Interpretacja indywidualna z dnia 5 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.572.2023.1.JS

Możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup soczewek okularowych.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 września 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 15 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup soczewek okularowych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, która polega na sprzedaży hurtowej i detalicznej (...).

W ramach i na potrzeby wykonywania działalności gospodarczej korzysta Pan z komputera, m.in. w celu realizacji zamówień, obsługi klientów, przygotowywania dokumentów sprzedażowych.

Pana długość czasu pracy przy komputerze przekłada się pośrednio na przychody firmy. Praca przy komputerze realizowana jest zatem w maksymalnym możliwym wymiarze – co najmniej kilku godziny w każdym dniu (bardzo często kilkunastu), co implikuje również konieczność zapewnienia stosownej ochrony narządu wzroku. W tym celu dokonał Pan zakupu soczewek z tzw. Filtrem niebieskiego światła. Nadmienia Pan, że oprawki okularowe nie stanowią przedmiotu niniejszego wniosku, który obejmuje wyłącznie soczewki z filtrem światła niebieskiego.

Wskazuje Pan, że opisana powyżej ponadnormatywna praca przed komputerem nie byłaby w ogóle możliwa bez zakupionych soczewek. Filtr światła niebieskiego, jaki posiadają te soczewki, umożliwia Panu znaczne wydłużenie czasu pracy przed komputerem, z kilku do nawet kilkunastu godzin dziennie, co ma wymierny wpływ na przychody firmy. Praca przed komputerem w okularach z soczewkami bez tego filtra możliwa była jedynie w zakresie do kilku godzin dziennie z uwagi na szybkie zmęczenie narządu Pana wzroku promieniowaniem monitora. Zakres czasu pracy przed komputerem w okularach z soczewkami z filtrem światła niebieskiego wydłużył się natomiast do kilkunastu godzin dziennie.

Używa Pan zakupionych soczewek wyłącznie przy okazji pracy przy komputerze i wyłącznie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Okulary, do których wprawione zostały soczewki objęte wnioskiem nie są używane w innych sytuacjach i dla innych celów aniżeli opisane powyżej. Nie korzysta Pan i nie zamierza korzystać z zakupionych soczewek przy okazji korzystania z komputera incydentalnie w sferze niedotyczącej prowadzonej działalności gospodarczej czy też w jakichkolwiek innych celach aniżeli zawodowych.

Nadmienić tutaj należy, że jest Pan osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym (II stopień) właśnie z uwagi na narząd wzroku (kod niepełnosprawności 04-0 - choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące ograniczenie jego sprawności. Stąd ochrona wzroku przy tego typu pracy jest konieczna.

Z tytułu zakupu soczewek z filtrem światła niebieskiego (szkła korekcyjne do okularów przy pracy przy komputerze PKWiU 32.50.41.0) poniósł Pan koszt w wysokości 687 zł brutto, w tym podatek VAT 8%.

Pytanie

Czy w przedstawionym w pkt I stanie faktycznym i w świetle aktualnych przepisów podatkowych, zakup soczewek okularowych z filtrem światła niebieskiego (szkła korekcyjne do okularów przy pracy przy komputerze PKWiU 32.50.41.0) można zaliczyć bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu w dacie ich poniesienia?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, z uwagi na rodzaj oraz czas wykonywanej pracy zakup soczewek okularowych z filtrem światła niebieskiego, tj. soczewek dedykowanych dla osób długo pracujących przy komputerze, spełnia przesłanki opisane w art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

 a więc wydatek można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

 W treści art. 23 ww. ustawy nie zawarto wyłączenia w zakresie objętym wnioskiem.

W związku z opisanym powyżej stanem faktycznym poniesione wydatki na zakup szkieł z filtrem światła niebieskiego miały przyczynić się pośrednio do wzrostu przychodu (z uwagi na możliwość dłuższej pracy przed komputerem), co jest jednym z głównych kwalifikatorów, aby zaliczyć ten wydatek do kosztów uzyskania przychodu.

Jak wynika też z powyższego, zasadniczym celem zakupu soczewek z filtrem światła niebieskiego było zwiększenie przychodu firmy poprzez umożliwienie Panu wydłużenia czasu pracy w ciągu doby dzięki ochronie narządu wzroku przed szkodliwym promieniowaniem z monitora męczącym narząd Pana wzroku.

Zakupione soczewki okularowe przeznaczone są wyłącznie do korzystania w ramach działalności zawodowej, wobec czego nie stanowią wydatku o charakterze osobistym. Ocena, czy wydatek może zostać zakwalifikowany jako służący osiągnięciu przychodów, względnie zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów winien zostać dokonany przez pryzmat oceny i odpowiedzi na pytanie, czy przedsiębiorca dokonałby zakupu gdyby działalności gospodarczej nie prowadził. W przedstawionym stanie faktycznym nie dokonałby Pan zakupu soczewek okularowych z filtrem niebieskiego światła, gdyby nie konieczność wielogodzinnej pracy przy komputerze, którą wykonuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Istotny przy tym pozostaje fakt, iż korzysta Pan z zakupionych soczewek wyłącznie przy okazji pracy przy komputerze w ramach bieżącej obsługi klientów oraz prowadzenia spraw firmy.

Aby wydatek mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów muszą być spełnione łącznie następujące warunki: (a) wydatek powinien być rzeczywiście (definitywnie) poniesiony przez podatnika, (b) nie może znajdować się w katalogu określonym w art. 23 u.p.d.o.f., (c) powinien pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, (d) winien zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów bądź zachowania źródła przychodów i (e) być właściwie udokumentowany.

- vide Wyrok NSA z 9.06.2022 r., II FSK 2710/19, LEX nr 3398498.

W Pana ocenie spełnione są łącznie wszystkie ww. warunki. Zakup został definitywnie poniesiony i właściwie udokumentowany fakturą VAT pod pozycją „szkła korekcyjne do okularów przy pracy przy komputerze PKWiU 32.50.41.0”. Wydatek nie znajduje się ponadto w katalogu, o którym mowa w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także służy zarówno uzyskaniu jak i zabezpieczeniu źródła przychodów tj. bezpiecznego korzystania z komputera (ochrony narządu wzroku) przed szkodliwymi promieniami emitowanymi przez ekran komputera. Co warte podkreślenia zakupione szkła okularowe nie pełnią wyłącznie funkcji korekty wzroku, która jako taka pozostaje niezbędna niezależnie od faktu prowadzenia działalności gospodarczej. Poniesiony wydatek na zakup soczewek korekcyjnych z filtrem światła niebieskiego miał mieć wpływ na wysokość przychodów uzyskanych ze świadczenia usług wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. A zatem wydatek poniesiony na ich zakup do pracy przed komputerem w Pana ocenie może zostać zakwalifikowany jako koszt uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku osobowym od osób fizycznych.

W tak opisanym stanie faktycznym i prawnym, a także z uwagi, iż należycie udokumentował Pan poniesiony wydatki na zakup soczewek okularowych, Pana zdaniem wydatek można zaliczyć bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu w dacie ich poniesienia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, dlatego przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

W takim ujęciu kosztami tymi są zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Jednak, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że jego poniesienie miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Ustawodawca wiąże bowiem koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodów, ewentualnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Podkreślam, że o tym co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z działalnością gospodarczą, w tym okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ww. ustawy i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednak ciężar wykazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien, w myśl powołanego na wstępie przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

–pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

–nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, enumeratywnie wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

–być właściwie udokumentowany.

Opisany przez Pana we wniosku wydatek nie został wprost wymieniony w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów. Jednak fakt, że dany wydatek nie został ujęty w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uprawnia do automatycznego przyjęcia domniemania, że wszystkie pozostałe koszty, które nie są wymienione w tym przepisie, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 kwietnia 2017 r. sygn. II FSK 3526/16:

Niezmiennie trzeba mieć na uwadze zasadniczy kwalifikator, jakim jest wpływ wydatku na wielkość osiągniętego przychodu, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Wystąpienie tego wpływu (związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wydatkiem a przychodem) należy oceniać (badać) ad casum.

Do wskazanego związku przyczynowo-skutkowego Naczelny Sąd Administracyjny odniósł się także w wyroku z 8 sierpnia 2017 r. sygn. II FSK 1859/15, gdzie stwierdził, że:

Kryterium celowości nie wyznacza w sposób ostry granicy pozwalającej odróżnić wydatki, które można uznać za koszty uzyskania przychodów, od tych, które już nimi nie są. Niemniej jednak kryterium to nie może służyć rekomendowaniu otwartego ciągu zdarzeń, tworząc w ten sposób niekończący się związek skutkowo-przyczynowy.

Ponadto w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, wskazuje się, że: (...) zwrot „w celu” oznacza, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym. Poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów.

Wydatek należy oceniać mając na uwadze racjonalność określonego działania dla osiągnięcia przychodu. Poniesienie wydatku musi zatem być powiązane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, ukierunkowaną na uzyskanie przychodów; wydatek powinien, przynajmniej potencjalnie, wpływać na wielkość uzyskiwanych lub spodziewanych przychodów z tej działalności. Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi więc uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego wydatku – wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 października 2012 r., sygn. akt II FSK 430/11 oraz z 17 stycznia 2017 r., sygn. akt II FSK 3813/14.

Skoro jednym z warunków zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu jest poniesienie go w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, kryterium uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu sprowadza się w istocie do ustalenia, czy mógł się on potencjalnie przyczynić do osiągnięcia przychodów, bez względu na to, czy ów skutek się ziści. Wykazywany związek przyczynowo-skutkowy powinien mieć charakter obiektywny.

Podkreślić również należy, że działalność gospodarcza podlega określonym regułom ekonomicznym i musi opierać się o zasadę racjonalności działań w dążeniu do realizacji postawionego celu. Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik w związku z tym decyzje skutkujące powstaniem kosztów związanych z tą działalnością, nie może rekompensować przy pomocy przepisów podatkowych, gdyż oznaczałoby to w praktyce przerzucenie na Skarb Państwa ryzyka związanego z określonym przedsięwzięciem gospodarczym podejmowanym przez podmiot.

Możliwość zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów uzyskania przychodów wiązałaby się z przywilejem uzyskiwania przez podatnika korzyści w postaci prawa zmniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym o wartość poniesionych kosztów.

Z oczywistych więc względów, tego rodzaju wydatki nie mogą pozostawać w jakimkolwiek związku z przesłankami działania, które można by uznać za ukierunkowane na osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródła.

Do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej spełniających powyższe kryteria nie można zaliczyć wydatków osobistych osoby prowadzącej działalność gospodarczą.

Odnosząc się do przedstawionego przez Pana opisu stwierdzić należy, że wydatek na zakup soczewek z tzw. filtrem niebieskiego światła ma na celu przede wszystkim ochronę Pana zdrowia. Wydatki uwarunkowane stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą należą do wydatków o charakterze osobistym. W sytuacji zaistnienia wady wzroku, czy też jej pogłębiania się, osoba fizyczna jest zmuszona do zakupu okularów korekcyjnych w tym soczewek, niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi.

Tak więc, bezpośrednim celem, jaki jest związany z ponoszeniem tego rodzaju wydatków, jest ochrona wzroku, a nie osiągnięcie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Pomimo wskazania, że będzie Pan używał zakupione soczewki wyłącznie przy okazji pracy przy komputerze, zakup ten jest uwarunkowany stanem zdrowia Pana, tzn. wadą wzroku, która wymaga korekcji, a więc jest wydatkiem o charakterze osobistym, niezależnym od prowadzenia działalności gospodarczej.

Poniesienie wydatków na zakup soczewek korekcyjnych nie ma wpływu na wysokość przychodów uzyskiwanych ze świadczenia usług wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ani też związku z prowadzoną działalnością jako źródłem przychodów. A zatem wydatek poniesiony na ich zakup do pracy przy komputerze nie może zostać zakwalifikowany jako koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do przywołanych przez Pana orzeczeń sądowych – zauważyć należy, że stanowią one rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych oraz prawnych i tylko do nich się odnoszą, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa. W konsekwencji, nie mogą wpływać na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).