną z tytułu dostawy towarów (produktów leczniczych). Obniżenie to powinno znaleźć odzwierciedlenie zarówno w wysokości podstawy opodatkowania, jak i kwocie podatku należnego. Skoro obniżeniu ulega kwota łącznej należności za sprzedawane towary, która jest kwotą brutto, również dokonywane przez Państwa wpłaty na rzecz NFZ powinny być uznane za kwotę brutto, którą należy proporcjonalnie podzielić na kwotę podstawy opodatkowania i kwotę podatku VAT należnego. W rezultacie uiszczane przez Państwa kwoty na rzecz NFZ należy traktować jako kwoty brutto, tj. kwoty zawierające podatek należny, dla których wyliczenia należy zastosować metodę „w stu”. A zatem w zakresie kalkulacji obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku VAT z tytułu wypłaty Zwrotu Refundacji na rzecz NFZ, zarówno „z dołu, jak i „z góry”, w tym z tytułu Dopłaty w stosunku do dystrybuowanych Produktów, powinni Państwo stosować metodę „w stu”, tzn. traktując uiszczone kwoty jako kwoty brutto, zawierające kwotę podatku VAT”.
• Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 30 czerwca 2023 r. sygn. 0114-KDIP1-1.4012.217.2023.3.KOM, w której organ podatkowy uznał, iż: „Kwota rabatu wypłacana Uczestnikowi obniża efektywnie kwotę należną Państwa Spółki, a zatem obniżka ta powinna znaleźć odzwierciedlenie zarówno w wysokości podstawy opodatkowania, jak i kwocie podatku należnego. Skoro bowiem obniżeniu ulega kwota łącznej należności za sprzedane towary, która jest kwotą brutto, zatem i kwota rabatu powinna być uznana za kwotę brutto, którą należy proporcjonalnie (tzw. metodą „w stu”) podzielić na kwotę podstawy opodatkowania i kwotę VAT należnego.”
• Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 10 maja 2023 r. sygn. 0114-KDIP1‑3.4012.41.2023.3.AMA, w której organ podatkowy stwierdził, iż: „(...) kwota Rabatu pośredniego wypłacana Państwu przez Producenta obniża efektywnie kwotę należną od danego Dostawcy. Obniżenie to powinno znajdować odzwierciedlenie zarówno w podstawie opodatkowania, jak i w kwocie podatku należnego, ale również w kwocie podatku naliczonego. Skoro obniżeniu ulega kwota łącznej należności za sprzedane towary, która jest kwotą brutto (…), to również cała otrzymana przez Państwa kwota Rabatu Dodatkowego powinna być uznana za kwotę brutto, którą należy proporcjonalnie (tzw. metodą „w stu”) podzielić na kwotę podstawy opodatkowania i kwotę korespondującego z tą podstawą podatku VAT”.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy wartość podatku należnego podlegającego obniżeniu w związku z dokonaniem Obniżki Należności należy wyliczyć metodą „w stu” (tj. kwota Obniżki Należności obliczona zgodnie z § 50b ust. 1 Rozporządzenia stanowi kwotę brutto).

W efekcie, zdaniem Wnioskodawcy, stanowisko Spółki w zakresie pytania nr 2 należy uznać za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług określa ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwana dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”.

Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Art. 2 pkt 6 i 22 ustawy:

Art. 7 ust. 1 ustawy:

Art. 8 ust. 1 ustawy:

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby niebędące dostawą towarów. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Usługą nie będzie natomiast takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 29a ust. 1 ustawy:

Art. 29a ust. 6 ustawy:

Art. 29a ust. 7 ustawy:

Art. 29a ust. 10 ustawy:

Art. 29a ust. 13 ustawy:

Art. 29a ust. 15 pkt 3 ustawy:

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika przede wszystkim, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Uregulowania krajowej ustawy o podatku od towarów i usług mają swoje odzwierciedlenie w przepisach wspólnotowych. Art. 29a ustawy stanowi odniesienie do przepisu art. 79 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.) – zwanej dalej: Dyrektywą 2006/112/WE – zgodnie z którym:

Dyrektywa 2006/112/WE w art. 73 oraz art. 90 ust. 1 określa podstawę opodatkowania, przewidując uprawnienia do jej obniżenia w przypadku każdorazowego, faktycznego zmniejszenia obrotu. Zgodnie z Dyrektywą 2006/112/WE, przesłanką wystarczającą dla ustalenia podstawy opodatkowania jest zaistnienie samego faktu zmniejszenia obrotu, bez konieczności wykazywania go w jeden konkretny sposób. Przepisy wskazują, że kwoty rabatów mają być udokumentowane, prawnie dopuszczone i obowiązkowe.

Wobec zatem braku definicji pojęć „opust” i „obniżka” w przepisach podatkowych, dokonując ich interpretacji należy posiłkować się przede wszystkim wykładnią językową. Zgodnie z definicjami pojęć „opust” i „obniżka” zamieszczonymi w Słowniku języka polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl/), opust to „zniżka ceny kupna, przyznawana przy zakupach hurtowych”, a „obniżka” to po prostu „zmniejszenie się cen kosztów (...)”.

W wyroku z 30 lipca 2013 r. (III SA/Wa 377/13, LEX nr 1383416) WSA w (…) słusznie wskazał, że o charakterze obniżki nie decyduje jej nazwa.

Rabaty (opusty, obniżki ceny) udzielane przez podatnika mogą przybierać różną formę i de facto generalnie mogą być kształtowane przez strony transakcji, tj. w jakiej sytuacji, przy spełnieniu jakich warunków obniżenie ceny może zostać udzielone.

Konstrukcja podstawy opodatkowania oparta jest bowiem na założeniu proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. W efekcie, każda transakcja podlega podatkowi VAT obliczonemu od rzeczywistej ceny towarów lub usług według stawki, jaka ma zastosowanie do takich towarów i usług.

Przepisy Dyrektywy wskazują, że zasada proporcjonalności obowiązuje również w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku rabatów, opustów lub obniżek cen. Ponadto, powyższe dotyczy anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązania się z płatności lub też w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu dostawy. Oznacza to, że podatek VAT należny powinien być, co do zasady, proporcjonalny do ceny faktycznej pobranej przez dany podmiot.

Ponadto, należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania jest wyrazem zasady neutralności podatku VAT. Oznacza ona, że ekonomicznego ciężaru podatku VAT nie powinny ponosić podmioty niebędące ostatecznymi odbiorcami towarów lub usług. W konsekwencji, po obniżeniu ceny transakcyjnej powinno następować proporcjonalne obniżenie podstawy opodatkowania. W innym przypadku, tj. gdyby podstawa opodatkowania przewyższała kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, podatnik ponosiłby ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby wskazaną wyżej zasadę neutralności.

Z opisu sprawy wynika, że zajmują się Państwo sprzedażą energii elektrycznej między innymi na rzecz konsumentów w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny, którzy zużywają energię elektryczną na potrzeby mieszkaniowe i okołomieszkaniowe (np. strychy, garaże) (Klienci, Klienci indywidualni).

Klientami są zatem osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz osoby, które prowadzą działalność gospodarczą, ale umowę z Państwem zawarły poza działalnością gospodarczą (nabywają energię elektryczną na cele prywatne). Zawierają Państwo z Klientami głównie kompleksowe umowy sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej (Umowy).

Umowy określają szczegółowe zasady sprzedaży energii elektrycznej przez Państwa i świadczenia przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD) usług dystrybucji energii elektrycznej za pośrednictwem należącej do OSD sieci dystrybucyjnej.

Należności z tytułu sprzedaży oraz dystrybucji energii elektrycznej rozliczają Państwo z Klientami indywidualnymi w ustalonych okresach rozliczeniowych. Rozliczenia te są dokonywane na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dla miejsc dostarczania tej energii.

Jeżeli okres rozliczeniowy jest dłuższy niż miesiąc, mogą Państwo pobierać należności z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej w wysokości określonej na podstawie prognozowanego zużycia tej energii. Jeśli pobierają Państwo należności z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej na podstawie prognozowanego zużycia energii elektrycznej, wystawiają na rzecz Klientów indywidualnych dokumenty z adnotacją „Prognoza zużycia” (Prognoza).

Dokument ten informuje Klienta indywidualnego o prognozowanej na dany okres należności oraz stanowi podstawę do domagania się od niego zapłaty. Zawiera w szczególności okres, którego dotyczy prognozowana należność, prognozowane zużycie energii elektrycznej, wynikającą z tej prognozy kwotę do zapłaty za dany okres, jak również termin płatności.

Następnie po przekazaniu przez OSD danych z odczytu, wystawiają Państwo fakturę (Faktura Rozliczeniowa) dokumentującą sprzedaż i dystrybucję energii elektrycznej na rzecz Klienta w okresie pomiędzy dwoma odczytami. Na Fakturze Rozliczeniowej zaprezentowane jest w szczególności, rozliczenie sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej w danym okresie, obejmujące wskazanie: kwoty należności wynikających z prognoz, kwoty należności za faktyczne zużycie (tj. faktyczną kwotę należności z tytułu sprzedaży i energii elektrycznej w danym okresie), jak również różnicy między tymi kwotami (wartość prognozowana minus należność faktyczne zużycie).

W rezultacie, na Fakturze Rozliczeniowej wskazywana jest: niedopłata (kwota do zapłaty) – w przypadku, gdy należność za rzeczywiste zużycie przekracza sumę należności prognozowanych (wynikających z wystawionych Prognoz) lub nadpłata – w przypadku, gdy należność za rzeczywiste zużycie okaże się mniejsza niż należność prognozowana (wynikająca z wystawionych Prognoz). Nadpłata jest uwzględniana w kwocie do zapłaty za następny okres albo zwracana na żądanie Klienta indywidualnego.

Na podstawie Rozporządzenia zmieniającego do przepisów rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią § 50b ust. 1 realizują Państwo obowiązki polegające na obniżeniu wyliczonej kwoty należności o określoną w przepisach kwotę w rozliczeniach za 2023 r. z częścią Klientów indywidualnych, w przypadku gdy dany Klient indywidualny spełni chociaż jeden z warunków wymienionych w ww. przepisie (Obniżka Należności).

Zgodnie z treścią rozporządzenia są Państwo zobowiązani dokonać Obniżki Należności bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż w ostatniej fakturze za energię elektryczną za 2023 r.

Ponadto, mają Państwo również obowiązek weryfikacji, czy odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym spełnili co najmniej jeden z warunków zastosowania Obniżki Należności. W przypadku gdy taka weryfikacja wykaże, że odbiorca energii elektrycznej w gospodarstwie domowym nie spełnił żadnego z warunków umożliwiających zastosowanie wobec niego Obniżki Należności, są Państwo zobowiązani uwzględnić kwotę, o którą pomniejszono kwotę należności za 2023 r. tego odbiorcy, w fakturach za kolejne okresy rozliczeniowe w 2024 r., nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2024 r.

Mają Państwo zamiar uwzględniać Obniżkę Należności w ramach Faktur Rozliczeniowych za 2023 r. w ten sposób, że na Fakturze Rozliczeniowej kwota Obniżki Należności pomniejszy wartość sprzedaży. Ewentualna niedopłata wynikająca z Faktury Rozliczeniowej powstała po uwzględnieniu Obniżki Należności będzie płatna w terminie wskazanym na Fakturze Rozliczeniowej lub doliczana do pierwszej Prognozy wystawianej na najbliższy okres rozliczeniowy i płatna w terminie płatności kwoty wynikającej z tej Prognozy. Ewentualna nadpłata wynikająca z Faktury Rozliczeniowej powstała po uwzględnieniu Obniżki Należności będzie zaliczana na poczet płatności ustalonych na najbliższy okres rozliczeniowy (tj. na poczet należności wynikających z Prognoz na kolejny okres), o ile Klient indywidualny nie zażąda jej zwrotu (wówczas nadpłata będzie zwracana Klientowi indywidualnemu na rachunek bankowy).

Mają Państwo wątpliwości, czy dokonanie Obniżki Należności, o której mowa w § 50b ust. 1 Rozporządzenia, będzie uprawniało Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej.

Na wstępie należy wskazać, że 11 września 2023 r. ogłoszone zostało rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 9 września 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. z 2023 r. poz. 1847, dalej: Rozporządzenie zmieniające), które weszło w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia (tj. 19 września 2023 r.).

Na podstawie Rozporządzenia zmieniającego do przepisów rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. poz. 2505 oraz z 2023 r. poz. 226 i 632, dalej: Rozporządzenie) dodany został § 50b w myśl którego ust.1:

W myśl § 50b ust. 2 Rozporządzenia:

Zgodnie z § 50b ust. 3 Rozporządzenia:

W myśl z § 50b ust. 4 Rozporządzenia:

Zgodnie z § 50b ust. 5 Rozporządzenia:

Jak stanowi § 50b ust. 4 Rozporządzenia:

W myśl artykułu 29a ust. 10 pkt 1 ustawy podstawę opodatkowania, obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen.

W zakresie obrotu energią elektryczną, przedsiębiorstwo energetyczne w rozliczeniach za 2023 r. z odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, obniża wyliczoną kwotę należności o kwotę wskazaną w § 50b ust. 1 Rozporządzenia po spełnieniu przynajmniej jednego z warunków określonych w tym przepisie, która to obniżka została określona we wniosku jako Obniżka Należności.

Zatem wskazana w § 50b ust. 1 Rozporządzenia Obniżka Należności może być przyznana przez przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną na rzecz konkretnego Klienta, po spełnieniu przez Niego przynajmniej jednego z warunków określonych w § 50b ust. 1 Rozporządzenia, i przyznawana jest do kwoty należności wyliczonej wg zasad określonych w ww. przepisie.

W analizowanej sprawie istotny jest obligatoryjny charakter Obniżki Należności, który wynika z przepisów wykonawczych wydanych do ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 ze zm.).

Obniżka Należności ma zatem obniżyć wartość sprzedaży, tj. kwotę, jaką Klient indywidualny zobowiązany był zapłacić z tytułu nabycia energii elektrycznej, która została mu dostarczona.

Tym samym wynikająca z § 50b ust. 1 Rozporządzenia Obniżka Należności ma niewątpliwy związek z wartością, tj. ceną ustaloną za dostawę i dystrybucję energii elektrycznej. Obniżka ta – zgodnie z zapisem Rozporządzenia - odnoszona jest do należności za wykonanie świadczenia na rzecz danego odbiorcy w gospodarstwie domowym (Klienta indywidualnego), które to świadczenia Państwo jako przedsiębiorca energetyczny są zobowiązani zapewnić na podstawie regulacji ustawy Prawo energetyczne. W związku ze spełnieniem przez Klienta indywidualnego przynajmniej jednego z warunków wskazanych w Rozporządzeniu mają Państwo obowiązek odpowiedniego obniżenia należności wobec danego Klienta, powstałej w związku z dostarczoną energią elektryczną.

Co równie istotne, Obniżka Należności odnosi się do konkretnego okresu, tj. roku 2023, zatem dotyczy całego okresu rozliczeniowego z danym Klientem Indywidualnym.

W konsekwencji, analiza przedstawionego opisu sprawy oraz powołanych regulacji prawnych, prowadzi do wniosku, że Obniżka Należności mieści się w zakresie obniżki wskazanej w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, tj. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen. Wskazana Obniżka ma charakter zmniejszenia ustalonej ceny - wysokości wynagrodzenia za wykonane przez Spółkę czynności w takim sensie, że istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonaną Obniżką Należności a pobranym za te czynności wynagrodzeniem. Dokonanie Obniżki Należności na podstawie § 50b ust. 1 Rozporządzenia, będzie zatem uprawniało do obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej na rzecz odbiorcy – Klienta indywidualnego.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości, czy wartość podatku należnego podlegającego obniżeniu w związku z dokonaniem Obniżki Należności należy wyliczyć metodą „w stu” (tj. kwota Obniżki Należności obliczona zgodnie z § 50b ust. 1 Rozporządzenia stanowi kwotę brutto).

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że podstawa opodatkowania musi być kwotą niezawierającą podatku. Skoro bowiem podstawa opodatkowania jest kwotą, od jakiej oblicza się podatek, to sama nie może zawierać podatku.

Tę cechę podstawy opodatkowania wyraża powołany art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy, z którego wynika, że podstawa opodatkowania nie obejmuje kwoty podatku (należnego od danych czynności). To znaczy, że zapłata, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, jest kwotą brutto i stanowi podstawę opodatkowania dopiero po pomniejszeniu jej o należny podatek.

Zatem odnosząc się do Państwa wątpliwości, należy wskazać, że Obniżki Należności, które będą Państwo przydzielać Klientom indywidualnym, powinny efektywnie obniżać kwotę należną od danego Klienta.

Zatem przewidziane w Rozporządzeniu Obniżenie Należności powinno znajdować odzwierciedlenie zarówno w podstawie opodatkowania, jak i w kwocie podatku należnego.

Skoro obniżeniu podlegać będzie kwota łącznej należności za dany okres rozliczeniowy w tym przypadku rok 2023, to powinna być uznana za kwotę brutto, którą należy proporcjonalnie (tzw. metodą „w stu”) podzielić na kwotę podstawy opodatkowania i kwotę korespondującego z tą podstawą podatku. Zatem w kwocie Obniżki Należności powinna zostać zawarta kwota podatku VAT należnego.

W konsekwencji powinni Państwo wyliczyć wartość podatku VAT, traktując wskazaną kwotę Obniżki Należności  jako kwotę brutto, tj. kwotę zawierającą podatek należny.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa pytań). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniami wskazanymi we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze. zm; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).