Wyrok SN z dnia 21 marca 2023 r., sygn. I USKP 26/22

W sprawach dotyczących kwalifikacji umów cywilnoprawnych na gruncie obowiązków ubezpieczeniowych decydujące znaczenie ma faktyczny cel i charakter świadczenia, wynikający z treści umowy oraz sposobu jej wykonania, a nie sama nazwa umowy czy zamiar stron. Umowa o świadczenie usług, nawet jeśli zawarta między podmiotami działającymi w obszarze kultury i dotycząca twórczych aspektów pracy, może skutkować obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, gdy jej wykonanie skupia się na procesie działania, a nie na osiągnięciu konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło (przewodniczący)

‎SSN Bohdan Bieniek

‎SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca)

w sprawie z odwołania Teatru im. […] w K. 
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Ostrowie Wielkopolskim
‎z udziałem zainteresowanej D. R.
‎o podleganie ubezpieczeniom,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 21 marca 2023 r.,
‎skargi kasacyjnej odwołującego się Teatru im. […] w Kaliszu od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi
‎z dnia 20 października 2020 r., sygn. akt III AUa 378/20,

1) oddala skargę kasacyjną,

2) zasądza od odwołującego się na rzecz organu rentowego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu wyrokiem z dnia 17 grudnia 2019 r. oddalił odwołanie wniesione przez Teatr im. [...] w K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Ostrowie Wielkopolskim z dnia 22 stycznia 2019 r., w której organ rentowy stwierdził, że D. R. podlega u odwołującego się obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu w okresie od dnia 10 maja 2014 r. do dnia 16 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że odwołujący się prowadzi działalność jako samorządowa instytucja kultury. Do jego podstawowego zakresu działalności należy przygotowanie i prezentowanie przedstawień teatralnych. W ramach realizacji swoich zadań odwołujący się współpracuje z twórcami, wykonawcami i innymi specjalistami. Dla realizacji tych celów zawierane były umowy o dzieło. Odwołujący się zawarł z zainteresowaną D. R. w dniu 9 maja 2014 r. umowę o dzieło na opracowanie wspólnie z innymi członkami jury werdyktu [...], przekazanie go odwołującemu się i przeniesienie na niego praw autorskich. Ustalono honorarium wynoszące 4.400 zł. Zainteresowana wykonała pracę i wystawiła rachunek, skorzystała także z noclegów opłaconych przez odwołującego się na kwotę 1.050 zł.

W okresie od dnia 11 kwietnia 2018 r. do dnia 23 sierpnia 2018 r. organ rentowy prowadził u odwołującego się kontrolę prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenie społeczne. Kontrolą objęto 2014 r. W protokole kontroli z dnia 23 sierpnia 2018 r. zakwestionowano umowy cywilnoprawne zawarte w celu realizacji spektakli.