Interpretacja indywidualna z dnia 5 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.58.2023.2.KW

Brak obowiązku odprowadzenia podatku VAT od czynności przekazania sklepu wraz z towarem w związku z zaprzestaniem działalności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 26 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku obowiązku odprowadzenia podatku VAT od czynności przekazania sklepu wraz z towarem w związku z zaprzestaniem działalności. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 15 marca 2023 r. (wpływ 21 marca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W kwietniu 2022 r. podjął Pan współpracę jako franczyzobiorca jednej z sieci. Otrzymał Pan zatowarowany sklep (który zdał poprzedni FR tego sklepu). Otworzył Pan celem prowadzenia tej współpracy jednoosobową działalność gospodarczą.

Codziennie wpłacał Pan utargi z dnia poprzedniego do firmy wraz z VATem. Towar zamawiał Pan za „wolną kwotę”, którą generował Panu system, aby sklep dotowarować. Aby towar w ogóle mógł być zamawiany, należało rzetelnie wpłacać utargi + VAT za każdy dzień.

Sklep zamknął Pan z powodu choroby około 15 sierpnia. Zdał go Pan wraz z towarem, inny franczyzobiorca go z tym towarem przejął. Po rozliczeniu ma Pan do zapłaty VAT w kwocie … zł (który rozłożył Pan na raty). Towar, który znajdował się w sklepie nie był Pana własnością, dlatego też firma przeprowadzała inwentaryzację a ewentualne braki pokrywałby Pan. Dokonując codziennych wpłat uregulował Pan VAT, więc nie rozumie Pan dlaczego ma go wpłacić po raz drugi.

W uzupełnieniu wniosku na zadane pytania udzielił Pan odpowiednio następujących odpowiedzi:

Pytanie 1: Czy jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług?

Odpowiedź: Nie.

Pytanie 2: Od kiedy i w jakim zakresie prowadzi/prowadził Pan działalność gospodarczą?

Odpowiedź: od kwietnia 28 do 10-15 sierpnia 2022.

Pytanie 3: Jakie prawa i obowiązki zarówno dla Pana (franczyzobiorcy) jak i franczyzodawcy wynikają/wynikały z zawartej umowy?

Odpowiedź: Wynikały one z umowy franczyzowej.

Pytanie 4: Co oznacza sformułowanie we wniosku, że „otrzymał Pan zatowarowany sklep (który zdał poprzedni FR tego sklepu)”? Prosimy o wskazanie:

a.Czy otrzymał Pan sklep wraz z towarami za odpłatnością?

b.Jeżeli otrzymał Pan sklep odpłatnie, prosimy o wskazanie czy otrzymał Pan w związku z tym lokal przeznaczony do sprzedaży towarów?

c.Czy doszło do przeniesienia na Pana prawa do rozporządzania ww. sklepem i towarami jak właściciel, tzn. czy po przekazaniu miał Pan prawo do swobodnego rozporządzania tym sklepem i towarami?

d.Czy nabył Pan ww. sklep wraz z towarami w ramach czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług?

e.W jaki sposób została udokumentowana transakcja, w której nabył Pan sklep wraz z towarami, tj. np. fakturą, rachunkiem itp.?

f.Czy na fakturze dokumentującej nabycie sklepu i towarów był wykazany podatek należny?

g.Czy sklep (lokal), który Pan nabył stanowił środek trwały w Pana działalności gospodarczej?

h.Czy w związku z nabyciem sklepu wraz z towarami przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

Odpowiedzi:

4. Dokładnie to, że otrzymał Pan nie płacąc gotówką sklep po poprzednim FR, potem firma … wystawiła Panu na ten przejęty sklep faktury.

4a. Nie.

4b. Nie.

4c. Nie.

4d. Tak.

4e. Faktura.

4f. Nie wie Pan.

4g. Nie.

4h. Nie wie Pan – rozliczała Pana księgowa. Towar nabywał Pan w związku z wyliczoną kwotą … na podstawie Pana codziennych wpłat utargu z VATem. Nigdy nie płacił Pan sam za towar.

Pytanie 5: Czy w ramach zawartej umowy, o której mowa w opisie sprawy dokonywał Pan sprzedaży towarów we własnym imieniu i na własną rzecz?

Odpowiedź: Nie.

Pytanie 6: Czy w ramach ww. umowy dokonywał Pan sprzedaży towarów w imieniu i na rzecz franczyzodawcy?

Odpowiedź: Tak.

Pytanie 7: Czy sprzedaż u Pana jest/była zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług?

Odpowiedź: Nie.

Pytanie 8: Czy otrzymywał Pan od franczyzodawcy jakiekolwiek wynagrodzenie? Jeżeli tak, to w jakiej formie (np. prowizja, inna postać) i w jaki sposób było ono kalkulowane?

Odpowiedź: Tak, otrzymywał Pan rozliczenie franczyzowe – składało się: z rabatów podstawowych, rabat dodatkowy procentowy, rabat dodatkowy kwotowy oraz marży od sprzedaży towarów w wysokości 5%, 10%, 15%. Sposób kalkulowania znany jest tylko firmie …, nawet Pana księgowa miała problem z określeniem wyliczenia wynagrodzenia.

Pytanie 9: Czy dokonywał Pan sprzedaży towarów innych niż przekazanych od franczyzodawcy, których był Pan właścicielem?

Odpowiedź: Nie.

Pytanie 10: Czy w związku z zamknięciem sklepu zaprzestał Pan wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i dokonał zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego?

Odpowiedź: Tak.

Pytanie 11: Co oznacza sformułowanie w opisie sprawy, że „zdał go (sklep) Pan wraz z towarem, inny franczyzobiorca go z tym towarem przejął”? Prosimy o wskazanie:

a.Jakiemu podmiotowi (franczyzodawca, inny podmiot) przekazał Pan sklep z towarami?

b.Czy przekazał Pan sklep wraz z towarami odpłatnie?

c.W jaki sposób zostało udokumentowane przekazanie ww. sklepu wraz z towarami, tj. np. fakturą, rachunkiem itp.?

Odpowiedzi:

11. Oznacza to, że towar, który pozostał na sklepie – przejął go nowy franczyzobiorca.

11a. Nowy franczyzobiorca.

11b. Nie.

11c. Tylko protokół zdawczo-odbiorczy od ….

Pytanie 12: Czy wraz ze sklepem i towarem otrzymanym od franczyzodawcy również towar, którego był Pan właścicielem, pozostały na dzień zamknięcia sklepu, został przekazany innemu podmiotowi (franczyzodawcy, innemu franczyzobiorcy)?

Odpowiedź: Nie był Pan właścicielem żadnego towaru na sklepie od początku prowadzenia go. Był Pan natomiast obciążony kwotą za ten towar. W przypadku likwidacji towaru (minął termin przydatności) lub kradzieży – … Pana obciążała.

Pytanie

Czy Pan powinien płacić VAT od zdanego sklepu innemu franczyzobiorcy wraz z towarem, który Pan również przejął (nie płacąc) rozpoczynając pracę w firmie?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli otrzymał Pan sklep zatowarowany (nie płacił Pan za ten towar) pod odpowiedzialnością materialną, odsprzedawał go Pan klientom i utargi codziennie z VATem wpłacał Pan na konto firmy, to nie powinien Pan płacić podatku VAT od sprzedaży tego towaru, gdyż on fizycznie nie był Pana. Sklep zdał Pan z towarem, którego nie udało się sprzedać.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

Należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu).

Co należy rozumieć przez „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” określił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-320/88. W orzeczeniu tym stwierdza się, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu, odnosząc się do dostawy towarów, Trybunał posłużył się terminem przeniesienia „własności w sensie ekonomicznym”, podkreślając tym samym nieuzależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

Innymi słowy pojęcie „przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel” dotyczy tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”.

Należy wskazać, że czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do prawa własności rzeczy. Jednocześnie należy podkreślić, że dla celów powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności następuje z chwilą jej faktycznego dokonania, za wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy określają wprost ten moment. W konsekwencji postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną pozostają bez znaczenia dla celów powstania obowiązku podatkowego, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości.

Zatem wydaniem towaru (dostarczeniem towaru, z którym wiąże się powstanie obowiązku podatkowego), jest moment, w którym sprzedający odda towar do swobodnego rozporządzania (dysponowania) odbiorcy, a sam przestanie faktycznie władać tym towarem (por. wyrok NSA z dnia 21 listopada 2007 r., sygn. akt I FSK 114/06).

Natomiast regulacje dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług zawierają przepisy art. 19a ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą, zawartą w art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu ww. podatkiem, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i podatek ten powinien być rozliczony za ten okres.

A zatem – jak wynika z literalnego brzmienia przepisu art. 19a ust. 1 ustawy – dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego przy dostawie towarów – co do zasady – istotny jest moment „dokonania dostawy towarów”. Zaznaczyć przy tym jednak należy, że przez „dokonanie dostawy towarów” – zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy – należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

W tym miejscu należy również zauważyć, że z wydaniem towaru przez dostawcę łączy się istotny skutek dokonania sprzedaży towarów, polegający m.in. na przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru jest – co do zasady – wydanie towaru. Dokonanie dostawy, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy, oznacza zatem faktyczne zrealizowanie dostawy.

W okolicznościach niniejszej sprawy należy wskazać, że umowa franczyzy należy do kategorii umów nienazwanych, tzn. takich, które nie są unormowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.), ani w innych aktach prawa cywilnego.

Zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 353¹ Kodeksu cywilnego:

Wskazać należy, że franczyzodawca udziela franczyzobiorcy pozwolenia (franczyzy) na prowadzenie w ramach sieci, określonej działalności gospodarczej pod firmą franczyzodawcy, a franczyzobiorca zobowiązuje się taką działalność prowadzić ściśle według zaleceń franczyzodawcy oraz zapłacić mu określone w umowie wynagrodzenie. Strony tej umowy są zarówno w aspekcie prawnym, jak i finansowym odrębnymi podmiotami.

Z okoliczności sprawy wynika, że nie otrzymał Pan sklepu wraz z towarami odpłatnie, nie doszło do przeniesienia na Pana prawa do rozporządzania ww. sklepem i towarami jak właściciel. Tym samym nie dysponował Pan sklepem i towarami dostarczonymi od franczyzodawcy jak właściciel. W ramach zawartej z franczyzodawcą umowy sprzedawał Pan te towary w imieniu i na rzecz franczyzodawcy. Ponadto wskazał Pan, że nie dokonywał sprzedaży towarów innych niż przekazanych od franczyzodawcy.

W świetle tak przedstawionych okoliczności nie można uznać, że w związku z zaprzestaniem działalności i przekazaniem nowemu franczyzobiorcy sklepu wraz z towarami należącymi do franczyzodawcy, powstanie u Pana obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy, z tytułu ww. czynności. W okolicznościach niniejszej sprawy przekazanie sklepu wraz z towarami nie stanowiło dla Pana czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Tym samym wskazać należy, iż nie ciąży na Panu obowiązek odprowadzenia podatku VAT od zdanego innemu franczyzobiorcy sklepu wraz z towarem, którego nie był Pan właścicielem.

Zatem Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Podkreślić należy, iż wydając interpretację przepisów prawa podatkowego nie prowadzę postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach przedstawionego przez Pana opisu sprawy. Pan jako zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanego przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług wyłącznie względem Pana.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).