Interpretacja indywidualna z dnia 24 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.430.2023.1.IG

Świadczone przez Państwa usługi, opisane we wniosku, spełniają definicję usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. W związku z tym, opłata pobierana wprost od klienta zawierającego umowę ubezpieczenia (Wynagrodzenie), stanowi wynagrodzenie za czynności podlegające zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 września2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Spółka jest podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium Polski, gdzie również jest zarejestrowana dla celów podatku VAT, jako podatnik VAT czynny.

Głównym przedmiotem wykonywanej przez Spółkę działalności są usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń, z którymi Spółka zawiera odpowiednie umowy agencyjne i w stosunku do których, występuje jako agent ubezpieczeniowy w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (dalej: „Ustawa o dystrybucji”). Zgodnie z umowami zawieranymi z zakładami ubezpieczeń, zakłady te zlecają Spółce świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego w odniesieniu do produktów wskazanych w umowach. Spółka jest uprawniona do wykonywania czynności agencyjnych na podstawie pełnomocnictw udzielanych przez ubezpieczycieli.

Spółka jest zarejestrowana w Rejestrze Pośredników Ubezpieczeniowych prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego, jako agent ubezpieczeniowy pod numerem (…)

Celem wykonywanych przez Spółkę czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego jest doprowadzenie do zawarcia przez klienta umowy ubezpieczenia. Do czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, jakie wykonuje Wnioskodawca w imieniu lub na rzecz zakładów ubezpieczeń zaliczyć można m.in.

• pozyskiwanie klientów,
• wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia,
• zawieranie umów ubezpieczenia oraz uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów, także w sprawach o odszkodowanie, jak również organizowanie i nadzorowanie czynności agencyjnych.

Spółka realizując swoje obowiązki wynikające z umów agencyjnych, wykonuje poniższe działania, których celem jest doprowadzenie do zawarcia przez klientów umowy ubezpieczenia z konkretnym zakładem ubezpieczeń:

1. Okazanie klientowi dokumentów potwierdzających umocowanie oraz uprawnienia osoby wykonującej czynności agencyjne;

2. Wykonanie obowiązków informacyjnych z zakresu ochrony danych osobowych oraz formy komunikacji;

3. Przeprowadzenie analizy potrzeb i wymagań klienta poprzez analizę produktów ubezpieczeniowych znajdujących się w ofercie zakładów ubezpieczeń (ew. wariantów produktu) pod kątem ustalonych wymagań i potrzeb klienta oraz oferty zawarcia umowy ubezpieczenia w oparciu o wyniki analizy potrzeb;

4. Doręczenie klientowi dokumentacji związanej z proponowaną umową ubezpieczeniowa (oferta, Ogólne Warunki Umowne - OWU, Insurance Product Information Documentation - IPID, klauzula RODO, informacje o Spółce);

5. Przygotowanie noty pokrycia i wniosku o ubezpieczenie oraz doręczenie ich klientowi do podpisu;

6. Wygenerowanie w systemie transakcyjnym oraz doręczenie do klienta polisy po akceptacji wniosku o ubezpieczenie przez klienta.

Spółka opracowała i wdrożyła specjalistyczny system informatyczny, który usprawnia i automatyzuje wykonywanie ww. czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, prowadzących do zawarcia umów ubezpieczenia z klientami.

Usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego z wykorzystaniem systemu informatycznego świadczone są w następujący sposób:

• zadawane są pytania i pozyskiwane są odpowiedzi dotyczące ryzyka ubezpieczeniowego, z uwzględnieniem kryteriów determinujących adekwatność produktu ubezpieczeniowego dla danego ubezpieczonego; proces zadawania pytań i pozyskiwania odpowiedzi odbywa się w systemie informatycznym;
• Spółka przeprowadza analizę potrzeb i wymagań klienta, która jest niezbędna do doprowadzenia do zawarcia umowy ubezpieczenia, wykorzystując do tego funkcjonalności systemu informatycznego;
• generowana jest oferta dla danego klienta, ukształtowana w zależności od danych wprowadzonych do systemu; wygenerowanie oferty odbywa się w systemie informatycznym;
• następuje zawarcie umowy ubezpieczenia obejmujące m.in. zarejestrowanie w systemie dokumentów ubezpieczenia takich jak wniosek o ubezpieczenie, polisa ubezpieczeniowa oraz karta produktu ubezpieczeniowego.

Z tytułu czynności agencyjnych (pośrednictwa) wykonywanych na rzecz zakładów ubezpieczeń, Wnioskodawca uzyskuje od ubezpieczycieli wynagrodzenie w formie prowizji od zawartych ubezpieczeń.

O ile świadczone usługi ubezpieczeniowe zakończą się podpisaniem umowy z klientem (ubezpieczającym), dodatkowym tytułem wynagrodzenia Spółki za świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego jest opłata pobierana wprost od klienta zawierającego umowę ubezpieczenia, czyli ubezpieczającego (dalej: „Wynagrodzenie”). Pobieranie tej opłaty przebiega zgodnie z wymaganiami przewidzianymi Ustawą o dystrybucji i jest w pełni dopuszczalne przez prawo. Niemniej, z perspektywy biznesowej stanowi pewne novum na polskim rynku ubezpieczeniowym i z tego względu, Wnioskodawca chciałby potwierdzić sposób opodatkowania Wynagrodzenia podatkiem VAT.

Pytanie

Czy Wynagrodzenie podlega zwolnieniu z podatku VAT określonym w art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, jako wynagrodzenie za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Wynagrodzenie podlega zwolnieniu z podatku VAT określonym w art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, jako wynagrodzenie za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z definicją wskazaną w art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT.

Dodatkowo należy wskazać, iż przepisy Ustawy o VAT przewidują określone zwolnienia z podatku VAT o charakterze podmiotowym jak i przedmiotowym. Przepisem wskazującym zwolnienia przedmiotowe z podatku VAT jest art. 43 Ustawy o VAT.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Wykładnia pojęcia „usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych”

Powołany art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług, jest efektem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa VAT”), zgodnie z którym, zwolnieniu od tego podatku podlegają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Jak wynika z przytoczonego powyżej przepisu Dyrektywy VAT, zwolnione od podatku są nie tylko usługi stricte ubezpieczeniowe czy reasekuracyjne, ale także usługi pośrednictwa związane ze świadczeniem tego typu usług. Warto jednak zaznaczyć, iż zarówno przepisy Dyrektywy VAT, jak i Ustawy o VAT, nie wprowadzają legalnej definicji usług pośrednictwa.

Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu słownika języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (http://sjp.pwn.pl/) „pośrednictwo” to:

1.działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron,

2.kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych.

Na gruncie wykładni językowej z pośrednictwem mamy zatem do czynienia w sytuacji, w której pośrednik dokonuje czynności mających na celu skojarzenie stron, miedzy którymi pośredniczy. Istotne jest zatem to, że pośrednik działa aktywnie w celu doprowadzenia do załatwienia spraw związanych ze stosunkiem, który ma związać lub wiąże strony.

Dodatkowo, rozumienie wymienionego wyżej pojęcia zostało wypracowane w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej: „TSUE”).

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku w sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien. W wyroku tym TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności. Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek ze stron umowy, dotyczącej produktu ubezpieczeniowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią, jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Ponadto w wyroku z 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, TSUE stwierdził, że pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową.

Z kolei w uzasadnieniu wyroku w sprawie CSC Financial Services Ltd. (wyrok TSUE z 13 grudnia 2001 r. C-235/00) Trybunał podjął się próby konstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem jest więc podmiot niebędący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest natomiast uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. Z kolei nie może być mowy o pośrednictwie wówczas, gdy jedna ze stron umowy zleca tylko podwykonawcy część czynności faktycznych.

W kwestii znaczenia słowa „negocjacje”, TSUE w ww. wyroku wskazał, że odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem.

Powyższe tezy znalazły potwierdzenie w wyroku w sprawie C-40/15, gdzie Trybunał wskazał (w kontekście uznania danej działalności za usługi świadczone przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy VAT), że w pierwszej kolejności usługodawca powinien pozostawać w stosunku z ubezpieczycielem i ubezpieczonym. Stosunek ten może być wyłącznie pośredni, jeżeli usługodawca jest podwykonawcą brokera lub agenta. W drugiej kolejności jego działalność powinna obejmować istotne aspekty pośrednictwa ubezpieczeniowego, takie jak wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem.

Jak wynika z powołanych przepisów krajowych, wskazanego przepisu Dyrektywy oraz orzecznictwa TSUE, zwolnieniu od podatku podlegają usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, w tym wykonywane przez brokerów i agentów ubezpieczeniowych. W orzecznictwie TSUE dotyczącym tej tematyki wyraźnie jednak zostało podkreślone, że pośrednictwo ubezpieczeniowe to czynności, których celem jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę ubezpieczenia. Zgodnie z tym orzecznictwem, istotnymi aspektami pośrednictwa ubezpieczeniowego jest wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy.

Jednocześnie w świetle przytoczonych orzeczeń stwierdzić można, iż aby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest zatem, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z niżej wymienionych czynności:

• wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy,
• uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
• prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
• nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron,

co potwierdzają również interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dalej: „DKIS” (tak np. interpretacja indywidualna DKIS z 29 lipca 2022 r. sygn. 0111-KDIB3-1.51.2022.2.ICZ oraz z 20 września 2019 r. sygn. 0114-KDIP4.4012.554.2019.1.IT).

Wyżej wskazana wykładnia pojęcia pośrednictwa znalazła również swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładowo, w wyroku WSA w Warszawie z 5 lipca 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 3353/17, sąd wskazał, że: „Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy i w jakim zakresie dany podmiot jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez niego usług. Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek ze stron umowy, dotyczącej produktu ubezpieczeniowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia”.

Dodatkowo, w wyroku WSA w Warszawie z 22 maja 2014 r. sygn. akt III Sa/Wa 3187/13, sąd stwierdził, że: „w ocenie Sądu ustalając w ww. warunkach definicję usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych nie można opierać się - tak jak chce tego Organ - na rozumieniu tegoż pojęcia wyłącznie jako wykonywania usług zmierzających do zawarcia umowy ubezpieczenia oraz istotnych czynności z tym związanych, czyli traktującego jako centralny w tym wyrażeniu termin pośrednictwo”.

Należy zwrócić uwagę na to, że również czynności przygotowawcze do zawarcia umowy ubezpieczenia powinny zostać uznane za element usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego zwolnionego z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, jako czynności niezbędne do zawarcia umowy ubezpieczenia. Stanowisko takie potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 czerwca 2021 r. sygn. akt I FSK 1957/18, w którym sąd stwierdził, że: „za w pełni zatem trafne uznać należy stanowisko Sądu pierwszej instancji, że opisane przez skarżącą czynności, jako czynności przygotowawcze zmierzające do zawarcia umowy, należy uznać za usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 37 u.p.t.u., gdyż wpisują się one w interpretację tego pojęcia wyprowadzoną z orzecznictwa TSUE, jak również są zgodnie z zakresem usług pośrednictwa ubezpieczeniowego opisanych w art. 4 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Należy bowiem zauważyć, iż w ramach akcji sprzedażowej skarżąca nie tylko będzie udzielać informacji o ofercie ubezpieczeniowej ubezpieczyciela, ale również zbierać dane od klientów konieczne do przygotowania umowy i umawiać terminy spotkań w sprawie przystąpienia do umowy ubezpieczenia”.

Ponadto, dokonując wykładni pojęcia „pośrednictwa” zdaniem Wnioskodawcy należy się również odnieść do Ustawy o dystrybucji stanowiącej implementację przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń, która reguluje zagadnienia związane z pośrednictwem ubezpieczeniowym. Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 14 ww. Ustawy, pośrednictwo ubezpieczeniowe to wykonywanie dystrybucji ubezpieczeń lub dystrybucji reasekuracji przez pośredników ubezpieczeniowych, natomiast zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 15 Ustawy o dystrybucji, pośrednik ubezpieczeniowy to agent ubezpieczeniowy, agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające, broker ubezpieczeniowy oraz broker reasekuracyjny, którzy wykonują dystrybucję ubezpieczeń albo dystrybucję reasekuracji za wynagrodzeniem.

Z kolei zgodnie z art. 4 ust. 1 Ustawy o dystrybucji, dystrybucja ubezpieczeń oznacza działalność wykonywaną wyłącznie przez dystrybutora ubezpieczeń polegającą na:

1. doradzaniu, proponowaniu lub wykonywaniu innych czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych,

2. zawieraniu umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych w imieniu zakładu ubezpieczeń, w imieniu lub na rzecz klienta albo bezpośrednio przez zakład ubezpieczeń,

3. udzielaniu pomocy przez pośrednika ubezpieczeniowego w administrowaniu umowami ubezpieczenia lub umowami gwarancji ubezpieczeniowych i ich wykonywaniu, także w sprawach o odszkodowanie lub świadczenie.

Dodatkowo:

• dystrybucja ubezpieczeń polega na udzielaniu informacji dotyczących jednej lub większej liczby umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych na podstawie kryteriów wybranych przez klienta za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów oraz opracowywaniu rankingu produktów ubezpieczeniowych obejmującego porównanie cen i produktów lub składek z tytułu umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej, w przypadku gdy klient jest w stanie pośrednio lub bezpośrednio zawrzeć umowę ubezpieczenia lub umowę gwarancji ubezpieczeniowej za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów (art. 4 ust. 2 Ustawy o dystrybucji),
• dystrybucja ubezpieczeń polega na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych u agenta ubezpieczeniowego lub agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające oraz czynności brokerskich w zakresie ubezpieczeń u brokera ubezpieczeniowego (art. 4 ust. 6 Ustawy o dystrybucji).

Powyższe wskazuje, iż na gruncie przepisów Ustawy o dystrybucji, działalność dystrybucji ubezpieczeń, obejmuje kompleksowo wszelkie czynności związane z zawarciem i wykonaniem umowy ubezpieczenia. Powyższe wskazuje również, że usługi pośrednictwa mogą być co do zasady świadczone za pomocą narzędzi informatycznych.

Wynagrodzenie Wnioskodawcy jako wynagrodzenie za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych

W świetle przedstawionych wyżej definicji usług pośrednictwa, w ocenie Wnioskodawcy usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego, korzystająca ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT powinna charakteryzować się następującymi cechami:

• celem działań pośrednika jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę; działania podatnika zasadniczo powinny zmierzać do doprowadzenia do zmiany stosunków prawnych i finansowych między klientem, a instytucją ubezpieczeniową, przy czym literalne brzmienie zarówno Ustawy o VAT, jak i Dyrektywy VAT wyraźnie wskazuje, że zwolnienie to znajduje zastosowanie w stosunku do wszystkich czynności wykonywanych przez podatnika w związku ze stosunkiem pośrednictwa między klientem a instytucją ubezpieczeniową; powyższą konkluzję potwierdza również brzmienie Ustawy o dystrybucji, która klasyfikuje pośrednictwo ubezpieczeniowe jako ogół czynności począwszy od pośredniczenia w celu zawarcia umowy, przez zawarcie umowy, po pośredniczenie w związku z wykonaniem umowy;
• usługa pośrednika nie ogranicza się do wykonywania formalności administracyjnych związanych z umową i nie stanowi wyłącznie udostępniania informacji stronom transakcji; niezależnie od tego czynności formalne i administracyjne mogą być objęte zakresem zwolnienia z VAT o ile są wykonywane przez pośrednika w związku ze stosunkiem pośrednictwa i stanowią one niezbędny element usługi pośrednictwa, prowadzący, umożliwiający jej wykonanie;
• za świadczoną usługę pośrednictwa strona transakcji wypłaca pośrednikowi wynagrodzenie, przy czym wynagrodzenie to może być wypłacone zarówno przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego (klientów), jak i zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciela).

Mając na względzie powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, Wynagrodzenie podlega zwolnieniu z podatku VAT określonym w art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, jako wynagrodzenie za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, gdyż:

• celem czynności wykonywanych za pośrednictwem systemu informatycznego jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę ubezpieczenia tj. skojarzenie klientów z zakładami ubezpieczeń poprzez działanie Wnioskodawcy na podstawie udzielonych pełnomocnictw do zawierania umów ubezpieczenia,
• wszelkie czynności wykonywane w ramach systemu informatycznego mają na celu zmianę stosunków prawnych i finansowych,
• Wynagrodzenie jest wynagrodzeniem z tytułu stosunku pośrednictwa ubezpieczeniowego, z tym, że pobieranym przez Spółkę od ubezpieczającego,
• Wynagrodzenie stanowi wynagrodzenie wypłacane z tytułu usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych realizowanych przez Spółkę, w przyjętym przez Spółkę modelu świadczenia usług, zarówno sam system informatyczny nie mógłby funkcjonować w oderwaniu od usług pośrednictwa, jak i usługa informatyczna nie mogłaby zostać wyświadczona bez wykorzystania systemu,
• system informatyczny jest jedynie narzędziem, które pozwala na uczynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony (ubezpieczyciel i klient) zawarły umowę ubezpieczenia, stąd Wynagrodzenie jest wynagrodzeniem za usługi pośrednictwa świadczone przez Spółkę.

Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, iż otrzymywanie wynagrodzenia za usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego od klienta zawierającego umowę ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeniowym jest dopuszczoną formą wynagrodzenia pośrednika na podstawie przepisów Ustawy o dystrybucji, tj. art. 22 ust. 1 pkt 5 Ustawy o dystrybucji, który wskazuje, że przed zawarciem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej agent ubezpieczeniowy albo agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające, informuje klienta o charakterze wynagrodzenia otrzymywanego w związku z proponowanym zawarciem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej, w szczególności informuje, czy agent otrzymuje:

a)honorarium płacone bezpośrednio przez klienta,

b)prowizję dowolnego rodzaju uwzględnioną w kwocie składki ubezpieczeniowej,

c)inny rodzaj wynagrodzenia,

d)wynagrodzenie stanowiące połączenie rodzajów wynagrodzenia, o których mowa w lit. a-c;

Zgodnie z powyższą regulacją wynagrodzenie za świadczone usługi pośrednictwa może być ustalane dowolnie, np. wyłącznie jako wynagrodzenie otrzymywane od klienta lub jako wynagrodzenie otrzymywane zarówno od klienta jak i zakładu ubezpieczeniowego. A zatem, w ocenie Wnioskodawcy, fakt, iż Spółka otrzymuje i będzie otrzymywać Wynagrodzenie (stanowiące część wynagrodzenia za usługi pośrednictwa) od klientów tj. ubezpieczających i ubezpieczonych, a nie od zakładu ubezpieczeń, nie wpływa w jakikolwiek sposób na możliwość zaliczenia tego wynagrodzenia do kategorii opłaty z tytułu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, które podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT.

Reasumując, mając na względzie wszystkie powyżej przytoczone argumenty, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż Wynagrodzenie, stanowiące wynagrodzenie za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, podlega zwolnieniu z podatku VAT określonym w art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem” podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Przez dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

• istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
• wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji;

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek odzwierciedlenia odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:

Państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy wskazać, że ww. zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi - cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianych zwolnień wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku ze wskazanymi w ww. przepisach czynnościami, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia.

Powyższy pogląd potwierdza orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: „zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem”.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą, podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Mając na uwadze wykładnię zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy oraz w art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE, konieczne jest zdefiniowanie pojęcia „usług pośrednictwa”. W związku z tym, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 112 nie definiują tego pojęcia, w celu określenia, jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku z 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w którym TSUE stwierdził, że „(…) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Natomiast w wyroku z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa.

Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Zatem, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa powinna stanowić:

• usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie;
• z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej;
• celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy);
• usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

• wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy;
• uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę;
• prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji;
• nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium Polski, gdzie są Państwo zarejestrowani dla celów podatku VAT, jako podatnik VAT czynny.

Głównym przedmiotem wykonywanej przez Państwa działalności są usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń, z którymi zawierają Państwo odpowiednie umowy agencyjne i w stosunku do których, występują jako agent ubezpieczeniowy w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń. Zgodnie z umowami zawieranymi z zakładami ubezpieczeń, zakłady te zlecają Państwu świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego w odniesieniu do produktów wskazanych w umowach. Są Państwo uprawnieni do wykonywania czynności agencyjnych na podstawie pełnomocnictw udzielanych przez ubezpieczycieli.

Są Państwo zarejestrowani w Rejestrze Pośredników Ubezpieczeniowych prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego jako agent ubezpieczeniowy.

Celem wykonywanych przez Państwa czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego jest doprowadzenie do zawarcia przez klienta umowy ubezpieczenia. Do czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego jakie wykonują Państwo w imieniu lub na rzecz zakładów ubezpieczeń zaliczyć można m.in.

• pozyskiwanie klientów,
• wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia,
• zawieranie umów ubezpieczenia oraz uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów, także w sprawach o odszkodowanie, jak również organizowanie i nadzorowanie czynności agencyjnych.

Realizując swoje obowiązki wynikające z umów agencyjnych, wykonują Państwo poniższe działania, których celem jest doprowadzenie do zawarcia przez klientów umowy ubezpieczenia z konkretnym zakładem ubezpieczeń:

1. Okazanie klientowi dokumentów potwierdzających umocowanie oraz uprawnienia osoby wykonującej czynności agencyjne;

2. Wykonanie obowiązków informacyjnych z zakresu ochrony danych osobowych oraz formy komunikacji;

3. Przeprowadzenie analizy potrzeb i wymagań klienta poprzez analizę produktów ubezpieczeniowych znajdujących się w ofercie zakładów ubezpieczeń (ew. wariantów produktu) pod kątem ustalonych wymagań i potrzeb klienta oraz oferty zawarcia umowy ubezpieczenia w oparciu o wyniki analizy potrzeb;

4. Doręczenie klientowi dokumentacji związanej z proponowaną umową ubezpieczeniowa (oferta, Ogólne Warunki Umowne - OWU, Insurance Product Information Documentation - IPID, klauzula RODO, informacje o Spółce);

5. Przygotowanie noty pokrycia i wniosku o ubezpieczenie oraz doręczenie ich klientowi do podpisu;

6. Wygenerowanie w systemie transakcyjnym oraz doręczenie do klienta polisy po akceptacji wniosku o ubezpieczenie przez klienta.

Opracowali i wdrożyli Państwo specjalistyczny system informatyczny, który usprawnia i automatyzuje wykonywanie ww. czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, prowadzących do zawarcia umów ubezpieczenia z klientami.

Usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego z wykorzystaniem systemu informatycznego świadczone są w następujący sposób:

• zadawane są pytania i pozyskiwane są odpowiedzi dotyczące ryzyka ubezpieczeniowego, z uwzględnieniem kryteriów determinujących adekwatność produktu ubezpieczeniowego dla danego ubezpieczonego; proces zadawania pytań i pozyskiwania odpowiedzi odbywa się w systemie informatycznym;
• przeprowadzają Państwo analizę potrzeb i wymagań klienta, która jest niezbędna do doprowadzenia do zawarcia umowy ubezpieczenia, wykorzystując do tego funkcjonalności systemu informatycznego;
• generowana jest oferta dla danego klienta, ukształtowana w zależności od danych wprowadzonych do systemu; wygenerowanie oferty odbywa się w systemie informatycznym;
• następuje zawarcie umowy ubezpieczenia obejmujące m.in. zarejestrowanie w systemie dokumentów ubezpieczenia takich jak wniosek o ubezpieczenie, polisa ubezpieczeniowa oraz karta produktu ubezpieczeniowego.

Z tytułu czynności agencyjnych (pośrednictwa) wykonywanych na rzecz zakładów ubezpieczeń, uzyskują Państwo od ubezpieczycieli wynagrodzenie w formie prowizji od zawartych ubezpieczeń.

O ile świadczone usługi ubezpieczeniowe zakończą się podpisaniem umowy z klientem (ubezpieczającym), dodatkowym tytułem Państwa Wynagrodzenia za świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, jest opłata pobierana wprost od klienta zawierającego umowę ubezpieczenia, czyli ubezpieczającego. Pobieranie tej opłaty przebiega zgodnie z wymaganiami przewidzianymi Ustawą o dystrybucji i jest w pełni dopuszczalne przez prawo.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy otrzymywane przez Państwa Wynagrodzenie podlega zwolnieniu z podatku VAT określonym w art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, jako wynagrodzenie za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości stwierdzić należy, że niewątpliwie wskazane przez Państwa czynności mają na celu doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy klientem a zakładem ubezpieczeń. Wskazane czynności nie ograniczają się jedynie do czynności administracyjnych czy technicznych, nie polegają też jedynie na przekazywaniu informacji stronom transakcji. Ponadto jak Państwo wskazali, pobierają Państwo Wynagrodzenie w formie opłaty od klienta zgodnie z ustawą o dystrybucji ubezpieczeń. Wynagrodzenie to należne jest tylko w przypadku, gdy klient podpisze umowę ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeń. Dokonują Państwo szeregu czynności zmierzających do zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy klientem a zakładem ubezpieczeń, wskazanych w orzecznictwie TSUE jako wymagane elementy pośrednictwa.

Biorąc zatem pod uwagę powołane wcześniej przepisy prawa oraz orzecznictwo TSUE w kontekście przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa usługi, opisane we wniosku, spełniają definicję usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. W związku z tym, opłata pobierana wprost od klienta zawierającego umowę ubezpieczenia (Wynagrodzenie), stanowi wynagrodzenie za czynności podlegające zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Państwa stanowisko jest zatem prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja rozstrzyga wyłącznie kwestię objętą Państwa pytaniem. Inne kwestie, nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).