Interpretacja indywidualna z dnia 3 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.188.2023.1.AD

Umowa o dożywocie nie została wymieniona w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od spadków i darowizn – jeżeli w jej ramach zostały ustanowione nieodpłatne użytkowanie lub służebności, które zostały wymienione w katalogu tytułów objętych tym podatkiem – to jako integralna część umowy o dożywocie, tytuły te również nie podlegają opodatkowaniu podatkiem.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 września 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 29 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie ustanowienia prawa do nieodpłatnego użytkowania, służebności mieszkania lub innej służebności osobistej w ramach umowy dożywocia.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W przypadku przeniesienia własności nieruchomości w zamian za dożywocie, zgodnie  z art. 908 § 2 Kodeksu cywilnego, w ramach treści prawa dożywocia nieruchomość może zostać obciążana na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą.

Pytanie

Czy notariusz – jako płatnik – zobowiązany jest pobrać podatek od spadków i darowizn w przypadku, gdy sporządza akt notarialny obejmujący umowę o dożywocie a do treści prawa dożywocia należą nieodpłatne: użytkowanie, służebność mieszkania albo inna służebność osobista?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, notariusz nie jest zobowiązany do pobrania podatku od spadków i darowizn. Umowa o dożywocie nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków  i darowizn jako podlegająca opodatkowaniu tym podatkiem. Gdy w umowie o dożywocie ma miejsce również ustanowienie na rzecz zbywcy użytkowania, służebności mieszkania albo innej służebności osobistej, to nie mogą być te czynności traktowane oddzielnie od treści prawa dożywocia i podlegać odrębnemu podatkowi niż umowa o dożywocie (podatek od czynności cywilnoprawnych).

Tym samym, użytkowanie, służebność mieszkania albo inna służebność osobista, jako integralna część umowy o dożywocie, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, bowiem umowa o dożywocie nie jest objęta zakresem tej ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn  (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Na mocy art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Jeżeli umowa (dot. m.in.: nieodpłatnego ustanowienia służebności lub użytkowania) zostaje sporządzona w formie aktu notarialnego, na notariuszu mogą ciążyć obowiązki płatnika podatku od spadków i darowizn.

Umowa dożywocia uregulowana jest w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 908 § 2 Kodeksu cywilnego:

Jak wynika z treści przepisu art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem podlega wyłącznie nabycie rzeczy i praw majątkowych enumeratywnie wymienionych w tym przepisie. Umowa dożywocia nie została wymieniona w przepisie art. 1 ust. 1 ww. ustawy jako podlegająca opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, co oznacza, że umowa dożywocia nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Z wniosku wynika, że jest Pani notariuszem; sporządza Pani akty notarialne. W przypadku przeniesienia własności nieruchomości w zamian za dożywocie, zgodnie z art. 908 § 2 Kodeksu cywilnego, w ramach treści prawa dożywocia nieruchomość może zostać obciążana na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą. Ma Pani wątpliwości, czy w takiej sytuacji będą na Pani ciążyć obowiązki płatnika w podatku od spadków i darowizn.

Z ww. przepisów Kodeksu cywilnego jednoznacznie wynika, że w ramach umowy o dożywocie może mieć miejsce obciążenie nieruchomości na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą. A zatem, gdy w umowie dożywocia ma miejsce również ustanowienie użytkowania, służebności mieszkania lub innej służebności osobistej, to nie mogą być one traktowane oddzielnie i podlegać odrębnemu opodatkowaniu.

Skoro zatem, umowa o dożywocie nie została wymieniona w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od spadków i darowizn – a w jej ramach zostały ustanowione nieodpłatne użytkowanie lub służebności, które zostały wymienione w katalogu tytułów objętych tym podatkiem – to jako integralna część umowy o dożywocie, tytuły te również nie podlegają opodatkowaniu podatkiem.

Tym samym, na Pani – jako płatniku podatku od spadków i darowizn – nie będzie ciążył obowiązek pobrania podatku, w sytuacji sporządzenia umowy o dożywocie w formie aktu notarialnego, gdy zostaną w niej – na rzecz zbywcy – ustanowione również:  nieodpłatne użytkowanie, służebność mieszkania lub inna służebność osobista.

Dodatkowe informacje

Odnosząc się do Pani prośby o jak najszybsze wydanie stosownej interpretacji, zawartej w piśmie przewodnim do wniosku z 29 sierpnia 2023 r. (wpływ 4 września 2023 r.) – wyjaśnić należy, że zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego wydajemy bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku.

Interpretacje wydawane są w ustawowych terminach zgodnie z kolejnością wpływu wniosków do Organu. Wnioski są rozpatrywane bez zbędnej zwłoki; nie ma jednak możliwości indywidualnego przyspieszenia wydawania interpretacji indywidualnej.

Pani wniosek wpłynął do Organu 4 września 2023 r., zatem termin 3 miesięczny do wydania interpretacji indywidualnej upłynie 4 grudnia 2023 r.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.